Saturday, March 16, 2024

The Superabundance of Grace in Jesus

John 1:14 And the Word became flesh and dwelt among us, and we have seen his glory, glory as of the only Son from the Father, full of grace and truth.

John 1:16-17 For from his fullness we have all received, grace upon grace. For the law was given through Moses; grace and truth came through Jesus Christ.

The Law that was given through Moses is good. The Apostle Paul affirms this in 1 Tim. 1:8: “the law is good if one uses it properly” (NIV). And again in Rom. 7:12 he wrote, “the law is holy, and the commandment is holy and righteous, and good.” In the law, “God graciously revealed his character and righteous requirements..." (ESV Study Bible, p. 2190). If it is not good, the psalmist would not have said “Oh, how I love your law! I meditate on it all day long.” (Psa. 119:97)

However, even good things must be replaced if there are better things, specially when what is available is better by a great distance. The Word who was with God from the beginning was made flesh and dwelt among us. This event in history "marked the final, definitive revelation of God's grace and truth." (ESV Study Bible, ibid). Not only is Jesus superior to Moses through whom the law came, he is also superior to the patriarchs, through whom the nation of Israel was called (John 8:53). On top of that, he is superior over all the angels according to the Book of Hebrews.

With the fullness of this revelation, it is written here in verse 16 that we are given grace upon grace. There may be some differences in how the translators put this (see NIV 2011 and ESV’s footnote) but I think the main point is clear. This is the main point: in Jesus, we have arrived at the climax of God's progressive revelation of his saving grace. The law given through Moses was good, yet Jesus is better and it is superior by a great distance. And because it is superior by a great distance, the amount grace that is given to us comes with a far greater quantity. In Jesus, there is grace for those who believe in immeasurable abundance.

Brothers and sisters, how could you be aware of this superabundance of grace fail to worship God? How could anyone with an awareness of this inexhaustible fountain fail to exalt his name. Let the redeemed rise up and worship the Lord!




Monday, January 22, 2024

Treasures of Wisdom and Knowledge

 

in whom [Christ] are hidden all the treasures of wisdom and knowledge. (Colossians 2:3 ESV)
From the free stock images of Pixabay

The Old Testament reports about Solomon’s extraordinary knowledge and wisdom that people from distant nations came to visit and listen. Kings from faraway lands sent emissaries. Since those were pagans, they have had minimal knowledge the One True God. Yet somehow they valued knowledge and wisdom. Even with its preoccupation with material treasures, the world recognizes that knowledge and wisdom are desirable things.

The ultimate treasury of knowledge and wisdom according to Colossians 2:3 is Christ. Christ is the treasury, the storehouse, the vault of all the treasures of wisdom and knowledge.

The problem with the unbelieving world is this: though they acknowledge that knowledge and wisdom are valuable enough to be sought and stored up, they refuse to come to the ultimate source— Jesus Christ. Jesus rebuked the unbelieving scribes and Pharisees by pointing out that the Queen of the South came from the ends of the earth to hear the wisdom of Solomon yet unbelievers reject the wisdom of Jesus when in fact he is greater than Solomon! (Luke 11:31)

Brothers and sisters, we may not be knowledgeable and wise according to the world’s standards. We may not have the intellectual sharpness they possess. We may not have reached the level of educational training that they reached. We may not have the academic accolades that they have received. If you are in Christ, God has opened the vault. The treasury of knowledge and wisdom is is accessible to the believer. Instructed by the word of God and guided by the Spirit, we have the mind of Christ.


--- --- ---


Sunday, January 14, 2024

Three Big Things


This morning I just wanna give three things that make God worthy of our praise and worship. Of course, anyone can easily add some other things to this list. As it has been said, at any given moment one can enumerate 10,000 reasons to bless the Lord! Yet the three things in my list are really, really big ones. 
Without further delay, here are three big things that make God worthy of our praise and worship:

1st, The Excellence of His Character and Attributes- 1 Chronicles 16:29 exhorts us, “Ascribe to the LORD the glory due his name”. His name refers to all he is as a personal being. His excellencies deserve nothing less than all glory. It is but proper to ascribe all that glory because it is due. Just to name a few of his excellencies: eternality, aseity, omnipotence, omnipresence, omniscience, omnisapience, immutability, truthfulness, faithfulness, goodness, love, mercy, grace, holiness and righteousness. All these things together manifest his matchless splendor.

2nd, The Mere Fact that He is Our Creator- We are not self-existent. Someone else brought us into existence. He is Creator and we are mere creatures. That fact alone is sufficient enough for us to adore and serve him. Psalm 95:6, "let us kneel before the LORD, our Maker!". In Psalm 100, one of the reasons given why we should serve him with gladness is because “It is he who made us” (v. 2). Lastly, the 24 elders in Revelation 4 fall down before God as they cast their crowns and utter these words of praise:

Worthy are you, our Lord and God, to receive glory and honor and power,

for you created all things, and by your will they existed and were created.” (v.11)

3rd, The Provision of Redemption through His Son- We were born in sin. We were by nature children of wrath (Eph. 2:3). We were utterly powerless to save ourselves. And God has no obligation to provide for us redemption— but he did! The cost for doing so is the life of his Beloved Son— a price of matchless value. He has now required that all acknowledgment of his worthiness do so in a Christ-centered manner. The Father has exalted his Son and "bestowed on him the name that is above every name, so that at the name of Jesus every knee should bow... and every tongue confess that Jesus Christ is Lord, to the glory of God the Father” (Phil. 2:9-11). And in the fifth chapter of Revelation, the one seated on the throne holds a scroll sealed with seven seals. Yet it only made the Apostle John weep for no one was found worthy to break the seals and open the scroll. He was weeping intensely until one of the elders comforted him with the assurance that someone is worthy. It is none other than the conquering Lion of the Tribe of Judah. He is worthy because he was slain, and by his blood ransomed people from every tribe, language, people, and nation.

These things brothers and sisters are big reasons for us to worship God in service and adoration. Let every worshiper rise up. Let us all together praise and worship God.

--------------

Sunday, December 24, 2023

Gloria in Excelsis Deo

 Glory to God in the highest,

and on earth peace among those with whom he is pleased!”

Luke 2:14 ESV


Photo Credit: Wikimedia Commons

In a region near Jerusalem where the temple stood and where sacrifices were made, there was a sure market for the shepherds’ product. It’s the ordinary thing they do to earn a living. It was supposed to be just an ordinary night in the life of a shepherd; just another day in the office.

Yet the story is familiar to all of us. What was supposed to be an ordinary night turned out to be extraordinary— the most special night of all in their whole lives.

An angel of the Lord suddenly appeared with the Lord’s Shekinah— a light so bright and so blinding that no man can take it. And just like any other sinner who saw this glory in the biblical accounts, they were stricken with great fear. Any mortal sinner, just like Isaiah, would think and feel that he is doomed upon seeing such display of glory.

What a relief they must have felt when the angel assured them that they have nothing to fear. The angel came not for the purpose of bringing judgment but to proclaim good news that brings great joy: it is the birth of the Savior, the Messiah, the Lord— in the City of David.

After giving the two-fold identifying marks of the baby namely being wrapped tightly in swaddling clothes and lying in a manger, there suddenly appeared a multitude of angels. And so from one angel appearing, its now a battalion of angels! They proclaimed praise to God with words which the Latin-speaking church would later call (and sing) as the “Gloria in Excelsis Deo”.

The content of Gloria in Excelsis Deo is two-fold.

  • First, the incarnation is for the glory of God who resides in heaven (“in the highest”). The accomplishment of Jesus’ mission brings glory to his Father.

  • Second, the incarnation brings peace on earth but not in a universal sense, but only “among those with whom he is pleased!”. In the Greek text, the phrase is ἀνθρώποις εὐδοκίας which is closely related to another concept taught elsewhere in the Bible: “God’s elect” or the chosen ones.

This was certainly true in the case of these shepherds. There were many prominent people in that region, but God has chosen the lowly shepherds to be the first visitors of the newborn king.

The same truth still stands today. Out of all the billions of people celebrating Christmas, only are few are given the privilege to truly know the birthday celebrant. We get to know the birthday celebrant only by grace. And because it is only by grace, the glory belongs not to us but unto the Father who is in the highest place.

Monday, November 2, 2020

Huwag Kang Magnanakaw (Part 09: Etikang Kristiyano Para sa Karaniwang Tao)

Sa pagtatapos ng unang taon ng operasyon, nagkaroon ng pagtutuos (audit) ang isang hotel. Ilan sa mga bagay na nawawala ay ang mga sumusunod: humigit-kumulang 38,000 na kutsara, humigit kumulang 350 na sisidlan ng kape, at ito ang pinakamatindi— 100 sipi ng mga biblia! Isang kaibigan mula sa Gideons International ang nagbigay-kumpirmasyon na nangyayari nga ito kahit pa may nakaimprenta na “property of Gideons International; do not remove from room” sa balat ng mga biblia. Tiyak kong hindi naman ito ikinagagalit ng organisasyon. Dahil ministry talaga nila ang pag-imprenta at pagpapakalat ng biblia, matutuwa pa sila kung mayroong mga tao na interesado sa salita ng Diyos. Ngunit ang punto ay maraming mga tao ang nangunguha ng pag-aari ng iba.

Bakit ka nagsasara ng pinto at bintana kung aalis ka at iiwanang walang bantay ang bahay? Ano ang posibleng mangyari kung iiwanan mo ang iyong motorsiklo kasama ang susi nito sa kalye? Bakit ang mga sari-sari store, may grills at screen at may maliit lamang na lagusan na pag-aabutan ng binibili at pambayad? Batid nating lahat na ang pagnanakaw ay laganap— isang patunay ng kasamaan ng puso ng tao (Gen. 8:21; Psa. 14:1-3).

Ang pagkalaganap nito ay makikita rin sa yaman ng bokabularyo na naglalarawan sa iba't ibang uri ng pagnanakaw: shoplifting, robbery, burglary, hijacking, holdup, salisi, budol-budol, pilferage, kupit, pandurukot, embezzlement (dispalko), malversation, plunder— kulang na kulang pa ang mga salitang ito sa dami ng paraan ng pagnanakaw.

Noon pa man ay kinasusuklaman na ng Diyos ang pandaraya sa timbangan (Pro. 11:1). At sa iba na tama ang timbangan, dinadaya ang mamimili sa ibang paraan. Malingat ka lang ng kaunti ay isisingit ng tindera ang malaking piraso ng taba, buto, balat na ubod ng kunat o mga panindang bilasa. May false advertising at hindi pagbibigay ng nararapat sa halagang ibinayad (value). Sa kanyang aklat na Business for the Glory of God, ito ang sinabi ng Wayne Grudem: "by giving us the ability to buy and sell, God has given us a wonderful mechanism through which we can do good for each other... We can honestly see buying and selling as one means of loving our neighbor as ourself."

Sa trabaho, kahit hindi ka nag-uuwi ni isang paper clip o ni isang piraso ng bond paper kung hindi ka nagtatrabaho ng maayos, ninanakawan mo ang nagpapasuweldo sa iyo. Ang prinsipyong “The worker deserves his wages” (Luke 10:7; 1 Tim. 5:18b) ay kakambal ng prinsipyong “Do not muzzle an ox while it is treading the grain” (1 Tim. 5:18a). Ang baka ay kailangang magtrabaho upang maging karapat-dapat sa damo at ang manggagawa ay kailangang magbanat ng buto upang maging karapat-dapat sa sahod.

Subukan mong halughugin ang mga kasangkapan at gamit sa iyong tahanan. May nakita ka bang pag-aari ng iba? Paano napunta sa iyo? Ikaw ba ay humiram mula sa iba at hindi mo na ibinalik? O baka naman sa tagal na sa iyo ng "hiniram" mo ay inangkin mo na? Sadyang may mga tao na humihiram at ito ay hiram forever!

Nakakabahala ang dami ng mga parinig sa social media ng mga taong inutangan at hindi binayaran. Maaaring ang iba dito ay talagang salat at walang pambayad nais man nilang magbayad. Ngunit sadyang may mga tao rin na walang kabalak-balak magbayad ng utang. Ang habilin ng Apostol Pablo, “Let no debt remain outstanding, except the continuing debt to love one another” (Rom. 13:8a NIV).

Kung lahat ng paraan ng pagnanakaw ay ating iisa-isahin, baka hindi tayo matatapos. Kaya tatapusin na lang natin ito sa pagbibigay ng ilang prinsipyo:

Unang prinsipyo, biblikal ang karapatang magmay-ari

Sa utos pa lang na “You shall not steal” (Exo. 20:15) ay meron ng pagpapalagay (presupposed) na ang tao ay may karapatang magmay-ari. Sa Pentateuch o sa naunang limang aklat ng biblia, ang salitang ito ay ginamit upang tukuyin ang pagnanakaw ni Rachel sa mga diyus-diyusan ng kanyang ama (Gen. 31:19). Pag-aari ni Laban ang mga iyon. Ito rin ang salitang ginamit ng mga kapatid ni Joseph ng kanilang itanggi na ninakaw nila ang kopang pag-aari ng punong ministro ng Ehipto (Gen. 44:8). Sa Exo. 22:1, ang salita ay ginamit upang tukuyin ang pagkuha sa baka o tupa na pag-aari ng iba. Samakatuwid, ang bokabularyo ng Pentateuch ay kumikilala sa karapatan ng iba na magmay-ari.

Ikalawang prinsipyo, ang lahat ng pag-aari natin ay bigay at ipinagkatiwala ng Diyos

Hindi lang ang karapatang magmay-ari ang galing sa Diyos; sa kanya rin galing ang lahat ng ating mga tinatamasa. <1> Sa sinambit ni Job na "The LORD gave and the Lord has taken away" (Job 1:21), ito ay pagkilala na ang dati niyang kasaganaan pati na rin ang paglaho nito ay nasa pasya ng Makapangyarihang Diyos. Sa dulo ay pinagpala ulit ng Diyos si Job ng higit sa dati (Job 42:12). <2> Noong siya ay tatawid na muli sa Jordan, naalala ni Jacob na noong una siyang tumawid doon ay isang tungkod lang ang kanyang dala-dala. Ngunit sa ikalawang pagkakataon ng kanyang pagtawid ay dalawang pulutong na ang kanyang dala-dala kasama ang kanyang pamilya, mga lingkod, at napakaraming mga alagang hayop. Kinilala niya na ang kanyang kasaganaan ay dahil sa kagandahang-loob at katapatan ng kanyang Diyos (Gen. 32:10). <3> Karaniwang ugali ng makasalanang tao na kapag siya ay umaasenso ay kanyang aakalain na ang kanyang kasaganaan ay bunga ng kanyang sariling kakayahan at sikap. Bago pa man makarating sa Lupang Pangako ang mga Israelita ay may paunang bilin na si Moises. Kapag nadoon na sila at nagkaroonon ng magagandang bahay, maraming mga hayop, ginto at pilak, ang panganib ay baka malimot nila ang Panginoon at magmalaki sa pagsabing “My power and the strength of my hands have produced this wealth for me.” (Deut. 8:11-17; cf. Prov. 30:9a). Kaya ang paalala ni Moises, “remember the LORD your God, for it is he who gives you the ability to produce wealth. . .” (Deu. 8:18).

Samakatuwid, hindi lamang ang ninanakawan ang nalalapastangan kundi pati ang nagbigay nito sa kanya. Kung ang payong na bigay ko kay Kim ay nanakawin ng iba, hindi lang si Kim ang masasaktan kundi pati ako na pumili ng payong na iyon para kay Kim. Gayundin naman, kapag ninakaw mo ang alagang kambing ni Mang Carding, hindi lang si Mang Carding ang nilapastangan mo kundi pati ang Diyos na nagkaloob nito sa kanya.

Ikaapat na prinsipyo, kadalasang kalakip ng pagnanakaw ang iba pang mga kasalanan tilad ng kawalang pananampalataya at kasakiman.

<i> Kawalang pananampalaya. Ipinapakita nito na hindi ka naniniwala sa isang Diyos na pumupuno sa bawat pangangailangan ng kanyang mga tagasunod ayon sa yaman ng kanyang kaluwalhatian kay Hesus (Phil. 4:19). Ang magnanakaw na idinadahilan ang gutom niya at ng kanyang pamilya ay hindi naniniwala na ang Diyos na nagpapakain ng mga ibon sa himpapawid ay siya ring Ama na nagpapakain sa kanyang mga anak (Matt. 5:26). Tuturuan ba niya tayong manalangin ng “Bigyan mo kami ng aming pagkain sa araw-araw” (Matt. 6:11) at hindi tutugunin iyon?

<ii> Kasakiman (Greed). Hindi lahat ng nagnanakaw ay gutom o salat sa buhay. Sa isang bagong-bagong artikulong inilathala sa Philippine Star, giniba ng kolumnistang si Jarius Bondoc ang haka-haka na hindi nagnanakaw ang mga mayayaman. Nabanggit doon ang mga political dynasties ng ating bansa na nagpapakasasa sa pork barrel. Nabanggit rin doon ang ilang mga diktador sa modernong daigdig na nagkamal ng nakakalulang mga halaga ng ill-gotten wealth. Syempre hindi nagpaiwan ang Pilipinas dahil mayroon sa kasaysayan natin ng conjugal dictatorship nina William Saunders at Jane Ryan (a.k.a. Ferdinand at Imelda). Salungat sa nagkalat na propaganda sa internet na galing daw umano sa legal na paraan ang kanilang yaman, pitong milyong piso lang ang idineklara nilang yaman sa kanilang SALN sa mga panahon na iyon— halagang malayo sa kanilang maluhong pamumuhay.

May malapit na kaugnayan ang pagnanakaw at kasakiman, kaya siguro sa listahan ni Pablo ng mga taong hindi magmamana ng kaharian ng Diyos ay magkasunod ang magnanakaw at ang sakim (1 Cor. 6:10). “Watch out! Be on your guard against all kinds of greed”, ika ng Panginoong Hesus (Luke 12:15a). Sa pagkakasabi niya dito ay malinaw na kailangan ng pag-iingat at pagmamatyag sa ating sariling makasalanang puso. Ang kasakiman ay hindi lamang makikita sa mga pulitiko o sa rich and famous. Ito ay maaaring sumibol sa puso nating lahat. Pagpapatuloy ni Hesus, “life does not consist in an abundance of possessions” (Luke 12:15b). Ito ang susi laban sa kasakiman— ang kaalaman na ang buhay ng tao ay wala sa dami ng ari-arian. Bagkus, ang kasiyahan sa buhay ay bumubukal mula sa pagkabatid na ikaw ay nasa panig ng Diyos. “Keep your lives free from the love of money and be content with what you have, because God has said, “Never will I leave you; never will I forsake you.” (Heb. 13:5)

-----

Friday, October 16, 2020

Paglinang ng Isang Pusong Monogamous; Part 02: Huwag Kang Mangangalunya (Part 08: Etikang Kristiyano Para sa Karaniwang Tao)

Image by Olessya; freely available at Pixabay


Napatunayan natin mula sa nakaraang paskil na ang kalooban talaga ng Manlilikha sa pag-aasawa ay monogamy o ang pagkakaroon ng isa lamang na kabiyak. Samakatuwid, imoral ang maghangad ng karagdagang karelasyon kung ikaw ay may kapareha na. Imoral rin para sa isang tao ang paghahangad na makarelasyon ang isang taong may katipan na. Winakasan ko ang paskil na iyon sa paggiit na hindi sapat ang pagiging legally monogamous; ang kalooban ng Diyos ay monogamous ka rin sa puso at isip. Wika ni Hesus: “Narinig ninyo na sinabi, ‘Huwag kang mangangalunya.’ Ngunit sinasabi ko sa inyo, na ang bawat tumitingin sa isang babae na may pagnanasa ay nagkasala na sa kanya ng pangangalunya sa kanyang puso” (Mat. 5:27-28 AB 2001). Hindi lang ang ating mga panlabas na ikinikilos ang mahalaga kay Yahweh. Maaaring marangal kang tignan at wasto ang bawat kilos; magaling! Sapat na yan sa mata ng kapwa-tao. Ngunit hindi lamang ang nasa labas ang nakikita ng Diyos kundi pati ang nasa puso at isip (1 Sam. 16:7). Hindi sapat na walang kahalayan/kabastusan sa iyong pananalita— dapat ay maging katanggap-tanggap rin sa Diyos ang mga pinagbubulayan ng iyong puso. Hindi sapat na malinis ang iyong mga kamay sa pagsamba sa burol ng Panginoon— dapat ay dalisay rin ang iyong puso (Psa. 24:3-4).

Sa loob nagsisimula ang lahat— the inner man. Kaya naman sa Kawikaan 4:23, ang bilin ng pantas sa kanyang anak ay ingatan ang “puso” (MBB 2012) o “isipan” (ASD 2015) "sapagkat mula rito'y dumadaloy ang mga bukal ng buhay" (AB 2001). Ang puso/isip ang siyang bukal ng ating pamumuhay. Kaya sa paskil na ito ay maghahain ako ng mga dapat alalahanin— mga puntong teoritikal na huhubog sa puso at isip at makakatulong sa paglinang ng isang monogamous heart.

Alalahanin na monogamy talaga ang disenyo ng Manlilikha- Ito ay nahahayag sa Genesis 1-2. Kung tatanggihan ng tao ang kaayusang mula sa Diyos (divine order), tiyak na kabaligtaran ang mangyayari— at ang kasalungat ng kaayusan ay kaguluhan (order vs. confusion). Alalahanin na siya ay Diyos ng kaayusan, hindi kaguluhan (1 Cor. 14:33). Sa perpektong disenyo ng Diyos, ang lalaki at ang babae ay nagiging isang laman. Kung may third party, ito ay isang manghihimasok (intruder) sa orihinal na disenyo ng Diyos— at kapag may manghihimasok, nariyan ang kaguluhan.

Alalahanin na kapag may pangangalunya, nasisira ang pagtitiwala ng kabiyak- Sa Saligang Batas ng Pilipinas, ang betrayal of public trust ay isang lehitimong dahilan ng impeachment. Ganun din sa mag-asawa— ang pangangalunya ay betrayal of marital trust (at ito ay lehitimong dahilan ng paghihiwalay, Matt. 5:32). Ito ay isang malalang paglabag sa sumpa at pangakong magiging tapat habang-buhay. Kahit hindi ka pisikal na nambubugbog o nananakit ng asawa, ang pagtataksil sa sumpaan ay nagdudulot ng mga mental at emosyonal na sugat na matagal bago maghilom. At hindi lang ang asawa ang nasasaktan, pati na rin mga anak. Mahihirapan silang irespeto ang magulang na nangalunya.

Alalahanin na ang kultura ng pangangalunya ay may masamang epekto sa lipunan- Ang kaayusan ng pamilya ayon sa disenyo ng Diyos ay hindi lamang sa kabutihan ng pamilya kundi para sa buong lipunan. Sa isang bahagi ng blog series na ito kung saan tinalakay ko ang kahalagahan ng pagbibigay-galang sa mga magulang, aking idiniin ang papel ng pamilya bilang basic social unit ng lipunan. Kung mahina ang pamilya, mahina rin ang pamayanan, lipunan, at bansa. Kung walang kaayusan sa mga pamilya, wala ring kaayusan sa lipunan na binubuo ng mga pamilya. Kung sinira mo ang tiwala ng iyong asawa at mga anak, paano magtitiwala sa iyo ang ibang tao? Kung ang taong dapat sana ay minamahal mo higit sa lahat ay iyong pinagtaksilan, kami pa kaya? Kung ang pinangakuan mo ng katapatan at pinag-alayan ng matatamis na tula tulad ng "Susungkitin ko ang mga bituin sa langit at iaalay sa iyo" ay iyong tinalikuran, kami pa kaya na hindi naman ganun kahalaga sa'yo? Kung hindi ka mapagkakatiwalaan sa iyong tahanan, paano ka namin pagkakatiwalaan sa negosyo, pulitika, at iglesya? Kung sa mga pamilya ay laganap ang panlilinlang (deceit) at pagkakanulo (betrayal), ito ay microcosm lamang ng nangyayari sa lipunan.

Alalahanin na binubura ng pangangalunya ang larawan ni Cristo at ng iglesya- Sa layunin ng Diyos, may espesyal na papel ang Christian marriage sa daigdig. Ito ay ang paglalarawan ng relasyon ni Cristo at ng iglesya. Kapag nagtataksil ang lalaki, winawasak nito ang larawan ng isang mapagmahal na Cristo na naghandog ng kanyang buhay para sa iglesya (Eph. 5:25). Hindi larawan ng sakripisyo ang lalaking nakikiapid kundi masagwang larawan ng pagiging makasarili. Kapag ang babae naman ang nagtataksil, binabasag nito ang larawan ng layunin ni Cristo sa pagtutubos niya ng iglesya; sapagkat ang iglesya ay tinubos upang maging malinis at walang kapintasan (Eph. 5:25-27).

Alalahanin na ang adultery ay larawan ng idolatry- Bukod sa binabalukot ng pangangalunya ang dapat nating i-modelo — 'yan ay ang relasyon ni Cristo at ng iglesya— may iba itong inilalarawan. Sa Banal na Kasulatan, ang pagtalikod ng Israel sa pakikipagtipan ng Diyos ay itinuring bilang ispirituwal na pangangalunya. Ang kanilang pagtataksil sa Diyos at pagsamba sa ibang mga diyos tulad nina Baal, Molech, at Astoreth ay spiritual adulteryit is an illustration of idolatry! (Hosea 1-3). Hindi kataka-taka na laganap ang pagtataksil sa Diyos sa isang adulterous generation (Matt. 16:4)

Alalahanin ang iyong obligasyon na parangalan ang Manunubos sa pamamagitan ng iyong katawan- Ang mananampalataya ay tinubos ng Diyos sa pamamagitan ng dugo ni Hesus na natigis sa Kalbaryo. Kung ikaw ay tunay na Kristiyano, ang iyong katawan ay templo ng Banal na Espiritu at ikaw ay pag-aari ng Diyos mula ulo hanggang talampakan. Kaya naman dapat lamang na parangalan mo ang Diyos sa pamamagitan ng iyong katawan. Ang utos ni Apostol Pablo ay lumayo ka sa seksuwal na imoralidad (1 Cor. 6:18-20).

Alalahanin na mabigat ang babala ng Diyos laban sa seksuwal na imoralidad- Nabanggit ko na rin lang ang utos ni Pablo na layuan ang seksuwal na imoralidad (1 Cor. 6:18), babanggitin ko na rin na ang salitang Griyego sa orihinal na teksto ay porneia— ito ay isang blanket term na sumasaklaw sa lahat ng uri ng kasalanang seksuwal. Ito ay kabilang sa listahan ng mga gawa ng laman at ang sinumang nagpapatuloy sa mga ito ay hindi magmamana ng kaharian ng Diyos (Gal. 5:19-21). Nasa listahan rin ito ng mga dahilan kung bakit paparating ang poot ng Diyos (Col. 3:5). Matapos ituro na pangangalunya ang pagtitig sa babae ng may mahalay na pagnanasa, isinunod agad ni Hesus ang aral tungkol pangangailangang dukutin ang mata kung ito ang sanhi ng pagkakasala. Oo alam nating ito ay hyperbole, ngunit naihatid nito ang punto na kailangan ng mga radikal na hakbang upang makalayo sa mga seksuwal na kasalanan. Sapagkat kalagim-lagim ang dadanasin ng katawang makasalan sa impiyerno (Matt. 5:27-30)

Babanggitin ko na rin ang nais ng puso ko na magsulat Sexual Ethics series, sa ilalim ng mas malaking serye na Etikang Kristiyano Para sa Karaniwang Tao. Napakalawak ng paksa: pre-marital sex, pornography, masturbation, homosexuality, transgenderism, atbp. Hindi ito madali, kaya idalangin ninyo na magkaloob ang aking Diyos ng kakayahang mag-aral, mag-isip, at magsulat pa. Siya rin ang pinagmumulan ng karagdagang enerhiya, karagdagang mga araw, at karagdagang mga hininga. Sa kanya ang luwalhati, ngayon at magpakailanman! Amen.


Talasanggunian

  • Grudem, Wayne (2018), Christian Ethics: An Introduction to Biblical Moral Reasoning (Crossway)
  • Mohler, R. Albert (2009), Words From the Fire (Moody Publishers)
  • Mounce, William; Greek Dictionary < https://www.billmounce.com/greek-dictionary >

Tuesday, October 6, 2020

The Case for Monogamy; Part 01: Huwag Kang Mangangalunya (Part 07: Etikang Kristiyano Para sa Karaniwang Tao)

Image by Olessya
Freely available at Pixabay

Malamang ay ikakagulat ng ilan ang depinisyon ng adultery sa Zondervan Encyclopedia of the Bible (ZEB, 2009)— isang standard reference: "This term is used in the Scriptures to designate sexual intercourse, with mutual consent, between a man, married or unmarried, and the wife of another man." Ano ang kagulat-gulat doon? Sapagkat sa depinisyon na ito, ang pakikipagtalik sa may asawang babae lamang ang itinuturing na adultery. Hindi dito saklaw ang pakikipagtalik ng isang may asawang lalaki sa labas ng tipan ng kanyang kasal basta't wala pang asawa ang kanyang kapareha! Bakit ganun? Dahil hindi ipinaliwanag sa artikulo ng ZEB, ang isusulat ko dito ay sarili kong palagay. Sa wari ko'y isinaalang-alang ng may akda na sa daigdig ng sinaunang Israel at maging sa buong ancient Near East, tanggap sa lipunan ang polygamy at concubinage.

Kung teknikalidad ang pag-uusapan, maaaring tama nga naman ang depinisyon sa ZEB. Ngunit para sa layunin ng paskil na ito, ang depinisyon ay magkukulang sapagkat ang hangad natin ay hindi ang aplikasyon nito sa ancient Near East kundi sa ating panahon. Bukod diyan, ang Mosaic legislation ay kailangang tanawin mula sa mas malawak na bintana ng doktrina ng paglikha (doctrine of creation) upang ating mapiga ang mga moral absolutes na siyang habol natin sa seryeng ito.

Pagtanaw sa batas ni Moises mula sa bintana ng doctrine of creation

Isang araw, lumapit kay Hesus ang ilang mga Fariseo at siya ay tinanong kung naaayon ba sa batas na hiwalayan ng isang lalaki ang kanyang kabiyak sa anumang kadahilanan. Tugon ng Panginoon, “Hindi ba ninyo nabasa na sa pasimula'y nilalang ng Diyos ang tao na lalaki at babae? At siya rin ang nagsabi, ‘Dahil dito'y iiwan ng lalaki ang kanyang ama't ina, at magsasama sila ng kanyang asawa at sila'y magiging isa.’ Hindi na sila dalawa kundi iisa, kaya't ang pinagsama ng Diyos ay huwag paghiwalayin ng tao” (Mat. 19:5-6 MBB 2012). May follow-up question ang mga Fariseo; eh kung ganun pala na ang pinagbigkis ng Diyos ay hindi nararapat paghiwalayin ng mga tao, bakit raw ipinag-utos ni Moises sa mga lalaki ang pagbibigay ng dokumento ng diborsyo sa babae? Sagot ni Hesus, “Ipinahintulot ni Moises na hiwalayan ninyo ang inyong asawa dahil sa katigasan ng inyong ulo. Subalit hindi ganoon sa pasimula” (Mat. 19:8 MBB).

Mapupuna ninyo na ang mga tugon ni Hesus sa magkasunod na tanong ng mga Fariseo ay mula sa orihinal na disenyo “sa pasimula”. Ang pinagbabatayang batas ng mga Fariseo ay matatagpuan sa Deu. 24:1 at ipinaliwanag ni Hesus na ang patakaran na ito tungkol sa diborsyo ay kailangang tanawin mula bintana ng doktrina ng paglikha (doctrine of creation) sa Genesis 1 at 2— ang orihinal na disenyo ng Diyos sa pag-aasawa "sa pasimula" bago mahulog ang tao sa kasalanan sa Genesis 3. Sa aklat na Dominion and Dynasty (p. 27), ganito ang paliwanag ni Stephen Dempster: “In his dealing with the question of divorce, Jesus puts the small text of Mosaic legislation in Deuteronomy 24 in the context of the big Text of the biblical story, which begins at the beginning, with the first union of the male and female (Gen. 1 – 2).” Pansinin ninyo na ang patakaran tungkol sa diborsyo sa Batas ni Moises ay tinawag ni Dempster bilang small text samantalang ang salaysay ng paglikha (creation account) ay tinawag niyang big Text. Sa ibang paraan ng pagsabi, hindi namasdan ng mga Fariseo ang gubat ng doktrina ng paglikha (Genesis 1 at 2) dahil lumabis sila sa pagtutuon ng pansin sa puno ng diborsyo sa Deu. 24. Sa banyagang idyoma, "missing the forest for the trees".

Ayaw kong mangyari sa akin 'yun. I do not want to miss the forest for the trees. Kaya naman sa pag-aaral tungkol sa pangangalunya, sa katapatan sa asawa, sa polygamy at concubinage— nararapat pagsikapan na tanawin ito mula sa bintana ng big Texts sa bibliya, partikular ang doctrine of creation.

Interpretasyon ng casuistic law at biblical narratives

Kaugnay ng naunang seksyon, kailangang batid natin ang pagkakaroon ng mga casuistic law o case law sa Batas ni Moises at kung paano ito dapat hawakan ng sinumang nagtuturo ng bibliya. Ano nga ba ang mga case law? Ito ay mga alituntunin kung sakaling mangyari ang scenario na ganito o scenario na ganyan. Hindi ibig sabihin na ang mga scenario na ito ay pinapagawa ng Diyos, aprobado, o kapuri-puri (Copan, 2011)Halimbawa ay sa alituntunin na nagsisimula sa "When men quarrel . . ." (Exo. 21:18), hindi ibig sabihin na kalooban ng Diyos na mag-away ang mga tao, kundi alituntunin lang kung sakaling mangyari ito at may physical injuries. Isa pang halimbawa ay ang atituntunin na nagsisimula sa "When a man sells his daughter. . ."; hindi ito nangangahulugan na katangap-tanggap na gawain ang pagbebenta ng anak. Kung babasahin ang kabuuang alituntunin (Exo. 21:7-11), ito ay isinulat upang mabigyang proteksyon ang anak na babae.

Ganun din naman ang mga batas tungkol sa bigamy o polygamy. Ang alituntunin na nagsisimula sa “If a man has two wives. . .” (Deu. 21:15) ay hindi nangangahulugan na ito ay pinapagawa ng Diyos, aprobado, o kapuri-puri. Ito ay case law— patakaran kung sakaling mangyari ang ganitong scenario. Kung babalikan ang paliwanag ni Hesus tungkol sa case law ng diborsyo, naglatag ng mga alituntunin na ganito si Moises dahil sa katigasan ng ulo ng tao (Mat. 19:8). Hindi magandang mangyari ngunit ang mga ito'y nangyayari— mga realidad sa daigdig na nahulog sa kasalanan. Sa study note sa ilalim ng Lev. 18:18, paliwanag ng ESV Study Bible"the laws of Israel do not always require the ethical ideal; often they simply set out the minimum level of civility that the Israelite theocracy can tolerate."

Isa pang hindi alam ng marami ay kung paano uunawain ang mga kuwento sa bibliya— mga bahagi ng Banal na Kasulatan na nasa narrative genre. Naaalala ko pa ang isa naming kasama sa ROTC noon na isang Muslim. Inaalaska siya noon ng ilang mga kasamang Katoliko sa kung ilan ang balak niyang kunin na mga asawa. Siyempre dumepensa ang kasama naming Muslim. Ang banat niya ay mas malala sa Kristiyanismo dahil ang mga bayani namin, partikular si Haring Solomon ay nagkaroon ng 700 asawa at 300 concubines.

Eh dahil kakarampot pa lang ang alam ko sa pananampalataya sa mga panahong iyon ay hindi ko nadepensahan ang bibliya at ang Kristiyanismo. Kung sana ay kanina lang nangyari yun, binigyan ko sana siya ng munting lektyur sa biblical hermeneutics. Sa interpretasyon ng narrative genre sa Matandang Tipan, itinatala lang at ikinukuwento lang ang mga naganap— hindi ibig sabihin na kanais-nais ang mga itinalang pangyayari. Hindi rin ibig sabihin na ang mga bible characters— kahit pa ang mga bayani— ay dapat tularan. Sila ay mga makasalanan rin tulad natin. Ang asal at buhay ni Solomon ay kailangang husgahan ayon sa mga direktang itinuturo sa ibang bahagi ng kasulatan tulad ng habilin sa Deu. 17:17 na hindi dapat mangolekta ng maraming asawa ang isang hari upang hindi maligaw ang kanyang puso.

Kung ang naganap mahigit dalawang dekada na ang lumipas ay kanina lang sana nangyari, ibinahagi ko sana sa kasama naming Muslim ang kahalagahan ng inspired narrator sa interpretasyon ng narrative genre. Ang pananaw ng inspired narrator and siyang "divine point of view" (Stuart, 2014). Narito ang komentaryo ng inspired narrator tungkol sa buhay ni Solomon: "Siya'y nagkaroon ng pitong daang asawa, mga prinsesa, at tatlong daang asawang-lingkod, at iniligaw ng kanyang mga asawa ang kanyang puso. Sapagkat nang si Solomon ay matanda na, iniligaw ng kanyang mga asawa ang kanyang puso sa ibang mga diyos, at ang kanyang puso ay hindi naging lubos na tapat sa Panginoon niyang Diyos, gaya ng puso ni David na kanyang ama" (1 Kings 11:3-4 AB 2001). Ito ang divine point of view.

Ang orihinal na disenyo ng Diyos ay monogamy

Kung ang pagbabatayan ay ang big Text ng Genesis 1 at 2, walang duda na monogamy ang kalooban ng Diyos. Unang-una, noong lumikha ang Diyos ng suitable helper para kay Adan, iisang pirasong tadyang ang hinugot mula sa kanya. Pangalawa, sa disenyo ng Diyos, ang dating dalawang laman ay nagiging isa (Gen. 2:27). Ang ikatlong laman na nais sumali ay isang intruder; wala dapat manghimasok sa orihinal na disenyo ng Diyos.

Kung ang layunin ay punuin ang daigdig ng mga tao (Gen. 1:28), hindi ba't mas mabilis na mangyayari 'yun kung binigyan ng maraming bubuntisin si Adan? Ngunit hindi sumagi sa isip ng Diyos ang solusyon na 'yan— at ang dunong ng Diyos ay banal at walang kakulangan.

Monogamy sa mga yugto ng Pagkahulog, Pagtubos, at Wakas

Bukod sa doktrina ng paglikha, may iba pang mga big Texts na puwede nating tignan. Big Texts ang mga ito sapagkat nabibigyan tayo ng big picture ng buong biblical story line o sa tawag ng mga titser natin sa English literature ay plot. Ang biblical story line ay nahahati sa apat na pangunahing yugto: ang Paglikha (Creation), ang Pagkahulog (Fall), ang Pagtubos (Redemption), at ang Wakas (Consummation(Fee & Stuart, 2002).

Una na nating tinalakay ang Genesis 1 at 2— ang big Text ng Paglikha. Isunod naman natin ang yugto ng Pagkahulog (Fall). Ito ay isang mahabang yugto na nagsisimula sa Genesis 3 kung saan isinalaysay ang pasya nina Adan at Eva na mas paniwalaan ang mga kasinungalingan ng ahas keysa panghawakan ang bilin ng Manlilikha. Ang sannilikha na napakabuti sa paningin ng Manlilikha (Gen. 1:31) ay pinasok ng kasalanan na nagdala ng mga sari-saring 'di kanais-nais tulad ng mga sumpa, pagkabulok, pagdurusa, at kamatayan (Gen. 3:14-19; Rom. 5:12, 8:20-21). Dahil sa pagkahulog sa kasalanan, ang puso at isip ng tao ay nababalot ng kadiliman (Rom. 1:21; Eph. 4:18), at mahal nila ang kadiliman (John 3:19). Hindi nakapagtataka na ang orihinal na plano ng Diyos tungkol sa pag-aasawa ay itinuturing ng marami bilang kahangalan— patunay ay ang paghamak ng moderno at postmodernong tao sa biblikal na disenyo ng kasal sa pagitan ng lalaki at babae at ang kanilang pagpupumilit na tanggapin ng lipunan ang kasal ng lalaki sa lalaki at babae sa babae.

Pagkatapos ng salaysay tungkol sa pagkahulog, sa Genesis 4:23 ay ipinakilala sa atin ang isang tao na nagngangalang Lamech. Sa dalawang paraan lutang na lutang ang kanyang madilim na pag-iisip na bunga ng pagpasok ng kasalanan sa sanlibutan. Una ay ang kanyang pagiging marahas— siya ay sinugatan at ang siningil niyang kapalit ay buhay. Pangalawa ay ang kanyang bigamy. Sa unang palatandaan ng kanyang kasamaan (depravity)— hindi niya kinilala ang pagiging sagrado ng buhay. Sa pangalawa— hindi niya kinilala ang pagiging sagrado ng kasal.

Nagkaroon ng mga tunggalian (rivalries) sa pagitan nina Sarai at Hagar (Gen. 16:1-6), Leah at Rachel (Gen. 29-30), Hannah at Peninnah (1 Sam. 1:1-18). Patunay lamang ang mga ito na kapag tinalikdan ang orihinal na disenyo ng Diyos, hindi maganda ang dulot.

Sa yugto ng Pagtubos (Redemption), ang iglesya ay isang birhen na ipinakipagtipan sa isang lalaki (2 Cor. 11:2). Ang relasyon na ito sa pagitan ni Cristo at ng iglesya ay dapat maisalamin ng mga mag-asawang tinubos ng dugo ni Hesus (Eph. 5:22-33). Isa pang patunay: ang kuwalipikasyon na ang mga tagapangasiwa (elders) ng iglesya at maging ng mga diakono (deacons) ay dapat monogamous sila (1 Tim. 3:2; 3:12; Titus 1:6).

Sa yugto ng Wakas (Consummation), may isang Kordero at isang kasintahan na ikakasal (Rev. 19:7).

Mula Creation hanggang Consummation, ang tanging agila na nakatira sa gubat ay ang monogamy.

Kung loloobin ng aking Panginoon, meron itong karugtong na paskil. Doon ay ating makikita na hindi sapat na monogamous ka lang ayon sa batas (legally monogamous). Ito ay dahil ang nais ng Diyos ay monogamous ka rin sa puso at isip.

_________

TALASANGGUNIAN

  • Copan, Paul (2011), Is God a Moral Monster? (Baker Books)
  • Currid, John (2008), study notes on Leviticus in the ESV Study Bible (Crossway), Wayne Grudem (gen. ed.)
  • Dempster, Stephen G. (2003), Dominion and Dynasty: (IVP USA/Apollos England)
  • Fee, Gordon & Stuart, Douglas (2014), How to Read the Bible for All Its Worth, 4th edition (Zondervan)
  • Fee, Gordon & Stuart, Douglas (2002), How to Read the Bible Book by Book (OMF Literature, by special arrangement with Zondervan)
  • Grudem, Wayne (gen. ed.) (2008), "Biblical Ethics: An Overview", in the ESV Study Bible (Crossway)
  • Lambert, Gray (2009), “Adultery” in Zondervan Encyclopedia of the Bible, Volume 1: A-C; Merrill C. Tenney, general editor / Moisés Silva, revision editor (The Zondervan Corporation)
  • Sarfati, Jonathan (2006), “Does the Bible Clearly Teach Monogamy” ; < https://creation.com/does-the-bible-clearly-teach-monogamy > last access, October 05, 2020

Thursday, September 24, 2020

Ramos, Ver, Calvin

 It has been said that the difference between the two top generals of the late Marcos years is this:

👮🏽‍♂️ When Ramos is given orders, the West Point-trained officer asks "Why?"

👮🏽‍♂️ When Marcos gives orders to Ver, he never asks "Why?" When the dictator orders him to jump out the window, he salutes and answers. "From which floor, sir?"

The hyperbolic joke brings to mind John Calvin's teaching regarding the duty of lesser authorities to withstand the licentiousness of kings. For they were appointed by God as protectors of the people's freedom. Calvin wrote:

"For when popular magistrates have been appointed to curb the tyranny of kings . . . So far am I from forbidding these officially to check the undue license of kings, that if they connive at kings when they tyrannise and insult over the humbler of the people, I affirm that their dissimulation is not free from nefarious perfidy, because they fradulently betray the liberty of the people, while knowing that, by the ordinance of God, they are its appointed guardians."

📘 Institutes of the Christian Religion, 4.20.31 (Beveridge translation)