tag:blogger.com,1999:blog-39424866976777428902024-03-16T11:16:30.863+08:00TinubosManny A. Rosariohttp://www.blogger.com/profile/09354437171527700211noreply@blogger.comBlogger284125tag:blogger.com,1999:blog-3942486697677742890.post-75536581279409567152024-03-16T11:13:00.001+08:002024-03-16T11:15:27.563+08:00The Superabundance of Grace in Jesus<p><span style="color: #0b5394;"><span style="font-family: Georgia, serif; font-size: 12pt;"><b>John
1:14</b></span><span style="font-family: Georgia, serif; font-size: 12pt;"> And the Word became flesh and dwelt among us, and we have
seen his glory, glory as of the only Son from the Father, full of
grace and truth.</span></span></p><p><span style="color: #0b5394;"><span style="font-family: Georgia, serif; font-size: 12pt;"><b>John
1:16-17</b></span><span style="font-family: Georgia, serif; font-size: 12pt;"> For from his fullness we have all received, grace upon
grace. For the law was given through Moses; grace and truth came
through Jesus Christ.</span></span></p>
<p style="line-height: 108%; margin-bottom: 0.11in;"><span style="font-family: Georgia, serif; font-size: 12pt;">The
Law that was given through Moses is good. The Apostle Paul affirms
this in 1 Tim. 1:8: “</span><span style="color: purple; font-family: Georgia, serif; font-size: 12pt;">the law is good if one
uses it properly</span><span style="font-family: Georgia, serif; font-size: 12pt;">” (NIV). And again in Rom. 7:12 he wrote,
“</span><span style="color: purple; font-family: Georgia, serif; font-size: 12pt;">the law is holy, and the commandment is holy
and righteous, and good.</span><span style="font-family: Georgia, serif; font-size: 12pt;">” In the law, “</span><i style="font-family: Georgia, serif; font-size: 12pt;">God graciously
revealed his character and righteous requirements...</i><span style="font-family: Georgia, serif; font-size: 12pt;">" (</span><span style="color: #666666; font-family: Georgia, serif; font-size: 12pt;">ESV
Study Bibl</span><span style="color: #666666; font-family: Georgia, serif; font-size: 12pt;">e</span><span style="color: #666666; font-family: Georgia, serif; font-size: 12pt;">,
</span><span style="color: #666666; font-family: Georgia, serif; font-size: 12pt;">p. 2190</span><span style="font-family: Georgia, serif; font-size: 12pt;">). If it is not good, the
psalmist would not have said </span><span style="color: purple; font-family: Georgia, serif; font-size: 12pt;">“Oh, how I love
your law! I meditate on it all day long.”</span><span style="font-family: Georgia, serif; font-size: 12pt;"> (Psa. 119:97)</span></p>
<p style="line-height: 108%; margin-bottom: 0.11in;"><span style="font-family: Georgia, serif; font-size: 12pt;">However,
even good things must be replaced if there are better things,
specially when what is available is better by a great distance. The
Word who was with God from the beginning was made flesh and dwelt
among us. This event in history </span><i style="font-family: Georgia, serif; font-size: 12pt;">"marked the final, definitive
revelation of God's grace and truth.</i><span style="font-family: Georgia, serif; font-size: 12pt;">"</span><span style="color: #666666; font-family: Georgia, serif; font-size: 12pt;">
(ESV Study Bible, </span><span style="color: #666666; font-family: Georgia, serif; font-size: 12pt;"><i>ibid</i></span><span style="color: #666666; font-family: Georgia, serif; font-size: 12pt;">).
</span><span style="font-family: Georgia, serif; font-size: 12pt;">Not only is Jesus superior to Moses through whom the law came, he is also superior to the patriarchs, through whom the nation of
Israel was called (John 8:53). On top of that, he is superior over
all the angels according to the Book of Hebrews.</span></p>
<p style="line-height: 108%; margin-bottom: 0.11in;"><span style="font-family: Georgia, serif; font-size: 12pt;">With
the fullness of this revelation, it is written here in verse 16 that
we are given grace upon grace. There may be some differences in how
the translators put this </span><span style="color: #666666; font-family: Georgia, serif; font-size: 12pt;">(see NIV 2011 and
ESV’s footnote)</span><span style="font-family: Georgia, serif; font-size: 12pt;"> but I think the main point is clear. This is
the main point: in Jesus, we have arrived at the climax of God's
progressive revelation of his saving grace. The law given through
Moses was good, yet Jesus is better and it is superior by a great
distance. And because it is superior by a great distance, the amount
grace that is given to us comes with a far greater quantity. In
Jesus, there is grace for those who believe in immeasurable
abundance.</span></p>
<p style="line-height: 108%; margin-bottom: 0.11in;"><span style="font-family: Georgia, serif; font-size: 12pt;">Brothers
and sisters, how could you be aware of this superabundance of grace
fail to worship God? How could anyone with an awareness of this
inexhaustible fountain fail to exalt his name. Let the redeemed rise
up and worship the Lord!</span></p><p style="line-height: 108%; margin-bottom: 0.11in;"><span style="font-family: Georgia, serif; font-size: 12pt;"><br /></span></p><p style="line-height: 108%; margin-bottom: 0.11in;"></p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgr7x3B-CjdTJzGNMsRLjrMVkcQfgrW977__p6D3KDObkaQyayPmstqzkxAckRajEFusEX4_DnWsDuXgYKN8K6WS4lRURF8m4AR8MaFNkSxk92H83IL7g_gHrdE3ClcjTNsGG228jWS2el_7jkS0cDO9Bo2e6NoDqJMhgGdbTXdIZspdrra8EtrbXKVJVk/s480/arrow%20sides.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="96" data-original-width="480" height="64" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgr7x3B-CjdTJzGNMsRLjrMVkcQfgrW977__p6D3KDObkaQyayPmstqzkxAckRajEFusEX4_DnWsDuXgYKN8K6WS4lRURF8m4AR8MaFNkSxk92H83IL7g_gHrdE3ClcjTNsGG228jWS2el_7jkS0cDO9Bo2e6NoDqJMhgGdbTXdIZspdrra8EtrbXKVJVk/s320/arrow%20sides.jpg" width="320" /></a></div><br /><span style="font-family: Georgia, serif; font-size: 12pt;"><br /></span><p></p>Manny A. Rosariohttp://www.blogger.com/profile/09354437171527700211noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3942486697677742890.post-33243812205688751352024-01-22T19:22:00.001+08:002024-01-22T19:22:52.238+08:00Treasures of Wisdom and Knowledge<p> </p><p align="center" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0in;">
<span style="font-family: Georgia, serif; font-size: 16px;"><span style="color: red;"></span></span></p><blockquote><span style="color: red; font-size: medium;"><span style="font-family: Georgia, serif;">in whom [Christ] are hidden all the treasures of wisdom and knowledge.</span><b><span style="font-family: Georgia, serif;"> (</span><span style="font-family: Georgia, serif;"><span>Colossians
2:3 ESV)</span></span></b></span></blockquote><table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjVdQ45k2fFa7s5FC2o7vFQ7I5VS4wf2uNZBkMk4rjc3Fx8HeTOUzaaITWDgSu0Bh0PP1Un48mtwO56DUUtcylDQuby0xd-RzHz3wQ0PvQsNQcW52tB1DP_ZzqxCzyEVnuzMBCYWK4E_ZcrVCmrnZx3AOR8ze9svNG-RVMZ3vwZzPhGCPFjzko3Z1kwmIM/s640/treasure-chest-619868_640.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><span style="font-size: medium;"><img border="0" data-original-height="427" data-original-width="640" height="268" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjVdQ45k2fFa7s5FC2o7vFQ7I5VS4wf2uNZBkMk4rjc3Fx8HeTOUzaaITWDgSu0Bh0PP1Un48mtwO56DUUtcylDQuby0xd-RzHz3wQ0PvQsNQcW52tB1DP_ZzqxCzyEVnuzMBCYWK4E_ZcrVCmrnZx3AOR8ze9svNG-RVMZ3vwZzPhGCPFjzko3Z1kwmIM/w400-h268/treasure-chest-619868_640.jpg" width="400" /></span></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;"><span style="font-size: medium;"><span style="color: red; font-family: arial;">From the free stock images of Pixabay</span><br /><br /></span><div style="text-align: left;"><p style="font-family: arial; line-height: 100%; margin-bottom: 0in;">
<span style="font-family: Georgia, serif;"><span style="font-size: medium;">The
Old Testament reports about Solomon’s extraordinary knowledge and
wisdom that people from distant nations came to visit and listen.
Kings from faraway lands sent e<span style="font-variant: normal;"><span style="color: black;"><span style="letter-spacing: normal;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">missaries.
</span></span></span></span></span><span style="font-variant: normal;"><span style="color: black;"><span style="letter-spacing: normal;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">Since
those were pagans, they have had minimal knowledge </span></span></span></span></span><span style="font-variant: normal;"><span style="color: black;"><span style="letter-spacing: normal;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">the
One True God. </span></span></span></span></span><span style="font-variant: normal;"><span style="color: black;"><span style="letter-spacing: normal;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">Y</span></span></span></span></span><span style="font-variant: normal;"><span style="color: black;"><span style="letter-spacing: normal;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">et
somehow they valued knowledge and wisdom. Even with its preoccupation
with material treasures, the world recognizes that knowledge and
wisdom are desirable things.</span></span></span></span></span></span></span></p>
<p style="font-family: arial; font-style: normal; font-variant: normal; font-weight: normal; letter-spacing: normal; line-height: 100%; margin-bottom: 0in;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Georgia, serif;"><span style="font-size: medium;">The
ultimate treasury of knowledge and wisdom according to Colossians 2:3
is Christ. Christ is the treasury, the storehouse, the vault of all
the treasures of wisdom and knowledge.</span></span></span></p>
<p style="font-family: arial; font-style: normal; font-variant: normal; font-weight: normal; letter-spacing: normal; line-height: 100%; margin-bottom: 0in;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Georgia, serif;"><span style="font-size: medium;">The
problem with the unbelieving world is this: though they acknowledge
that knowledge and wisdom are valuable enough to be sought and stored
up, they refuse to come to the ultimate source— Jesus Christ. Jesus
rebuked the unbelieving scribes and Pharisees by pointing out that
the Queen of the South came from the ends of the earth to hear the
wisdom of Solomon yet unbelievers reject the wisdom of Jesus when in
fact he is greater than Solomon! (Luke 11:31)</span></span></span></p>
<p style="font-family: arial; font-style: normal; font-variant: normal; font-weight: normal; letter-spacing: normal; line-height: 100%; margin-bottom: 0in;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: Georgia, serif;"><span style="font-size: medium;">Brothers
and sisters, we may not be knowledgeable and wise according to the
world’s standards. We may not have the intellectual sharpness they
possess. We may not have reached the level of educational training
that they reached. We may not have the academic accolades that they
have received. If you are in Christ, God has opened the vault. The
treasury of knowledge and wisdom is is accessible to the believer.
Instructed by the word of God and guided by the Spirit, we have the
mind of Christ.</span></span></span></p><p style="font-family: arial; font-style: normal; font-variant: normal; font-weight: normal; letter-spacing: normal; line-height: 100%; margin-bottom: 0in;"><span style="color: black;"><span style="font-family: Georgia, serif;"><span style="font-size: small;"><br /></span></span></span></p><p style="font-style: normal; font-variant: normal; font-weight: normal; letter-spacing: normal; line-height: 100%; margin-bottom: 0in; text-align: center;"><span style="background-color: #ff00fe; font-family: Georgia, serif;">--- --- ---</span></p><br /></div></td></tr></tbody></table><p></p>Manny A. Rosariohttp://www.blogger.com/profile/09354437171527700211noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3942486697677742890.post-90284240585888546972024-01-14T10:15:00.029+08:002024-01-15T18:09:29.486+08:00Three Big Things<p></p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgyfIK6jsiTNlxUN3VP5B74143K7K3xmMHoM5nV7Ynj-SLVSXT3P5_znSwERZk2Joku5Oq_sRqMdoWRNmwZp1cl-9CDZ04Qop-CZeIt18gm-lmHA5QkX6enS4cctKJIUP5A8sWVIygMEnaebUMDCLwMUA3ipio87ZkoZ5zYZh0u5WucH46r841pBS8LHEQ/s400/3BT.jpg" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="250" data-original-width="400" height="200" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgyfIK6jsiTNlxUN3VP5B74143K7K3xmMHoM5nV7Ynj-SLVSXT3P5_znSwERZk2Joku5Oq_sRqMdoWRNmwZp1cl-9CDZ04Qop-CZeIt18gm-lmHA5QkX6enS4cctKJIUP5A8sWVIygMEnaebUMDCLwMUA3ipio87ZkoZ5zYZh0u5WucH46r841pBS8LHEQ/s320/3BT.jpg" width="320" /></a></div><span style="font-family: Ubuntu;"><div><span style="font-family: Ubuntu;"><br /></span></div>This morning I just wanna give three things that make God
worthy of our praise and worship. Of course, anyone can easily add
some other things to this list. As it has been said, at any given
moment one can enumerate 10,000 reasons to bless the Lord! Yet the
three things in my list are really, really big ones. </span><span style="font-family: Ubuntu;">Without further
delay, here are three big things that make God worthy of our praise
and worship:</span><p style="line-height: 100%; margin-bottom: 0in;"><span style="font-family: Ubuntu;">1<sup>st</sup>, <span style="color: #c9211e;"><b>The
Excellence of His Character and Attributes</b></span>- 1 Chronicles
16:29 exhorts us, “<i>Ascribe to the LORD the glory due his name</i>”.
His name refers to all he is as a personal being. His excellencies
deserve nothing less than all glory. It is but proper to ascribe all
that glory because it is due. Just to name a few of his excellencies: eternality, aseity,
omnipotence, omnipresence, omniscience, omnisapience, immutability,
truthfulness, faithfulness, goodness, love, mercy, grace, holiness
and righteousness. All these things together manifest his matchless
splendor.</span></p>
<p style="line-height: 100%; margin-bottom: 0in;"><span style="font-family: Ubuntu;">2<sup>nd</sup>, <span style="color: #c9211e;"><b>The
Mere Fact that He is Our Creator</b></span>- We are not self-existent. Someone else brought us into existence. He is Creator and we are mere
creatures. That fact alone is sufficient enough for us to adore and
serve him. Psalm 95:6, "<i>let us kneel before the LORD, our Maker!</i>". In Psalm 100, one of the reasons given why we should
serve him with gladness is because “<i>It is he who made us</i>” (v. 2).
Lastly, the 24 elders in Revelation 4 fall down before God as they cast their crowns and utter these words of praise:</span></p>
<p align="center" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0in;"><span style="font-family: Ubuntu;">“<i>Worthy
are you, our Lord and God, to receive glory and honor and power,</i></span></p>
<p align="center" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0in;"><span style="font-family: Ubuntu;"><i>for
you created all things, and by your will they existed and were
created.”</i> (v.11)</span></p>
<p style="line-height: 100%; margin-bottom: 0in;"><span style="font-family: Ubuntu;">3<sup>rd</sup>, <span style="color: #c9211e;"><b>The
Provision of Redemption through His Son</b></span>- We were born in
sin. We were by nature children of wrath (Eph. 2:3). We were utterly powerless to
save ourselves. And God has no obligation to provide for us
redemption— but he did! The cost for doing so is the life of his
Beloved Son— a price of matchless value. He has now required that
all acknowledgment of his worthiness do so in a
Christ-centered manner. The Father has exalted his Son and "<i>bestowed
on him the name that is above every name, so that at the name of
Jesus every knee should bow... and every tongue confess that Jesus
Christ is Lord, to the glory of God the Father</i>” (Phil. 2:9-11).
And in the fifth chapter of Revelation, the one seated on the throne
holds a scroll sealed with seven seals. Yet it only made the Apostle
John weep for no one was found worthy to break the seals and open the
scroll. He was weeping intensely until one of the elders comforted him
with the assurance that someone is worthy. It is none other than the
conquering Lion of the Tribe of Judah. He is worthy because he
was slain, and by his blood ransomed people from every tribe,
language, people, and nation.</span></p>
<p style="line-height: 100%; margin-bottom: 0in;"><span style="font-family: Ubuntu;">These things
brothers and sisters are big reasons for us to worship God in service
and adoration. Let every worshiper rise up. Let us all together
praise and worship God.</span></p><p style="line-height: 100%; margin-bottom: 0in; text-align: center;"><b style="background-color: #ffa400;"><span style="font-family: verdana;">--------------</span></b></p>Manny A. Rosariohttp://www.blogger.com/profile/09354437171527700211noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3942486697677742890.post-78899993198982189982023-12-24T02:39:00.000+08:002023-12-24T02:39:51.896+08:00Gloria in Excelsis Deo<p style="text-align: center;"> <span style="color: #2b00fe; font-family: Trebuchet MS, serif;"><span style="font-size: 12pt;"><b>“</b></span></span><span style="color: #2b00fe; font-family: "Trebuchet MS", serif; font-size: 12pt;">Glory
to God in the highest,</span></p><p style="text-align: center;"><span style="color: #2b00fe; font-family: "Trebuchet MS", serif; font-size: 12pt;">and
on earth peace among those with whom he is pleased!”</span></p><p style="text-align: center;"><span style="color: red; font-family: "Trebuchet MS", serif; font-size: 16px;">Luke 2:14 ESV</span></p><p style="text-align: center;"></p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgr2w-WnYpJDf-4ZG18imhKMI9CEZbsVyNAHv7nZ0bLvIm9H9N0m3m3OrkJ829tkZXfm7LuC31geCpa9K0xM165rBReirmvvtZ0b1OT5QnX8vNIyr-ZGmvUA-87eh4K3Cw4EC-8te7acagWOIQ3UxLHSl1MwQnR9FqZ65P_Sl52_929mj-DNvCOq7y1xH4/s640/gloria%20music.jpg" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="364" data-original-width="640" height="228" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgr2w-WnYpJDf-4ZG18imhKMI9CEZbsVyNAHv7nZ0bLvIm9H9N0m3m3OrkJ829tkZXfm7LuC31geCpa9K0xM165rBReirmvvtZ0b1OT5QnX8vNIyr-ZGmvUA-87eh4K3Cw4EC-8te7acagWOIQ3UxLHSl1MwQnR9FqZ65P_Sl52_929mj-DNvCOq7y1xH4/w400-h228/gloria%20music.jpg" width="400" /></a></div><div style="text-align: center;"><br /></div><span style="color: #800180; font-family: georgia; font-size: x-small;"><div style="text-align: center;"><b>Photo Credit: Wikimedia Commons</b></div></span><p></p><p align="left" class="western" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0in;"><span style="font-family: Ubuntu; font-size: medium;">In a region near Jerusalem where the temple stood and where sacrifices were made, there was a sure market for the shepherds’ product. It’s the ordinary thing they do to earn a living. It was supposed to be just an ordinary night in the life of a shepherd; just another day in the office.</span></p><p align="left" class="western" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0in;"><span style="font-family: Ubuntu; font-size: medium;">Yet the story is familiar to all of us. What was supposed to be an ordinary night turned out to be extraordinary— the most special night of all in their whole lives.</span></p>
<p align="left" class="western" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0in;">
<span style="font-family: Ubuntu; font-size: medium;">An
angel of the Lord suddenly appeared with the Lord’s <i>Shekinah</i>—
a light so bright and so blinding that no man can take it. And just
like any other sinner who saw this glory in the biblical accounts,
they were stricken with great fear. Any mortal sinner, just like
Isaiah, would think and feel that he is doomed upon seeing such
display of glory.</span></p>
<p align="left" class="western" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0in;">
<span style="font-family: Ubuntu; font-size: medium;">What
a relief they must have felt when the angel assured them that they
have nothing to fear. The angel came not for the purpose of bringing
judgment but to proclaim good news that brings great joy: it is the
birth of the Savior, the Messiah, the Lord— in the City of David.</span></p>
<p align="left" class="western" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0in;">
<span style="font-family: Ubuntu; font-size: medium;">After
giving the two-fold identifying marks of the baby namely being
wrapped tightly in swaddling clothes and lying in a manger, there
suddenly appeared a multitude of angels. And so from one angel
appearing, its now a battalion of angels! They proclaimed praise to
God with words which the Latin-speaking church would later call (and
sing) as the “<i>Gloria
in Excelsis Deo</i>”.</span></p>
<p align="left" class="western" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0in;">
<span style="font-family: Ubuntu; font-size: medium;">The
content of <i>Gloria
in Excelsis Deo</i>
is two-fold.
</span></p>
<ul style="text-align: left;">
<li><p class="western" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0in; text-align: left;">
<span style="font-family: Ubuntu; font-size: medium;">First,
the incarnation is for the glory of God who resides in heaven (“<i>in
the highest</i>”).
The accomplishment of Jesus’ mission brings glory to his Father.</span></p>
</li><li><p class="western" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0in; text-align: left;">
<span style="font-family: Ubuntu; font-size: medium;">Second,
the incarnation brings peace on earth but not in a universal sense,
but only “<i>among those with whom he is pleased!</i>”. In the Greek text, the
phrase is <span style="color: #800180;">ἀνθρώποις εὐδοκίας</span> which is closely
related to another concept taught elsewhere in the Bible: “<i>God’s
elect</i>”
or the chosen ones.</span></p></li></ul>
<p align="left" class="western" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0in;">
<span style="font-family: Ubuntu; font-size: medium;">This
was certainly true in the case of these shepherds. There were many
prominent people in that region, but God has chosen the lowly
shepherds to be the first visitors of the newborn king.</span></p>
<p align="left" class="western" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0in;">
<span style="font-family: Ubuntu; font-size: medium;">The
same truth still stands today. Out of all the billions of people
celebrating Christmas, only are few are given the privilege to truly
know the birthday celebrant. We get to know the birthday celebrant
only by grace. And because it is only by grace, the glory belongs not
to us but unto the Father who is in the highest place.</span></p><span style="font-family: "Trebuchet MS", serif; font-size: 16px;"><span style="color: red;"></span></span><p></p>Manny A. Rosariohttp://www.blogger.com/profile/09354437171527700211noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3942486697677742890.post-68934048912801869642020-11-02T18:28:00.019+08:002020-11-02T21:31:03.386+08:00Huwag Kang Magnanakaw (Part 09: Etikang Kristiyano Para sa Karaniwang Tao)<p>Sa pagtatapos ng unang taon ng
operasyon, nagkaroon ng pagtutuos (<i>audit</i>) ang isang hotel. Ilan sa mga bagay
na nawawala ay ang mga sumusunod: humigit-kumulang
38,000 na kutsara, humigit kumulang 350 na sisidlan ng kape, at ito
ang pinakamatindi— 100 sipi ng mga biblia! Isang kaibigan mula sa
<i>Gideons International</i> ang nagbigay-kumpirmasyon na nangyayari nga ito
kahit pa may nakaimprenta na “<i>property of Gideons International;
do not remove from room</i>” sa balat ng mga biblia. Tiyak kong
hindi naman ito ikinagagalit ng organisasyon. Dahil <i>ministry</i>
talaga nila ang pag-imprenta at pagpapakalat ng biblia, matutuwa pa
sila kung mayroong mga tao na interesado sa salita ng Diyos. Ngunit
ang punto ay maraming mga tao ang nangunguha ng pag-aari ng iba.</p>
<p style="margin-bottom: 0cm;">Bakit ka nagsasara ng pinto at bintana
kung aalis ka at iiwanang walang bantay ang bahay? Ano ang posibleng mangyari kung iiwanan mo ang
iyong motorsiklo kasama ang susi nito sa kalye? Bakit ang mga
sari-sari <i>store</i>, may <i>grills</i> at <i>screen</i> at may maliit lamang na lagusan
na pag-aabutan ng binibili at pambayad? Batid nating lahat na ang pagnanakaw ay
laganap— isang patunay ng kasamaan ng puso ng tao (Gen. 8:21; Psa.
14:1-3).</p>
<p style="margin-bottom: 0cm;">Ang pagkalaganap nito ay makikita rin
sa yaman ng bokabularyo na naglalarawan sa iba't ibang uri ng
pagnanakaw: <i>shoplifting</i>, <i>robbery</i>, <i>burglary</i>,
<i>hijacking</i>, <i>holdup</i>, salisi, budol-budol, <i>pilferage</i>,
kupit, pandurukot, <i>embezzlement</i> (dispalko), <i>malversation</i>, <i>plunder</i>—
kulang na kulang pa ang mga salitang ito sa dami ng paraan ng
pagnanakaw.</p>
<p style="margin-bottom: 0cm;">Noon pa man ay kinasusuklaman na ng
Diyos ang pandaraya sa timbangan (Pro. 11:1). At sa iba na tama ang
timbangan, dinadaya ang mamimili sa ibang paraan. Malingat ka lang ng
kaunti ay isisingit ng tindera ang malaking piraso ng taba, buto,
balat na ubod ng kunat o mga panindang bilasa. May <i>false advertising</i>
at hindi pagbibigay ng nararapat sa halagang ibinayad (<i>value</i>).
Sa kanyang aklat na <i>Business for the Glory of God</i>, ito ang
sinabi ng Wayne Grudem: <span style="color: #6600cc;">"</span><span style="color: #6600cc;"><i>by
giving us the ability to buy and sell, God has given us a wonderful
mechanism through which we can do good for each other... We can
honestly see buying and selling as one means of loving our neighbor
as ourself</i></span><span style="color: #6600cc;">."</span></p>
<p style="margin-bottom: 0cm;">Sa trabaho, kahit
hindi ka nag-uuwi ni isang <i>paper clip</i> o ni isang piraso ng <i>bond
paper</i> kung hindi ka nagtatrabaho ng maayos, ninanakawan mo ang
nagpapasuweldo sa iyo. Ang prinsipyong “<span style="color: #6600cc;">The
worker deserves his wages</span>” (Luke 10:7; 1 Tim. 5:18b) ay
kakambal ng prinsipyong “<span style="color: #6600cc;">Do not muzzle an ox
while it is treading the grain</span>” (1 Tim. 5:18a). Ang baka ay
kailangang magtrabaho upang maging karapat-dapat sa damo at ang
manggagawa ay kailangang magbanat ng buto upang maging karapat-dapat
sa sahod.</p>
<p style="font-style: normal; margin-bottom: 0cm;">Subukan mong
halughugin ang mga kasangkapan at gamit sa iyong tahanan. May nakita
ka bang pag-aari ng iba? Paano napunta sa iyo? Ikaw ba ay humiram
mula sa iba at hindi mo na ibinalik? O baka naman sa tagal na sa iyo
ng "hiniram" mo ay inangkin mo na? Sadyang may mga tao na humihiram at
ito ay hiram <i>forever!</i></p>
<p style="margin-bottom: 0cm;">Nakakabahala
ang dami ng mga parinig sa <i>social media</i> ng mga taong inutangan at
hindi binayaran. Maaaring ang iba dito ay talagang salat at walang
pambayad nais man nilang magbayad. Ngunit sadyang may mga tao rin na
walang kabalak-balak magbayad ng utang. Ang habilin ng Apostol Pablo,
<span style="color: #6600cc;">“Let
no debt remain outstanding, except the continuing debt to love one
another”</span> (Rom. 13:8a
NIV).</p>
<p style="font-style: normal; margin-bottom: 0cm;">Kung lahat ng
paraan ng pagnanakaw ay ating iisa-isahin, baka hindi tayo matatapos.
Kaya tatapusin na lang natin ito sa pagbibigay ng ilang prinsipyo:</p>
<p style="font-style: normal; margin-bottom: 0cm;"><b style="color: #006600;">Unang
prinsipyo, biblikal ang karapatang magmay-ari</b></p><p style="font-style: normal; margin-bottom: 0cm;">Sa
utos pa lang na <span style="color: #6600cc;">“You
shall not steal”</span>
(Exo. 20:15) ay meron ng pagpapalagay (<i>presupposed</i>)
na ang tao ay may karapatang magmay-ari. Sa <i>Pentateuch</i>
o sa naunang limang aklat ng biblia, ang salitang ito ay ginamit upang tukuyin ang
pagnanakaw ni Rachel sa mga diyus-diyusan ng kanyang ama (Gen.
31:19). <b>Pag-aari</b>
ni Laban ang mga iyon. Ito rin ang salitang ginamit ng mga kapatid ni
Joseph ng kanilang itanggi na ninakaw nila ang kopang <b>pag-aari</b>
ng punong ministro ng Ehipto (Gen. 44:8). Sa Exo. 22:1, ang salita ay
ginamit upang tukuyin ang pagkuha sa baka o tupa na <b>pag-aari</b>
ng iba. Samakatuwid, ang bokabularyo ng <i>Pentateuch</i>
ay kumikilala sa karapatan ng iba na magmay-ari.</p>
<p style="font-style: normal; margin-bottom: 0cm;"><b style="color: #006600;">Ikalawang
prinsipyo, ang lahat ng pag-aari natin ay bigay at ipinagkatiwala ng
Diyos</b></p>
<p style="margin-bottom: 0cm;"><span style="font-style: normal;">Hindi
lang ang karapatang magmay-ari ang galing sa Diyos; sa kanya rin
galing ang lahat ng ating mga tinatamasa. </span><span style="color: #006600;"><span style="font-style: normal;"><b><1></b></span></span><span style="font-style: normal;">
Sa sinambit ni Job na </span><span style="color: #6600cc;"><span style="font-style: normal;">"The
LORD gave and the Lord has taken away"</span></span><span style="font-style: normal;">
(Job 1:21), ito ay pagkilala na ang dati niyang kasaganaan pati na
rin ang paglaho nito ay nasa pasya ng Makapangyarihang Diyos. Sa dulo
ay pinagpala ulit ng Diyos si Job ng higit sa dati (Job 42:12). </span><span style="color: #006600;"><span style="font-style: normal;"><b><2></b></span></span><span style="font-style: normal;">
Noong siya ay tatawid na muli sa Jordan, naalala ni Jacob na noong
una siyang tumawid doon ay isang tungkod lang ang kanyang dala-dala.
Ngunit sa ikalawang pagkakataon ng kanyang pagtawid ay dalawang
pulutong na ang kanyang dala-dala kasama ang kanyang pamilya, mga
lingkod, at napakaraming mga alagang hayop. Kinilala niya na ang
kanyang kasaganaan ay dahil sa kagandahang-loob at katapatan ng
kanyang Diyos (Gen. 32:10). </span><span style="color: #006600;"><span style="font-style: normal;"><b><3></b></span></span><span style="font-style: normal;">
Karaniwang ugali ng makasalanang tao na kapag siya ay umaasenso ay
kanyang aakalain na ang kanyang kasaganaan ay bunga ng kanyang
sariling kakayahan at sikap. Bago pa man makarating sa Lupang Pangako
ang mga Israelita ay may paunang bilin na si Moises. Kapag nadoon na
sila at nagkaroonon ng magagandang bahay, maraming mga hayop, ginto
at pilak, ang panganib ay baka malimot nila ang Panginoon at
magmalaki sa pagsabing </span><span style="color: #6600cc;"><span style="font-style: normal;">“My
power and the strength of my hands have produced this wealth for me.”
</span></span><span style="font-style: normal;">(Deut. 8:11-17; cf.
Prov. 30:9a). Kaya ang paalala ni Moises, </span><span style="color: #6600cc;"><span style="font-style: normal;">“remember
the LORD your God, for it is he who gives you the ability to produce
wealth. . .”</span></span><span style="font-style: normal;"> (Deu.
8:18).</span></p>
<p style="font-style: normal; margin-bottom: 0cm;">Samakatuwid, hindi lamang ang ninanakawan ang nalalapastangan kundi pati ang nagbigay nito sa
kanya. Kung ang payong na bigay ko kay Kim ay nanakawin ng iba, hindi
lang si Kim ang masasaktan kundi pati ako na pumili ng payong na iyon
para kay Kim. Gayundin naman, kapag ninakaw mo ang alagang kambing ni Mang Carding, hindi lang si Mang Carding ang nilapastangan mo kundi pati ang Diyos na nagkaloob nito sa kanya.</p>
<p style="font-style: normal; margin-bottom: 0cm;"><b style="color: #006600;">Ikaapat
na prinsipyo, kadalasang kalakip ng pagnanakaw ang iba pang mga
kasalanan tilad ng kawalang pananampalataya at kasakiman.</b></p>
<p style="margin-bottom: 0cm;"><span style="font-style: normal;"><b><i>
Kawalang pananampalaya. </b></span><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">I</span></span><span style="font-style: normal;">pinapakita
nito na hindi ka naniniwala sa isang Diyos na pumupuno sa bawat
pangangailangan ng kanyang mga tagasunod ayon sa yaman ng kanyang
kaluwalhatian kay Hesus (Phil. 4:19). Ang magnanakaw na idinadahilan
ang gutom niya at ng kanyang pamilya ay hindi naniniwala na ang Diyos
na nagpapakain ng mga ibon sa himpapawid ay siya ring Ama na
nagpapakain sa kanyang mga anak (Matt. 5:26). Tuturuan ba niya tayong
manalangin ng </span><span style="color: #6600cc;"><span style="font-style: normal;">“Bigyan
mo kami ng aming pagkain sa araw-araw”</span></span><span style="font-style: normal;">
(Matt. 6:11) at hindi tutugunin iyon?</span></p>
<p style="margin-bottom: 0cm;"><span style="font-style: normal;"><b><ii>
Kasakiman (</b></span><i><b>Greed</b></i><span style="font-style: normal;"><b>).
</b></span>Hindi lahat ng nagnanakaw
ay gutom o salat sa buhay. <a href=" https://www.philstar.com/opinion/2020/11/02/2053953/who-says-rich-dont-steal-read-this" target="_blank">Sa isang bagong-bagong artikulong inilathala sa <i>Philippine Star</i></a>, giniba ng kolumnistang si Jarius Bondoc ang haka-haka na hindi
nagnanakaw ang mga mayayaman. Nabanggit doon ang mga <i>political
dynasties</i><span style="font-style: normal;"> ng ating bansa na
nagpapakasasa sa </span><i>pork barrel</i><span style="font-style: normal;">.
Nabanggit rin doon ang ilang mga diktador sa modernong daigdig na
nagkamal ng nakakalulang mga halaga ng </span><i>ill-gotten wealth</i><span style="font-style: normal;">.
Syempre hindi nagpaiwan ang Pilipinas dahil mayroon sa kasaysayan
natin ng </span><span><i>conjugal dictatorship</i></span><span style="font-style: normal;"> nina William Saunders at Jane Ryan
(a.k.a. Ferdinand at Imelda). Salungat sa nagkalat na propaganda sa
</span><i>internet </i><span style="font-style: normal;">na galing daw
umano sa legal na paraan ang kanilang yaman, pitong milyong piso lang
ang idineklara nilang yaman sa kanilang </span><i>SALN</i><span style="font-style: normal;">
sa mga panahon na iyon— halagang malayo sa kanilang maluhong
pamumuhay.</span></p><p style="margin-bottom: 0cm;"><span>May malapit na kaugnayan ang
pagnanakaw at kasakiman, kaya siguro sa listahan ni Pablo ng mga
taong hindi magmamana ng kaharian ng Diyos ay magkasunod ang
magnanakaw at ang sakim (1 Cor. 6:10). </span><span style="color: #800180;">“Watch out! Be on
your guard against all kinds of greed”</span><span>,
ika ng Panginoong Hesus (Luke 12:15a). Sa pagkakasabi niya dito ay
malinaw na kailangan ng </span><span><b>pag-iingat</b></span><span>
at </span><span><b>pagmamatyag</b></span><span>
sa ating sariling makasalanang puso. Ang kasakiman ay hindi lamang
makikita sa mga pulitiko o sa </span><i>rich and famous</i><span>.
Ito ay maaaring sumibol sa puso nating lahat. Pagpapatuloy ni Hesus,
</span><span style="color: #800180;">“life does not consist in an abundance of possessions”</span><span>
(Luke 12:15b). Ito ang susi laban sa kasakiman— ang kaalaman na ang
buhay ng tao ay wala sa dami ng ari-arian. Bagkus, ang kasiyahan sa
buhay ay bumubukal mula sa pagkabatid na ikaw ay nasa panig ng Diyos.
“</span><span style="color: #6600cc;"><span>Keep
your lives free from the love of money and be content with what you
have, because God has said, “</span></span><span style="color: #6600cc;"><i>Never
will I leave you; never will I forsake you</i></span><span style="color: #6600cc;"><span>.</span></span><span>”
(Heb. 13:5)</span></p><p style="margin-bottom: 0cm; text-align: center;"><span style="font-style: normal;">-----</span></p>Manny A. Rosariohttp://www.blogger.com/profile/09354437171527700211noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3942486697677742890.post-78282431027752561932020-10-16T00:32:00.001+08:002020-10-16T06:52:42.427+08:00Paglinang ng Isang Pusong Monogamous; Part 02: Huwag Kang Mangangalunya (Part 08: Etikang Kristiyano Para sa Karaniwang Tao)<p></p><table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEguxZ74aZFIwXj3GERaI8sB8dk5YZzk3eHLxlGUdAEdju7D4v3CfIqjiJDcvD6Uo2IOwwVQ1MV-GCV6zSofJ6X3Z_lH6LOVCg7JcbpPLGpQ-TpxCpiwshyphenhyphenUT7e9RzMMsd-VGiPFNPGmSmc/s444/image+by+Olessya+%2528Pixabay%2529.jpg" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><span style="color: black;"><img border="0" data-original-height="296" data-original-width="444" height="213" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEguxZ74aZFIwXj3GERaI8sB8dk5YZzk3eHLxlGUdAEdju7D4v3CfIqjiJDcvD6Uo2IOwwVQ1MV-GCV6zSofJ6X3Z_lH6LOVCg7JcbpPLGpQ-TpxCpiwshyphenhyphenUT7e9RzMMsd-VGiPFNPGmSmc/w320-h213/image+by+Olessya+%2528Pixabay%2529.jpg" width="320" /></span></a></td></tr></tbody></table><p></p><div><p style="text-align: center;"><span style="color: #666666; font-family: arial; font-size: x-small;">Image by Olessya; freely available at Pixabay</span></p><p style="text-align: left;"><span style="color: #666666; font-family: arial; font-size: x-small;"><br /></span></p><p style="margin-bottom: 0cm; text-align: left;">Napatunayan natin mula sa nakaraang
paskil na ang kalooban talaga ng Manlilikha sa pag-aasawa ay <i>monogamy</i>
o ang pagkakaroon ng isa lamang na kabiyak. Samakatuwid, imoral ang
maghangad ng karagdagang karelasyon kung ikaw ay may kapareha na.
Imoral rin para sa isang tao ang paghahangad na makarelasyon ang
isang taong may katipan na. Winakasan ko ang paskil na iyon sa
paggiit na hindi sapat ang pagiging <i>legally monogamous</i>; ang
kalooban ng Diyos ay <i>monogamous</i> ka rin sa puso at isip. Wika
ni Hesus: <span style="color: #6600ff;">“Narinig ninyo na sinabi, ‘Huwag
kang mangangalunya.’ Ngunit sinasabi ko sa inyo, na ang bawat
tumitingin sa isang babae na may pagnanasa ay nagkasala na sa kanya
ng pangangalunya sa kanyang puso”</span> (Mat. 5:27-28 AB 2001).
Hindi lang ang ating mga panlabas na ikinikilos ang mahalaga kay
Yahweh. Maaaring marangal kang tignan at wasto ang bawat kilos;
magaling! Sapat na yan sa mata ng kapwa-tao. Ngunit hindi lamang ang
nasa labas ang nakikita ng Diyos kundi pati ang nasa puso at isip (1
Sam. 16:7). Hindi sapat na walang kahalayan/kabastusan sa iyong
pananalita— dapat ay maging katanggap-tanggap rin sa Diyos ang mga
pinagbubulayan ng iyong puso. Hindi sapat na malinis ang iyong mga
kamay sa pagsamba sa burol ng Panginoon— dapat ay dalisay rin ang
iyong puso (Psa. 24:3-4).</p>
<p style="margin-bottom: 0cm; text-align: left;">Sa loob nagsisimula ang lahat— <i>the
inner man</i>. Kaya naman sa Kawikaan 4:23, ang bilin ng pantas sa
kanyang anak ay ingatan ang <span style="color: #6600ff;">“puso”</span>
(MBB 2012) o <span style="color: #6600ff;">“isipan”</span> (ASD 2015)
<span style="color: #6600ff;">"sapagkat mula rito'y dumadaloy ang mga
bukal ng buhay"</span> (AB 2001). Ang puso/isip ang siyang bukal
ng ating pamumuhay. Kaya sa paskil na ito ay maghahain ako ng mga
dapat alalahanin— mga puntong teoritikal na huhubog sa puso at isip
at makakatulong sa paglinang ng isang <i>monogamous heart</i>.</p>
<p style="font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; text-align: left;"><span style="color: black;"><span style="color: #006600;"><span style="font-style: normal;"><span style="text-decoration: none;"><b>Alalahanin
na </b></span></span></span><span style="color: #006600;"><i><span style="text-decoration: none;"><b>monogamy</b></span></i></span><span style="color: #006600;"><span style="font-style: normal;"><span style="text-decoration: none;"><b>
talaga ang disenyo ng Manlilikha</b></span></span></span>- Ito ay
nahahayag sa Genesis 1-2. Kung tatanggihan ng tao ang kaayusang mula
sa Diyos (<i>divine order</i>), tiyak na kabaligtaran ang mangyayari—
at ang kasalungat ng kaayusan ay kaguluhan (<i>order vs. confusion</i>).
Alalahanin na siya ay Diyos ng kaayusan, hindi kaguluhan (1 Cor.
14:33). Sa perpektong disenyo ng Diyos, ang lalaki at ang babae ay
nagiging isang laman. Kung may <i>third party</i>, ito ay isang
manghihimasok (<i>intruder</i>) sa orihinal na disenyo ng Diyos— at
kapag may manghihimasok, nariyan ang kaguluhan.</span></p>
<p style="font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; text-align: left;"><span style="color: black;"><span style="color: #006600;"><b>Alalahanin
na kapag may pangangalunya, nasisira ang pagtitiwala ng kabiyak</b></span>-
Sa Saligang Batas ng Pilipinas, ang <i>betrayal of public trust</i>
ay isang lehitimong dahilan ng <i>impeachment</i>. Ganun din sa
mag-asawa— ang pangangalunya ay <i><b>betrayal of marital trust</b></i>
(at ito ay lehitimong dahilan ng paghihiwalay, Matt. 5:32). Ito ay
isang malalang paglabag sa sumpa at pangakong magiging tapat
habang-buhay. Kahit hindi ka pisikal na nambubugbog o nananakit ng
asawa, ang pagtataksil sa sumpaan ay nagdudulot ng mga mental at
emosyonal na sugat na matagal bago maghilom. At hindi lang ang asawa
ang nasasaktan, pati na rin mga anak. Mahihirapan silang irespeto ang
magulang na nangalunya.</span></p>
<p style="font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; text-align: left;"><span style="color: black;"><span style="color: #006600;"><b>Alalahanin
na ang kultura ng pangangalunya ay may masamang epekto sa lipunan</b></span>-
Ang kaayusan ng pamilya ayon sa disenyo ng Diyos ay hindi lamang sa
kabutihan ng pamilya kundi para sa buong lipunan. Sa isang bahagi ng
<i>blog series</i> na ito kung saan tinalakay ko ang kahalagahan ng
pagbibigay-galang sa mga magulang, aking idiniin ang papel ng pamilya
bilang <i>basic social unit</i> ng lipunan. Kung mahina ang pamilya,
mahina rin ang pamayanan, lipunan, at bansa. Kung walang kaayusan sa
mga pamilya, wala ring kaayusan sa lipunan na binubuo ng mga pamilya.
Kung sinira mo ang tiwala ng iyong asawa at mga anak, paano
magtitiwala sa iyo ang ibang tao? Kung ang taong dapat sana ay
minamahal mo higit sa lahat ay iyong pinagtaksilan, kami pa kaya?
Kung ang pinangakuan mo ng katapatan at pinag-alayan ng matatamis na
tula tulad ng <i>"Susungkitin ko ang mga bituin sa langit at
iaalay sa iyo"</i> ay iyong tinalikuran, kami pa kaya na hindi
naman ganun kahalaga sa'yo? Kung hindi ka mapagkakatiwalaan sa iyong
tahanan, paano ka namin pagkakatiwalaan sa negosyo, pulitika, at
iglesya? Kung sa mga pamilya ay laganap ang panlilinlang (<i>deceit</i>)
at pagkakanulo (<i>betrayal</i>), ito ay <i>microcosm</i> lamang ng
nangyayari sa lipunan.</span></p>
<p style="font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; text-align: left;"><span style="color: black;"><span style="color: #006600;"><b>Alalahanin
na binubura ng pangangalunya ang larawan ni Cristo at ng iglesya</b></span>-
Sa layunin ng Diyos, may espesyal na papel ang <i>Christian marriage</i>
sa daigdig. Ito ay ang paglalarawan ng relasyon ni Cristo at ng
iglesya. Kapag nagtataksil ang lalaki, winawasak nito ang larawan ng
isang mapagmahal na Cristo na naghandog ng kanyang buhay para sa
iglesya (Eph. 5:25). Hindi larawan ng sakripisyo ang lalaking
nakikiapid kundi masagwang larawan ng pagiging makasarili. Kapag ang
babae naman ang nagtataksil, binabasag nito ang larawan ng layunin ni
Cristo sa pagtutubos niya ng iglesya; sapagkat ang iglesya ay tinubos
upang maging malinis at walang kapintasan (Eph. 5:25-27).</span></p>
<p style="font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; text-align: left;"><span style="color: black;"><span style="color: #006600;"><b>Alalahanin
na ang </b></span><span style="color: #006600;"><i><b>adultery</b></i></span><span style="color: #006600;"><b>
ay larawan ng </b></span><span style="color: #006600;"><i><b>idolatry</b></i></span>-
Bukod sa binabalukot ng pangangalunya ang dapat nating i-modelo —
'yan ay ang relasyon ni Cristo at ng iglesya— may iba itong
inilalarawan. Sa Banal na Kasulatan, ang pagtalikod ng Israel sa
pakikipagtipan ng Diyos ay itinuring bilang ispirituwal na
pangangalunya. Ang kanilang pagtataksil sa Diyos at pagsamba sa ibang
mga diyos tulad nina Baal, Molech, at Astoreth ay <i>spiritual
adultery</i>— <i>it is an illustration of idolatry!</i> (Hosea
1-3). Hindi kataka-taka na laganap ang pagtataksil sa Diyos sa isang
<i>adulterous generation</i> (Matt. 16:4)</span></p>
<p style="margin-bottom: 0cm; text-align: left;"><span style="color: #006600;"><b>Alalahanin ang
iyong obligasyon na parangalan ang Manunubos sa pamamagitan ng iyong
katawan</b></span><span style="color: black;"><span style="font-weight: normal;">-
Ang mananampalataya ay tinubos ng Diyos sa pamamagitan ng dugo ni
Hesus na natigis sa Kalbaryo. Kung ikaw ay tunay na Kristiyano, ang
iyong katawan ay templo ng Banal na Espiritu at ikaw ay pag-aari ng
Diyos mula ulo hanggang talampakan. Kaya naman dapat lamang na
parangalan mo ang Diyos sa pamamagitan ng iyong katawan. Ang utos ni
Apostol Pablo ay lumayo ka sa seksuwal na imoralidad (1 Cor.
6:18-20).</span></span></p>
<p style="margin-bottom: 0cm; text-align: left;"><span style="color: #006600;"><b>Alalahanin na
mabigat ang babala ng Diyos laban sa seksuwal na imoralidad</b></span><span style="color: black;"><span style="font-weight: normal;">-
Nabanggit ko na rin lang ang utos ni Pablo na layuan ang seksuwal na
imoralidad (1 Cor. 6:18), babanggitin ko na rin na ang salitang
Griyego sa orihinal na teksto ay </span></span><span style="color: black;"><i><span style="font-weight: normal;">porneia</span></i></span><span style="color: black;"><span style="font-weight: normal;">—
ito ay isang </span></span><span style="color: black;"><i><span style="font-weight: normal;">blanket
term</span></i></span><span style="color: black;"><span style="font-weight: normal;">
na sumasaklaw sa lahat ng uri ng kasalanang seksuwal. Ito ay kabilang
sa listahan ng mga gawa ng laman at ang sinumang nagpapatuloy sa mga
ito ay hindi magmamana ng kaharian ng Diyos (Gal. 5:19-21). Nasa
listahan rin ito ng mga dahilan kung bakit paparating ang poot ng
Diyos (Col. 3:5). Matapos ituro na pangangalunya ang pagtitig sa
babae ng may mahalay na pagnanasa, isinunod agad ni Hesus ang aral
tungkol pangangailangang dukutin ang mata kung ito ang sanhi ng
pagkakasala. Oo alam nating ito ay </span></span><span style="color: black;"><i><span style="font-weight: normal;">hyperbole</span></i></span><span style="color: black;"><span style="font-weight: normal;">,
ngunit naihatid nito ang punto na kailangan ng mga radikal na hakbang
upang makalayo sa mga seksuwal na kasalanan. Sapagkat kalagim-lagim
ang dadanasin ng katawang makasalan sa impiyerno (Matt. 5:27-30)</span></span></p>
<p style="margin-bottom: 0cm; text-align: left;"><span style="color: black;"><span style="font-weight: normal;">Babanggitin
ko na rin ang nais ng puso ko na magsulat </span></span><span style="color: black;"><i><span style="font-weight: normal;">Sexual
Ethics series</span></i></span><span style="color: black;"><span style="font-weight: normal;">,
sa ilalim ng mas malaking serye na Etikang Kristiyano Para sa
Karaniwang Tao. Napakalawak ng paksa: </span></span><span style="color: black;"><i><span style="font-weight: normal;">pre-marital
sex</span></i></span><span style="color: black;"><span style="font-weight: normal;">,
</span></span><span style="color: black;"><i><span style="font-weight: normal;">pornography</span></i></span><span style="color: black;"><span style="font-weight: normal;">,
</span></span><span style="color: black;"><i><span style="font-weight: normal;">masturbation</span></i></span><span style="color: black;"><span style="font-weight: normal;">,
</span></span><span style="color: black;"><i><span style="font-weight: normal;">homosexuality</span></i></span><span style="color: black;"><span style="font-weight: normal;">,
</span></span><span style="color: black;"><i><span style="font-weight: normal;">transgenderism</span></i></span><span style="color: black;"><span style="font-weight: normal;">,
atbp. Hindi ito madali, kaya idalangin ninyo na magkaloob ang aking
Diyos ng kakayahang mag-aral, mag-isip, at magsulat pa. Siya rin ang
pinagmumulan ng karagdagang enerhiya, karagdagang mga araw, at
karagdagang mga hininga. Sa kanya ang luwalhati, ngayon at
magpakailanman! Amen.</span></span></p>
<p style="margin-bottom: 0cm; text-align: left;"><br /></p><p style="margin-bottom: 0cm; text-align: center;"><span style="color: #990000; font-family: verdana;"><b>Talasanggunian</b></span></p>
<p style="margin-bottom: 0cm; text-align: left;"></p><ul style="text-align: left;"><li><span style="color: #666666;">Grudem, Wayne (2018), <i>Christian
Ethics: An Introduction to Biblical Moral Reasoning</i> (Crossway)</span></li><li><span style="color: #666666;">Mohler, R. Albert (2009), <i>Words From
the Fire</i> (Moody Publishers)</span></li><li><span style="color: #666666;">Mounce, William; <i>Greek Dictionary</i>
< <a href="https://www.billmounce.com/greek-dictionary">https://www.billmounce.com/greek-dictionary</a>
></span></li></ul><p></p><p></p></div>Manny A. Rosariohttp://www.blogger.com/profile/09354437171527700211noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3942486697677742890.post-36699623887427465342020-10-06T17:09:00.001+08:002020-10-06T17:27:13.164+08:00The Case for Monogamy; Part 01: Huwag Kang Mangangalunya (Part 07: Etikang Kristiyano Para sa Karaniwang Tao)<p></p><p align="LEFT" style="orphans: 2; widows: 2;"></p><p align="LEFT" style="font-style: normal; font-weight: normal; orphans: 2; widows: 2;"></p><p align="LEFT" style="font-style: normal; font-weight: normal; orphans: 2; widows: 2;"><span style="color: black;"></span></p><table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiPugEPX4ee8qRuigsLlBsbaexyZlxyx4-5Frq-KPrioKDUKdpUhtIZ4VEfkFfR5jQJZ7Jd9ZY6xU4SWibwH4TG8MDINJ7egTtA79NSSjrTdG6M2dNQ3S0ZVCXLlDa9G5bjf54144F5A34/s444/image+by+Olessya+%2528Pixabay%2529.jpg" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><span style="font-family: georgia;"><img border="0" data-original-height="296" data-original-width="444" height="213" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiPugEPX4ee8qRuigsLlBsbaexyZlxyx4-5Frq-KPrioKDUKdpUhtIZ4VEfkFfR5jQJZ7Jd9ZY6xU4SWibwH4TG8MDINJ7egTtA79NSSjrTdG6M2dNQ3S0ZVCXLlDa9G5bjf54144F5A34/w320-h213/image+by+Olessya+%2528Pixabay%2529.jpg" title="Image by Olessya; freely available at Pixabay" width="320" /></span></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;"><span style="font-family: georgia;"><span style="color: #990000;">Image by Olessya<br />Freely available at Pixabay</span><br /></span></td></tr></tbody></table><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><span style="color: black; font-family: georgia;"></span></div><p align="LEFT" style="font-weight: normal; orphans: 2; widows: 2;"><span><span style="font-family: georgia;">Malamang
ay ikakagulat ng ilan ang depinisyon ng <i style="color: black;">adultery</i> sa <i style="color: black;">Zondervan
Encyclopedia of the Bible</i> <span style="color: #2b00fe; font-style: normal;">(ZEB, 2009)</span>—
isang <i style="color: black;">standard reference</i>:<span style="color: #800180;"> <span style="font-style: normal;">"</span><span>This
term is used in the Scriptures to designate sexual intercourse, with
mutual consent, between a man, married or unmarried, and the wife of
another man.</span><span style="font-style: normal;">"</span></span> Ano
ang kagulat-gulat doon? Sapagkat sa depinisyon na ito, ang
pakikipagtalik sa may asawang babae lamang ang itinuturing na
<i style="color: black;">adultery</i>. Hindi dito saklaw ang pakikipagtalik ng isang may asawang
lalaki sa labas ng tipan ng kanyang kasal basta't wala pang asawa ang
kanyang kapareha! Bakit ganun? Dahil hindi ipinaliwanag sa artikulo
ng ZEB, ang isusulat ko dito ay sarili kong palagay. Sa wari ko'y
isinaalang-alang ng may akda na sa daigdig ng sinaunang Israel at
maging sa buong <i style="color: black;">ancient Near East</i>, tanggap sa lipunan ang <i style="color: black;">polygamy</i> at <i style="color: black;">concubinage</i>.</span></span></p>
<p align="LEFT" style="font-style: normal; font-weight: normal; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: georgia;">Kung
teknikalidad ang pag-uusapan, maaaring tama nga naman ang depinisyon
sa ZEB. Ngunit para sa layunin ng paskil na ito, ang depinisyon ay
magkukulang sapagkat ang hangad natin ay hindi ang aplikasyon nito
sa <i>ancient Near East</i> kundi sa ating panahon. Bukod
diyan, ang <i>Mosaic legislation</i> ay kailangang tanawin
mula sa mas malawak na bintana ng doktrina ng paglikha (<i>doctrine
of creation</i>) upang ating mapiga ang mga <i>moral
absolutes</i> na siyang habol natin sa seryeng ito.</span></span></p>
<p align="LEFT" style="font-style: normal; orphans: 2; widows: 2;"><span style="color: #006600;"><span style="font-family: georgia;"><b>Pagtanaw
sa batas ni Moises mula sa bintana ng <i>doctrine of creation</i></b></span></span></p>
<p align="LEFT" style="font-style: normal; font-weight: normal; orphans: 2; widows: 2;"><span><span style="font-family: georgia;">Isang araw, lumapit
kay Hesus ang ilang mga Fariseo at siya ay tinanong kung naaayon ba sa
batas na hiwalayan ng isang lalaki ang kanyang kabiyak sa anumang
kadahilanan. Tugon ng Panginoon, <span style="color: #800180;">“Hindi
ba ninyo nabasa na sa pasimula'y nilalang ng Diyos ang tao na lalaki
at babae? At siya rin ang nagsabi, ‘Dahil dito'y iiwan ng lalaki
ang kanyang ama't ina, at magsasama sila ng kanyang asawa at sila'y
magiging isa.’ Hindi na sila dalawa kundi iisa, kaya't ang
pinagsama ng Diyos ay huwag paghiwalayin ng tao”</span> (Mat.
19:5-6 MBB 2012). May <i style="color: black;">follow-up question</i> ang mga
Fariseo; eh kung ganun pala na ang pinagbigkis ng Diyos ay hindi
nararapat paghiwalayin ng mga tao, bakit raw ipinag-utos ni Moises sa
mga lalaki ang pagbibigay ng dokumento ng diborsyo sa babae? Sagot ni
Hesus, <span style="color: #800180;">“Ipinahintulot ni Moises na
hiwalayan ninyo ang inyong asawa dahil sa katigasan ng inyong ulo.
Subalit hindi ganoon sa pasimula”</span> (Mat. 19:8 MBB).</span></span></p>
<p align="LEFT" style="font-style: normal; font-weight: normal; orphans: 2; widows: 2;">
<span><span style="font-family: georgia;">Mapupuna
ninyo na ang mga tugon ni Hesus sa magkasunod na tanong ng mga
Fariseo ay mula sa orihinal na disenyo <span style="color: #800180;">“sa
pasimula”</span>. Ang pinagbabatayang batas ng mga Fariseo ay
matatagpuan sa Deu. 24:1 at ipinaliwanag ni Hesus na ang patakaran na
ito tungkol sa diborsyo ay kailangang tanawin mula bintana ng
doktrina ng paglikha (<i style="color: black;">doctrine of creation</i>) sa Genesis 1 at 2—
ang orihinal na disenyo ng Diyos sa pag-aasawa <span style="color: #800180;">"sa
pasimula"</span> bago mahulog ang tao sa kasalanan sa
Genesis 3. Sa aklat na <i style="color: black;">Dominion and Dynasty</i> <span style="color: #2b00fe;">(p.
27)</span>, ganito ang paliwanag ni Stephen Dempster: <span style="color: #800180;"><span>“In
his dealing with the question of divorce, Jesus puts the </span><span><b>small
text</b></span><span> of Mosaic legislation in
Deuteronomy 24 in the context of the </span><span><b>big
Text </b></span><span>of the biblical story,
which begins at the beginning, with the first union of the male and
female (Gen. 1 – 2).”</span></span><span style="color: blue;"> </span>Pansinin ninyo na ang patakaran
tungkol sa diborsyo sa Batas ni Moises ay tinawag ni Dempster
bilang <i style="color: black;"><b>small text</b></i> samantalang ang salaysay ng
paglikha (<i style="color: black;">creation account</i>) ay tinawag niyang <i style="color: black;"><b>big
Text</b></i>. Sa ibang paraan ng pagsabi, hindi namasdan ng mga
Fariseo ang <b style="color: black;">gubat</b> ng doktrina ng paglikha
(Genesis 1 at 2) dahil lumabis sila sa pagtutuon ng pansin sa <b style="color: black;">puno</b> ng
diborsyo sa Deu. 24. Sa banyagang idyoma, <i style="color: black;">"missing the
forest for the trees"</i>.</span></span></p>
<p align="LEFT" style="font-style: normal; font-weight: normal; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: georgia;">Ayaw
kong mangyari sa akin 'yun. <i>I do not want to miss the forest
for the trees</i>. Kaya naman sa pag-aaral tungkol sa pangangalunya,
sa katapatan sa asawa, sa <i>polygamy</i> at <i>concubinage</i>—
nararapat pagsikapan na tanawin ito mula sa bintana ng <i><b>big
Texts</b></i> sa bibliya, partikular ang <i>doctrine of
creation</i>.</span></span></p>
<p align="LEFT" style="font-style: normal; orphans: 2; widows: 2;"><span style="color: #006600;"><span style="font-family: georgia;"><b>Interpretasyon
ng c<i>asuistic law</i> at <i>biblical narratives</i></b></span></span></p>
<p align="LEFT" style="font-style: normal; font-weight: normal; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="font-family: georgia;"><span><span>Kaugnay
ng naunang seksyon, kailangang batid natin ang pagkakaroon ng
mga <i style="color: black;">casuistic law</i> o <i style="color: black;">case law</i> sa
Batas ni Moises at kung paano ito dapat hawakan ng sinumang nagtuturo
ng bibliya. Ano nga ba ang mga <i style="color: black;">case law</i>? Ito ay mga
alituntunin kung sakaling mangyari ang <i style="color: black;">scenario</i> na
ganito o <i style="color: black;">scenario</i> na ganyan. Hindi ibig sabihin na
ang mga <i style="color: black;">scenario</i> na ito ay pinapagawa ng Diyos,
aprobado, o kapuri-puri <span style="color: #2b00fe;">(Copan, 2011)</span>. </span></span>Halimbawa
ay sa alituntunin na nagsisimula sa <i>"When men quarrel .
. ."</i> (Exo. 21:18), hindi ibig sabihin na kalooban ng
Diyos na mag-away ang mga tao, kundi alituntunin lang kung sakaling
mangyari ito at may <i>physical injuries</i>. Isa
pang halimbawa ay ang atituntunin na nagsisimula sa <i>"When
a man sells his daughter. . ."</i>; hindi ito nangangahulugan na
katangap-tanggap na gawain ang pagbebenta ng anak. Kung babasahin ang
kabuuang alituntunin (Exo. 21:7-11), ito ay isinulat upang mabigyang
proteksyon ang anak na babae.</span></p>
<p align="LEFT" style="font-style: normal; font-weight: normal; orphans: 2; widows: 2;">
<span><span style="font-family: georgia;">Ganun
din naman ang mga batas tungkol sa <i style="color: black;">bigamy</i> o <i style="color: black;">polygamy</i>.
Ang alituntunin na nagsisimula sa “<i style="color: black;">If a man has two wives.
. .”</i> (Deu. 21:15) ay hindi nangangahulugan na ito ay
pinapagawa ng Diyos, aprobado, o kapuri-puri. Ito ay <i style="color: black;">case
law</i>— patakaran kung sakaling mangyari ang ganitong <i style="color: black;">scenario</i>.
Kung babalikan ang paliwanag ni Hesus tungkol sa <i style="color: black;">case law</i> ng
diborsyo, naglatag ng mga alituntunin na ganito si Moises <b style="color: black;">dahil
sa katigasan ng ulo ng tao </b>(Mat. 19:8). Hindi magandang
mangyari ngunit ang mga ito'y nangyayari— mga realidad sa daigdig
na nahulog sa kasalanan. Sa <i style="color: black;">study note</i> sa ilalim ng
Lev. 18:18, paliwanag ng <i style="color: black;">ESV Study Bible</i>: <span style="color: #800180;">"the
laws of Israel do not always require the ethical ideal; often they
simply set out the minimum level of civility that the Israelite
theocracy can tolerate."</span></span></span></p>
<p align="LEFT" style="font-style: normal; font-weight: normal; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: georgia;">Isa
pang hindi alam ng marami ay kung paano uunawain ang mga kuwento sa
bibliya— mga bahagi ng Banal na Kasulatan na nasa <i>narrative
genre</i>. Naaalala ko pa ang isa naming kasama sa ROTC noon na isang
Muslim. Inaalaska siya noon ng ilang mga kasamang Katoliko sa
kung ilan ang balak niyang kunin na mga asawa. Siyempre dumepensa ang
kasama naming Muslim. Ang banat niya ay mas malala sa Kristiyanismo
dahil ang mga bayani namin, partikular si Haring Solomon ay nagkaroon
ng 700 asawa at 300 <i>concubines</i>.</span></span></p>
<p align="LEFT" style="font-style: normal; font-weight: normal; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: georgia;">Eh
dahil kakarampot pa lang ang alam ko sa pananampalataya sa mga
panahong iyon ay hindi ko nadepensahan ang bibliya at ang Kristiyanismo. Kung sana ay
kanina lang nangyari yun, binigyan ko sana siya ng munting lektyur
sa <i>biblical hermeneutics. </i>Sa interpretasyon
ng <i>narrative genre</i> sa Matandang Tipan, itinatala lang at ikinukuwento
lang ang mga naganap— hindi ibig sabihin na
kanais-nais ang mga itinalang pangyayari. Hindi rin ibig sabihin na
ang mga <i>bible characters</i>— kahit pa ang mga bayani— ay
dapat tularan. Sila ay mga makasalanan rin tulad natin. Ang asal at
buhay ni Solomon ay kailangang husgahan ayon sa mga direktang
itinuturo sa ibang bahagi ng kasulatan tulad ng habilin sa Deu. 17:17
na hindi dapat mangolekta ng maraming asawa ang isang hari upang
hindi maligaw ang kanyang puso.</span></span></p>
<p align="LEFT" style="font-style: normal; font-weight: normal; orphans: 2; widows: 2;">
<span><span style="font-family: georgia;">Kung
ang naganap mahigit dalawang dekada na ang lumipas ay kanina lang
sana nangyari, ibinahagi ko sana sa kasama naming Muslim ang
kahalagahan ng <i style="color: black;">inspired narrator</i> sa interpretasyon
ng <i style="color: black;">narrative genre</i>. Ang pananaw ng <i style="color: black;">inspired
narrator</i> and siyang <span style="color: #800180;">"divine
point of view"</span> <span style="color: #2b00fe;">(Stuart, 2014)</span>.
Narito ang komentaryo ng <i style="color: black;">inspired narrator</i> tungkol
sa buhay ni Solomon: <span style="color: #800180;">"Siya'y
nagkaroon ng pitong daang asawa, mga prinsesa, at tatlong daang
asawang-lingkod, at iniligaw ng kanyang mga asawa ang kanyang puso.
Sapagkat nang si Solomon ay matanda na, iniligaw ng kanyang mga asawa
ang kanyang puso sa ibang mga diyos, at ang kanyang puso ay hindi
naging lubos na tapat sa Panginoon niyang Diyos, gaya ng puso ni
David na kanyang ama"</span> (1 Kings 11:3-4 AB 2001). Ito
ang <i style="color: black;">divine point of view</i>.</span></span></p>
<p align="LEFT" style="font-style: normal; orphans: 2; widows: 2;"><span style="color: #006600;"><span style="font-family: georgia;"><b>Ang
orihinal na disenyo ng Diyos ay <i>monogamy</i></b></span></span></p>
<p align="LEFT" style="font-weight: normal; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: #006600;"><span style="font-family: georgia;"><span style="color: black;">Kung
ang pagbabatayan ay ang <i>big Text </i>ng Genesis 1 at 2, walang duda na
<i>monogamy</i> ang kalooban ng Diyos. Unang-una, noong lumikha ang Diyos
ng </span><span style="color: black; font-style: normal;"><i>suitable helper</i></span><span style="color: black; font-style: normal;"> para
kay Adan, iisang pirasong tadyang ang hinugot mula sa kanya.
Pangalawa, sa disenyo ng Diyos, ang dating dalawang laman ay nagiging
isa (Gen. 2:27). Ang ikatlong laman na nais sumali ay
isang </span><span style="color: black; font-style: normal;"><i>intruder</i></span><span style="color: black; font-style: normal;">;
wala dapat manghimasok sa orihinal na disenyo ng Diyos.</span></span></span></p>
<p align="LEFT" style="font-style: normal; font-weight: normal; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: georgia;">Kung
ang layunin ay punuin ang daigdig ng mga tao (Gen. 1:28), hindi ba't
mas mabilis na mangyayari 'yun kung binigyan ng maraming bubuntisin
si Adan? Ngunit hindi sumagi sa isip ng Diyos ang solusyon na 'yan—
at ang dunong ng Diyos ay banal at walang kakulangan.</span></span></p>
<p align="LEFT" style="font-style: normal; orphans: 2; widows: 2;"><span style="color: #006600;"><span style="font-family: georgia;"><b><i>Monogamy</i> sa
mga yugto ng Pagkahulog, Pagtubos, at Wakas</b></span></span></p>
<p align="LEFT" style="font-style: normal; font-weight: normal; orphans: 2; widows: 2;">
<span><span style="font-family: georgia;">Bukod
sa doktrina ng paglikha, may iba pang mga <i style="color: black;">big Texts</i> na
puwede nating tignan. <i style="color: black;">Big Texts</i> ang mga ito sapagkat
nabibigyan tayo ng <i style="color: black;">big picture</i> ng buong <i style="color: black;">biblical
story</i> <i style="color: black;">line</i> o sa tawag ng mga titser natin
sa <i style="color: black;">English literature</i> ay <i style="color: black;"><b>plot</b></i>. Ang <i style="color: black;">biblical
story line</i> ay nahahati sa apat na pangunahing yugto: ang
Paglikha (<i style="color: black;">Creation</i>), ang Pagkahulog (<i style="color: black;">Fall</i>), ang
Pagtubos (<i style="color: black;">Redemption</i>), at ang Wakas (<i style="color: black;">Consummation</i>) <span style="color: #2b00fe;">(Fee
& Stuart, 2002)</span>.</span></span></p>
<p align="LEFT" style="font-style: normal; font-weight: normal; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: georgia;">Una
na nating tinalakay ang Genesis 1 at 2— ang <i>big Text</i> ng
Paglikha. Isunod naman natin ang yugto ng Pagkahulog (<i>Fall</i>).
Ito ay isang mahabang yugto na nagsisimula sa Genesis 3 kung saan
isinalaysay ang pasya nina Adan at Eva na mas paniwalaan ang mga
kasinungalingan ng ahas keysa panghawakan ang bilin ng Manlilikha.
Ang sannilikha na napakabuti sa paningin ng Manlilikha (Gen. 1:31) ay
pinasok ng kasalanan na nagdala ng mga sari-saring 'di kanais-nais
tulad ng mga sumpa, pagkabulok, pagdurusa, at kamatayan (Gen.
3:14-19; Rom. 5:12, 8:20-21). Dahil sa pagkahulog sa kasalanan, ang
puso at isip ng tao ay nababalot ng kadiliman (Rom. 1:21; Eph. 4:18),
at mahal nila ang kadiliman (John 3:19). Hindi nakapagtataka na ang
orihinal na plano ng Diyos tungkol sa pag-aasawa ay itinuturing ng
marami bilang kahangalan— patunay ay ang paghamak ng moderno at
postmodernong tao sa biblikal na disenyo ng kasal sa pagitan ng
lalaki at babae at ang kanilang pagpupumilit na tanggapin ng lipunan
ang kasal ng lalaki sa lalaki at babae sa babae.</span></span></p>
<p align="LEFT" style="font-style: normal; font-weight: normal; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: georgia;">Pagkatapos
ng salaysay tungkol sa pagkahulog, sa Genesis 4:23 ay
ipinakilala sa atin ang isang tao na nagngangalang Lamech. Sa
dalawang paraan lutang na lutang ang kanyang madilim na pag-iisip na
bunga ng pagpasok ng kasalanan sa sanlibutan. Una ay ang kanyang
pagiging marahas— siya ay sinugatan at ang siningil niyang kapalit ay buhay. Pangalawa ay ang kanyang <i>bigamy</i>. Sa unang
palatandaan ng kanyang kasamaan (<i>depravity</i>)— hindi niya
kinilala ang pagiging sagrado ng buhay. Sa pangalawa— hindi niya
kinilala ang pagiging sagrado ng kasal.</span></span></p>
<p align="LEFT" style="font-style: normal; font-weight: normal; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: georgia;">Nagkaroon
ng mga tunggalian (<i>rivalries</i>) sa pagitan nina Sarai at Hagar
(Gen. 16:1-6), Leah at Rachel (Gen. 29-30), Hannah at Peninnah (1
Sam. 1:1-18). Patunay lamang ang mga ito na kapag tinalikdan ang
orihinal na disenyo ng Diyos, hindi maganda ang dulot.</span></span></p>
<p align="LEFT" style="orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: georgia;">Sa
yugto ng Pagtubos (<i style="font-style: normal; font-weight: normal;">Redemption</i>), ang iglesya ay <b style="font-style: normal;">isang</b> birhen na ipinakipagtipan sa <b style="font-style: normal;">isang</b> lalaki (2 Cor. 11:2). Ang relasyon na ito sa
pagitan ni Cristo at ng iglesya ay dapat maisalamin ng mga
mag-asawang tinubos ng dugo ni Hesus (Eph. 5:22-33). Isa pang
patunay: ang kuwalipikasyon na ang mga tagapangasiwa (<i style="font-style: normal; font-weight: normal;">elders</i>)
ng iglesya at maging ng mga diakono (<i style="font-style: normal; font-weight: normal;">deacons</i>) ay dapat
<i>monogamous</i> sila (1 Tim. 3:2; 3:12; Titus 1:6).</span></span></p>
<p align="LEFT" style="orphans: 2; widows: 2;"><span style="font-family: georgia;"><span style="color: black;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">Sa
yugto ng Wakas (</span></span></span><span style="color: black;"><i><span style="font-weight: normal;">Consummation</span></i></span><span style="color: black;"><span><span>),
may <b>isang</b> Kordero at <b>isang</b> kasintahan na ikakasal (Rev. 19:7).</span></span></span></span></p><p align="LEFT" style="orphans: 2; widows: 2;"><span style="font-family: georgia;">Mula <i>Creation</i> hanggang <i>Consummation</i>, ang tanging agila na nakatira sa gubat ay ang <i>monogamy</i>.</span></p><p></p><p align="LEFT"><span style="font-family: georgia;"><span>Kung loloobin ng aking Panginoon, meron itong karugtong na paskil. Doon ay ating makikita na hindi sapat na <i>monogamous</i> ka lang ayon sa batas (<i>legally monogamous</i>). Ito ay dahil ang nais ng Diyos ay <i>monogamous</i> ka rin sa puso at isip</span><span>.</span></span></p><p style="text-align: center;"><span style="color: #ff00fe; font-family: georgia;">_________</span></p><p style="margin-bottom: 0cm; text-align: center;"><span style="color: #990000; font-family: georgia;"><b>TALASANGGUNIAN</b></span></p><ul style="text-align: left;"><li><span style="color: #666666; font-family: georgia;">Copan, Paul
(2011), <i>Is God a Moral Monster?</i>
(Baker Books)</span></li><li><span style="color: #666666; font-family: georgia;">Currid, John (2008), study notes on Leviticus in the <i>ESV Study Bible</i> (Crossway), Wayne Grudem (gen. ed.)</span></li><li><span style="color: #666666; font-family: georgia;">Dempster, Stephen
G. (2003), <i>Dominion and Dynasty:</i>
(IVP USA/Apollos England)</span></li><li><span style="color: #666666; font-family: georgia;">Fee, Gordon &
Stuart, Douglas (2014), <i>How to Read
the Bible for All Its Worth</i>, 4th
edition (Zondervan)</span></li><li><span style="color: #666666; font-family: georgia;">Fee, Gordon &
Stuart, Douglas (2002), <i>How to Read
the Bible Book by Book</i> (OMF
Literature, by special arrangement with Zondervan)</span></li><li><span style="color: #666666; font-family: georgia;">Grudem, Wayne (gen. ed.) (2008), "Biblical Ethics: An Overview", in the <i>ESV Study Bible</i> (Crossway)</span></li><li><span style="color: #666666; font-family: georgia;">Lambert, Gray
(2009), “Adultery” in <i>Zondervan
Encyclopedia of the Bible</i>, Volume 1:
A-C; Merrill C. Tenney, general editor / Moisés Silva, revision
editor (The Zondervan Corporation)</span></li><li><span style="color: #666666; font-family: georgia;">Sarfati, Jonathan
(2006), <u>“Does the Bible Clearly
Teach Monogamy”</u>
; < <a href="https://creation.com/does-the-bible-clearly-teach-monogamy">https://creation.com/does-the-bible-clearly-teach-monogamy</a>
> last access, October 05, 2020</span></li></ul><p></p><p align="LEFT"><span style="font-family: "Times New Roman", serif; font-size: large;">
</span></p><p></p><p></p>Manny A. Rosariohttp://www.blogger.com/profile/09354437171527700211noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3942486697677742890.post-54099792842090868632020-09-24T12:14:00.003+08:002020-09-24T12:14:59.272+08:00Ramos, Ver, Calvin<p> It has been said that the difference between the two top generals of the late Marcos years is this:</p><p>👮🏽♂️ When Ramos is given orders, the West Point-trained officer asks "Why?"</p><p>👮🏽♂️ When Marcos gives orders to Ver, he never asks "Why?" When the dictator orders him to jump out the window, he salutes and answers. "From which floor, sir?"</p><p>The hyperbolic joke brings to mind John Calvin's teaching regarding the duty of lesser authorities to withstand the licentiousness of kings. For they were appointed by God as protectors of the people's freedom. Calvin wrote:</p><p></p><blockquote>"For when popular magistrates have been appointed to curb the tyranny of kings . . . So far am I from forbidding these officially to check the undue license of kings, that if they connive at kings when they tyrannise and insult over the humbler of the people, I affirm that their dissimulation is not free from nefarious perfidy, because they fradulently betray the liberty of the people, while knowing that, by the ordinance of God, they are its appointed guardians."</blockquote><p></p><p style="text-align: center;">📘 Institutes of the Christian Religion, 4.20.31 (Beveridge translation)</p>Manny A. Rosariohttp://www.blogger.com/profile/09354437171527700211noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3942486697677742890.post-18383950888367407532020-09-21T14:28:00.015+08:002020-09-22T14:16:36.370+08:00You Shall Not Murder (Part 06: Etikang Kristiyano Para sa Karaniwang Tao)<p></p><p align="CENTER" style="margin-bottom: 0cm;"></p><p align="LEFT" style="font-weight: normal; margin-bottom: 0cm;"></p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjVMkzmW_YzxVg3q55KDPOkD4eOKnzx0ySGjsK2HeItF2iqYrdJMuTSkvFM667v79o-MeCMmomfRGxK_4rebNVhbxx_IrkIOo2oxHgh3AkjIAlZ2UzohHvO-SZFSE_eZm6BCThIv2XwniU/s423/kutsilyo+dugo.jpg" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="210" data-original-width="423" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjVMkzmW_YzxVg3q55KDPOkD4eOKnzx0ySGjsK2HeItF2iqYrdJMuTSkvFM667v79o-MeCMmomfRGxK_4rebNVhbxx_IrkIOo2oxHgh3AkjIAlZ2UzohHvO-SZFSE_eZm6BCThIv2XwniU/s320/kutsilyo+dugo.jpg" width="320" /></a></div><br /><span style="color: black;"><br /></span><p></p><p align="LEFT" style="font-weight: normal; margin-bottom: 0cm;"><span style="color: black;">Taong
2000, napuno na ang pamahalaan sa paulit-ulit na pangingidnap at
pangho-<i>hostage</i> ng grupong <span style="font-style: normal;">Abu
Sayyaf</span>. Si Pangulong Joseph Estrada mismo ang nag-anunsyo ng
<i>all-out war</i> laban sa grupong wala namang ideolohiya kundi ang
maghasik ng lagim at kumita sa <i>ransom</i>.
Dahil hinog na ang isyu at sawa na rin ang mga tao sa kabalbalan ng
Abu Sayyaf, suportado ng taumbayan ang pasya ng Pangulo— maliban sa
iilan. Ang ilan sa mga konting tutol sa <i>all-out war</i> ay ang
grupong <i>Jesus Miracle Crusade</i>. Pinasok kasi ng ilan sa mga
<i>prayer warriors</i> nila— kasama ang mismong pinuno ng sekta na
si Wilde Almeda— ang kuta ng Abu Sayyaf nang walang pahintulot mula
sa pamahalaan. Sa kanyang mga panayam sa telebisyon, ang batayan ng
pagtutol ni Lina (kabiyak ni Wilde) sa pasya ng rehimeng Estrada ay
ang ika-anim na utos: <i>"Thou shalt not kill." </i><span style="font-style: normal;">(Exo.
20:13 KJV).</span></span></p>
<p align="LEFT" style="font-style: normal; font-weight: normal; margin-bottom: 0cm;">Ang
<i>consensus</i> ng mga
iskolar ay malayo ang kahulugan ng orihinal na “<i>ratzach”</i>
ng wikang Hebreo sa pagkakasalin ng <i>King James Version</i>.
Ang mga mapagkakatiwalaang modernong salin tulad ng ESV, NASB, at
NIV ay nagkakaisa sa pagsasalin nito bilang "<i>You shall
not murder.</i>" Hindi
ipinagbabawal ng ikaanim na utos ang lahat ng uri ng pagpatay. Ano ba
ang <i>murder</i>? Ako'y
sasangguni mula sa unang edisyon ng diksyunaryo ni Noah Webster
(1828): <span style="color: blue;">"The
act of </span><span style="color: blue;"><b>unlawfully</b></span><span style="color: blue;">
killing a </span><span style="color: blue;"><b>human
being</b></span><span style="color: blue;">
with </span><span style="color: blue;"><b>premeditated
malice</b></span><span style="color: blue;">,
by a person of </span><span style="color: blue;"><b>sound
mind</b><sup style="color: red;">1</sup></span><span style="color: blue;">."</span> Kung ang
pagbabatayan ay ang depinisyong ito, mga <i>unlawful killing</i>
lang ang maituturing na <i>murder</i>
na may implikasyon na may mga pagpatay na <i>lawful</i>.
Isa pang isinasaad sa depinisyong ito ay dapat <i>human being</i>
ang biktima. Paumanhin na lang po sa mga<i> animal rights
advocates</i>. Hindi magkasinhalaga
ang buhay ng tao sa buhay ng inyong mga alaga. Hindi <i>murder</i>
ang mga hindi binalak at aksidenteng mga pagkakapatay sapagkat dapat
ay may <i>premeditated malice</i>.
Panghuli, hindi matatawag <i>murderer</i>
ang tao kung siya ay may kapansanan sa pag-iisip sa sandaling magyari
ang pagpatay.</p>
<p align="LEFT" style="font-weight: normal; margin-bottom: 0cm;">Hindi
maibibilang na <i>murder </i>ang mga
lehitimong operasyon ng mga pulis, sundalo, at iba pang mga awtoridad
laban sa mga salot sa lipunan (kung tunay nga silang mga salot sa
lipunan). Hindi <i>murder</i>
kung magpapaputok ang mga pulis laban sa hinihinalang kriminal na
nanlaban (kung tunay nga itong nanlaban). Ang pagtatangol sa sarili
(<i>self-defense</i>) o sa
iba pang mga inosenteng buhay (tulad ng mga<i> hostage</i>)
ay hindi <i>murder</i>
basta't angkop ang ginamit na puwersa— sapagkat sa Exodus 22:2-3,
ang buhay ng ninanakawan at magnanakaw ay parehong binibigyan ng
proteksyon. Sa ating pambansang awit na Lupang Hinirang ay inaawit pa nga natin na kung may manlulupig ay hindi tayo pasisiil o kung may mang-aapi ay ating ligaya ang mamatay para sa Perlas ng Silangan— sapagkat hindi <i>murder</i> ang makatuwirang pakikidigma (<i>just war</i>). Ang pagpataw ng parusang kamatayan (<i>capital
punishment</i>) sa mga angkop na
kaso ay isang kapangyarihang ipinagkatiwala ng Diyos sa Estado (Gen.
9:6; Rom. 13:4), basta may makatarungang paglilitis. Oo, isang
makatarungang paglilitis— hindi tulad ng mga taktika ng mga
diktador at iba pang <i>autocratic leaders</i>
tulad ng mga <i>trumped-up charges </i>(mga huwad na paratang)
o paggamit ng <i>military courts</i>
sa halip na <i>civil courts</i>
upang usigin ang mga kalaban sa pulitika. Isipin mo: ikaw ay
kakasuhan ng Pangulo na siyang <i>commander-in-chief</i>
ng <i>Armed Forces</i> at ang
maglilitis sa kaso mo ay mga heneral ng <i>commander-in-chief</i>.
Patas ba 'yun? Mukha itong isang <i>murder</i>
na dinamitan ng awtoridad!</p>
<p align="LEFT" style="font-weight: normal; margin-bottom: 0cm;"><b>Bakit
Masama ang Murder?</b></p>
<p align="LEFT" style="font-weight: normal; margin-bottom: 0cm;"><span style="color: black;">Ang
pangunahing dahilan kung bakit masama ang <i>murder</i> ay dahil ang
tao ay nilikha sa wangis ng Diyos (Gen. 1:26-27). Bagamat ang larawan ng Diyos sa bawat tao ay dinungisan ng
kasalanan, hindi ito tuluyang naglaho. Sa kabila ng ating mga
pagkakaiba, nariyan ang <i>imago Dei</i> (<i>image of God</i>) sa bawat kadugo ni Adan
(Gen. 5:1). At noong pinahintulutan na ang pagkatay sa mga hayop upang kainin, hindi pa rin puwedeng kitilin ang buhay ng tao (Gen. 9:3-5). Ito'y patunay lamang na magkaibang uri ang tao at hayop. Hindi sapat ang <i>zoological classification</i> na nagsasabing ang tao ang siyang pinakamataas na uri sa <i>animal kingdom</i>. Ang tao ay iba sa hayop sapagkat siya ay ginawang mas </span><span style="color: #2b00fe;">"mababa ng kaunti sa mga anghel"</span><span style="color: black;"> (Psalm 8:5 ASD). Ito ang dahilan kung bakit sagrado ang buhay ng tao.</span></p>
<p align="LEFT" style="font-weight: normal; margin-bottom: 0cm;">Ang
isa pang dahilan na naiisip ko kung bakit masama ang <i>murder</i> ay
dahil ang pagiging mamatay-tao ay katangiang unang taglay si Satanas,
ang tatay ng mga mamatay-tao. Ang Diablo ang orihinal na Tatay D. na
nagpakalat ng kasinungalingang hindi ka puwedeng maging lider kung
takot kang pumatay. Ang kanyang mga anak ay tuwang-tuwa sa gawain ng
kanilang tatay: “<i>You belong to your father, the devil, and you
want to carry out your father’s desires. He was a murderer from the
beginning . . .</i>” (John 8:44 NIV). Ngunit iba ang kanilang ama
sa ating Ama sa langit. Ang sinumang tagasunod ni Hesus ay dapat may
pagpapahalaga sa buhay sapagkat ang Panginoon ang siyang may akda ng
buhay (Acts 3:15).</p>
<p align="LEFT" style="font-weight: normal; margin-bottom: 0cm;"><b>Ilang
mga Halimbawa ng <i>Murder</i></b></p>
<ol>
<li><p align="LEFT" style="font-weight: normal; margin-bottom: 0cm;"><span style="color: black;"><span style="color: #661900;"><u>Ang
paglalagay ng batas sa sariling kamay</u></span>. Ang kasabihang
Pilipino na “<i>Lintik lang ang walang ganti</i>” ay salungat sa
bibliya<span style="color: blue;">. “Do not repay anyone evil for evil.
. . Do not take revenge, my dear friends, but leave room for God’s
wrath, for it is written: '</span><span style="color: blue;"><i>It is
mine to avenge; I will repay</i></span><span style="color: blue;">,' says
the Lord”</span> (Rom. 12:17, 19 NIV). </span>
</p>
</li><li><p align="LEFT" style="font-weight: normal; margin-bottom: 0cm;"><span style="color: black;"><span style="color: #661900;"><u>Pagpatay
na gawa ng isang taong may awtoridad ngunit hindi naaayon sa batas
ang pagkakagawa</u></span> tulad ng paglabag sa <i>rules of
engagement</i> o kaya ay mga <i>extra-judicial killings</i> (EJK).
Oo, maging ang mga taong nakaupo sa posisyon ay lumalabag sa
ika-anim na utos— at madalas. Sa ika-20 siglo pa lang, tinatayang
175 milyong katao ang pinatay sa bisa ng awtoridad nina Vladimir
Lenin at Joseph Stalin ng <i>Soviet Union</i>, Adolf Hitler ng
<i>Germany</i>, at Mao Zedong ng Tsina<sup style="color: red;">2</sup> . Isang siglo at apat na lider pa lang
'to ay 175,000,000 buhay na ang kinitil. Hindi pa kasali sa bilang
ang mga pinatay sa ibang mga siglo at sa kamay ng iba pang mga lider
na hayok sa dugo.</span></p>
</li><li><p align="LEFT" style="font-weight: normal; margin-bottom: 0cm;"><span style="color: black;"><span style="color: #661900;"><u>Ang
garapalang pagpapabaya na nauwi sa pagkawala ng buhay ng kapwa</u></span><span style="color: #661900;">.</span>
Dito marahil kinapos ang depinisyon ni Noah Webster. Sa
yaman ng Hebreong utos na "<i>lo ratzach</i>" ay pasok ang
kaso kahit walang "<i>premeditated malice</i>"— kung ang
kapabayaan na nagdulot ng kamatayan ay garapal. Sa <i>Mosaic Law</i>,
ang sinumang nagpatayo ng bahay at hindi naglagay ng harang sa
palibot ng patag na bubong ay mananagot sa kamatayan ng sinumang
mahuhulog mula dito (Deut. 22:8). Kung ang alagang toro ay tanyag na bilang manunuwag at nabigyan na ng babala ang may ari ngunit
hindi pa rin niya ito ikinulong, buhay niya ang kabayaran kung
sakaling ang kanyang alaga ay manuwag uli't makapatay (Exo. 21:27).
Isipin mo ito sa susunod na ikaw ay hahawak ng manibela.</span></p>
<p align="LEFT" style="font-weight: normal; margin-bottom: 0cm;"><span style="color: black;">Ngunit
upang maging balanse ay kailangang banggitin na malaki pa rin ang
pagkakaiba ng binalak na pagpatay (<i>premeditated</i>) at kamatayan
na dulot ng garapal na pagpapabaya. Makikita ito sa paghahambing ng
Numbers 35:31 at Exodus 21:29-30. Sa unang nabanggit na talata,
hindi pinahihintulutan ang pagtanggap ng bayad kapalit ang buhay ng
kriminal na mamamatay-tao. Samantalang sa kaso ng manunuwag na toro,
ang may ari ng hayop ay maaaring magbayad bilang pantubos ng kanyang
buhay. Nasa rurok talaga ng pagka-karumaldumal ang krimen ng
<i>premeditated murder</i>.</span></p>
</li><li><p align="LEFT" style="font-weight: normal; margin-bottom: 0cm;"><span style="color: black;"><span style="color: #661900;"><u>Aborsyon
o ang sinasadyang paglalaglag ng bata mula sa sinapupunan</u></span><span style="color: #661900;"><span style="text-decoration: none;">.
</span></span><span style="text-decoration: none;">Kahit pa ito ay
legal sa maraming mga bansa at kahit pa pinaglalaanan ito ng pondo
ng mga gobyerno mula sa binayarang buwis ng taong bayan, ito ay
kasuklam-suklam sa mata ng Diyos. Ang buhay na nabuo sa sinapupunan
ay hindi simpleng</span><i><span style="text-decoration: none;"> raw
materials</span></i><span style="text-decoration: none;"> ng tao —
siya ay tao— taong nilikha sa wangis ng Diyos— taong may
personalidad! (Psalm 139:13-16; Luke 1:44)</span></span></p>
</li><li><p align="LEFT" style="font-weight: normal; margin-bottom: 0cm;"><span style="color: black;"><span style="color: #7e0021;"><u>Pagpapakamatay
(Suicide)</u></span><span style="text-decoration: none;">. Hindi ko
itinatanggi na mayroong mga kaso kung saan ang nagpakamatay ay
lubhang apektado sa pag-iisip sa puntong hindi siya maaaring
papanagutin sa kanyang ginawa. Tandaan ang depinisyon ni Webster—
matatawag lamang na <i>murder</i> kung ito ay </span><span style="color: blue;"><span style="text-decoration: none;">"by
a person of sound mind"</span></span><span style="text-decoration: none;">.
Ngunit ilan nga ba sa mga nagpapakamatay ang nawalan talaga ang
kakayahang mag-isip? Hanggat mayroon tayong kakayahang gumawa ng
wastong desisyon, pananagutan natin ang ating bawat pasya. Angkop
dito ang sinabi ni George Swinnock (1627 –1673): </span><span style="color: blue;"><span style="text-decoration: none;">"He
that would not die when he must, and he that would die when he must
not, are both of them cowards alike. To desire to live when one is
called to die is a sign of cowardice, for such a one is afraid to
enter the list with the king of terrors. To desire to die when one
is called to live speaks a faint-hearted creature, for such a man
dares not look an affliction or disaster in the face; therefore
would take shelter in death.<sup style="color: red;">3</sup>" </span></span></span></p>
</li><li><p align="LEFT" style="font-weight: normal; margin-bottom: 0cm;"><span style="color: #7e0021;"><u>Euthanasia</u><span style="text-decoration: none;">.
</span><span style="color: black;"><span style="text-decoration: none;">May
koneksyon pa rin sa <i>suicide</i> ay ang <i>assisted suicide</i>. Sa bisa ng
ideolohiyang “<i>Right to die with dignity</i>”, may mga bansa kung
saan legal ang pagtulong sa mga matatanda o sa mga may malubhang
sakit na tapusin ang buhay. Madalas din itong ikubli sa ngalan ng
habag upang tapusin na raw ang paghihirap ng pasyente. Nararapat
banggitin na may pagkakaiba ang <i>active euthanasia</i> at <i>passive
euthanasia</i>. Kumplikado ang usapan sa </span></span><span style="color: black;"><i><span style="text-decoration: none;">passive
euthanasia</span></i></span><span style="color: black;"><span style="text-decoration: none;">
kung saan hinahayaang dumaan sa normal na proseso ng kamatayan ang
isang tao tulad ng pagtanggi o pagtanggal ng </span></span><span style="color: black;"><i><span style="text-decoration: none;">life
support</span></i></span><span style="color: black;"><span style="text-decoration: none;">—
halimbawa ay ang tubo na isinasaksak sa lalamunan pantulong sa
paghinga. May mga pagkakataon na lubhang maliit ang </span></span><span style="color: black;"><i><span style="text-decoration: none;">survival
rate</span></i></span><span style="color: black;"><span style="text-decoration: none;">
at nasa pasya na ng pamilya kung dapat pa bang ipaglaban ang isang
bagay na mauuwi sa kasawian. Ang </span></span><span style="color: black;"><i><span style="text-decoration: none;">active
euthanasia</span></i></span><span style="color: black;"><span style="text-decoration: none;">
ay sinasadyang pagpatay sa pasyente tulad ng pagtuturok ng lason.
Ito ay malinaw na imoral. Kung ang magulang, asawa, anak, o kapatid
ay mahina, ito ay isang pagkakataon upang ating ipakita ang ating
pagiging mga maka-Diyos sa pamamagitan ng pagkalinga sa kanila
hanggang sa kanilang huling hininga.</span></span></span></p>
<p align="LEFT" style="font-weight: normal; margin-bottom: 0cm;"><span style="color: black;"><span style="text-decoration: none;">Itong
pang-apat (</span><i><span style="text-decoration: none;">abortion</span></i><span style="text-decoration: none;">),
panglima (</span><i><span style="text-decoration: none;">suicide</span></i><span style="text-decoration: none;">),
at pang-anim (</span><i><span style="text-decoration: none;">euthanasia</span></i><span style="text-decoration: none;">)
ay mga isyu na nararapat paglaanan ng mas malaking espasyo. Nais ko
sanang magsulat ng isang maikling serye na papaloob sa mas mahabang
serye ng Etikang Kristiyano Para sa Karaniwang Tao. At ang maikling
seryeng ito ay tatawaging </span><i><span style="text-decoration: none;">The
Sanctity of Life</span></i><span style="text-decoration: none;">. Ito
ay aking gagawin pagkatapos matalakay ang Sampung Utos— kung
loloobin ng aking Panginoon.</span></span></p>
</li><li><p align="LEFT" style="font-weight: normal; margin-bottom: 0cm;"><span style="color: #7e0021;"><u>Ang
pagkunsinti sa kultura ng pagpatay</u><span style="text-decoration: none;">.
</span><span style="color: black;"><span style="text-decoration: none;">Kung
sa lipunan na ating ginagalawan ay laganap ang kultura ng </span></span><span style="color: black;"><i><span style="text-decoration: none;">murder</span></i></span><span style="color: black;"><span style="text-decoration: none;">,
masama ang manahimik lang. Ang pananahimik ay pagkunsinti sa
kasamaan. Kung nagkalat ang patayan sa sari-saring anyo— tulad
ng aborsyon at </span></span><span style="color: black;"><i><span style="text-decoration: none;">extra-judicial
killings</span></i></span><span style="color: black;"><span style="text-decoration: none;">—
at wala tayong imik, ito ay ating kinukunsinti. At mas malala pa
kung ang kultura ng aborsyon at </span></span><span style="color: black;"><i><span style="text-decoration: none;">extra-judicial
killings</span></i></span><span style="color: black;"><span style="text-decoration: none;">
ay ikinatutuwa ng madla— may palakpakan na, may hiyawan pa— huwag na ninyong asahan ang pabor ng Diyos:"</span></span><span style="color: blue;"><i><span style="text-decoration: none;">Your
hands are full of blood!</span></i></span><span style="color: black;"><span style="text-decoration: none;">"
(Isa. 1:15). Ika nga ni R. Albert Mohler:</span></span><span style="color: blue;"><span style="text-decoration: none;">
"We also need to understand and admit our corporate
responsibility. Israel is at times described as bearing corporately
a bloodguilt. And if that be so of Israel, it must be so also of
those of us who would ignore the carnage around us. . .<sup style="color: red;">4</sup>"</span></span><span style="color: #006600;"><span style="text-decoration: none;"> </span></span><span style="color: black;"><span style="text-decoration: none;">Kabayan,
masdan mo nga ang mga kuko mo ngayon; baka may bahid ng dugo.</span></span></span></p>
</li></ol>
<p align="LEFT" style="font-weight: normal; margin-bottom: 0cm; text-decoration: none;"><b style="color: #7e0021;"><span style="color: black;">Mga
Sanhi at Pagkakataong Papunta sa </span><span style="color: black;"><i>Murder</i></span></b></p>
<p></p><p align="LEFT" style="margin-bottom: 0cm;">Mula sa panulat ni A. W. Pink (1886 – 1952), <span style="color: #2b00fe;">“This Commandment not only forbids the perpetration of murder, but likewise all causes and occasions leading to it. The principal of these are envy and anger.<sup style="color: red;">5</sup>”</span><span style="color: #38761d;"> </span>Kaya talakayin natin ang <i>envy</i> (inggit) at <i>anger</i> (galit).</p><p></p><ul>
<li><p align="LEFT" style="margin-bottom: 0cm;"><u style="color: maroon;"><b><i>Envy </i>(Inggit)</b></u></p>
</li></ul><p align="LEFT" style="margin-bottom: 0cm;">Sa wari ko'y mas mainam kung sa halip na magbigay ako ng depinisyon ay hihiram na lang ako ng payo mula sa <i>Master Rapper</i>:</p><p style="margin-bottom: 0cm; text-align: center;"><i>Iwasan mo ang inggit</i></p><p style="margin-bottom: 0cm; text-align: center;"><i>Ang sa iba'y ibig mong makamit</i></p><p style="margin-bottom: 0cm; text-align: center;"><i>Dapat nga ika'y matuwa</i></p><p style="margin-bottom: 0cm; text-align: center;"><i>Sa napala ng iyong kapatid<sup style="color: red;">6</sup></i></p><p align="LEFT" style="margin-bottom: 0cm;">Hindi kayo kuntento kay Francis Magalona? O sige na nga!<span> Para sa mga naghahanap ng mas teolohikal na reperensya<i>, </i>heto na: <span style="color: blue;">"a desire for another’s gifts,
possessions, position or achievements . . .<sup style="color: red;">7</sup>"</span> Mula 'yan sa
<i>Dictionary of Bible Themes</i>, at ito ay hindi
iba sa <i>rap</i> ni Kiko. Kung mayroon tayong nais tulad ng
karangalan, pag-aari, at tagumpay at ito'y napupunta sa iba—
mag-ingat sapagkat sa ating puso ay malapit lang ang pagpatay sa
kapwa. Ganito ang pagkakasabi ni Santiago: “<span style="color: blue;">May
mga ninanais kayo pero hindi nʼyo makamtan, kaya handa kayong
pumatay dahil dito. May mga gusto kayong makuha at kapag hindi ito
nangyari, nag-aaway-away kayo</span>” (James 4:2 ASD).</span></p>
<p align="LEFT" style="font-weight: normal; margin-bottom: 0cm;">Dahil
si Joseph ang paboritong anak ni Jacob, kinamuhian siya ng kanyang
mga kapatid at ni hindi mapakisamahang mabuti (Gen. 37:4). Papatayin
talaga sana siya— 'yun ang unang balak, ngunit naisip nila na mas
kapaki-pakinabang kung ibebenta na lang bilang alipin— at 'yun nga
ang kanilang ginawa (Gen. 37:26-28).</p>
<p align="LEFT" style="font-weight: normal; margin-bottom: 0cm;">May
isang ubasan na gustong-gustong si Haring Ahab. Ang lupa ay
akmang-akma sa pinapangarap niyang <i>vegetable garden</i> sapagkat ito ay
malapit sa palasyo. Kinausap niya si Naboth— ang may-ari. Maganda
naman ang alok ng hari; tutumbasan ang anumang halaga nito sa pilak o
iba-<i>barter</i> kapalit ang isang mas magandang ubasan. Ngunit tumanggi sa
alok si Naboth sapagkat para sa kanya, walang katumbas na halaga ang lupang minana
mula pa sa mga ninuno. Lubhang nalungkot ang hari; ni ayaw niyang
kumain. Ang asawa ni Ahab na si Jezebel ang
nakaisip ng paraan. Gamit ang mga huwad na saksi, pinaratangan nila
si Naboth— mga paratang na pawang mga kasinungalingan. Ang parusa:
si Naboth ay pinagbabato ng mga tao na siya niyang ikinamatay. Noong
patay na si Naboth, agad-agad na kinamkam ni Haring Ahab ang lupa. (1
Kings 21:1-16)</p>
<p align="LEFT" style="font-weight: normal; margin-bottom: 0cm;">Bagamat
si Jezebel ang nakaisip ng paraan, pareho silang mga mamamatay-tao
sapagkat ang liham na ipinadala sa mga tauhan na nagbibilin ng
kasamaan ay isinulat sa ngalan ng hari. Wala siyang pagtutol sa
binalak ng kanyang asawa. At noong patay na si Naboth ay nawala ang
kanyang kalungkutan at agad na kinamkam ang lupa. Sa bilin ni Yahweh
kay Propeta Elijah, ang hari ang dapat harapin— ang may pangunahing pananagutan sa kamatayan ni Naboth (1
Kings 21:17-19). Saan nagsimula ito? Sa pagkainggit sa kung anong
meron si Naboth na wala kay Ahab.</p>
<ul>
<li><p align="LEFT" style="margin-bottom: 0cm;"><span style="color: maroon;"><u><b><i>Anger
</i>(Galit)</b></u></span></p>
</li></ul>
<p align="LEFT" style="font-weight: normal; margin-bottom: 0cm;"><span style="color: black;">Bagamat
binanggit ni Pink ang galit (<i>anger</i>) bilang isa sa mga sanhi ng
<i>murder</i>, maingat niyang nilinaw na hindi lahat ng galit ay nauuwi sa
pagkakasala. Aniya, <span style="color: blue;"><i>"It should be
pointed out that anger is not. . . simply and in itself, unlawful.<sup style="color: red;">8</sup>" </i></span>Isa sa mga uri ng galit na hindi masama ay kapag niyuyurakan ng mga
tao ang dangal ng Diyos at tinatapakan ang kanyang kabanalan.</span></p>
<ul>
<li><p align="LEFT" style="font-weight: normal; margin-bottom: 0cm;"><span style="color: black;">Ikinagalit
ni Moises ang paggawa ng mga Israelita ng rebultong baka at pagsamba
dito (Exo. 32:19)</span></p>
</li><li><p align="LEFT" style="font-weight: normal; margin-bottom: 0cm;"><span style="color: black;">Kay
Samuel ay nagsabay ang pagkapuspos sa Espiritu ng Diyos at galit (I Sam. 11:6) </span>
</p>
</li><li><p align="LEFT" style="font-weight: normal; margin-bottom: 0cm;"><span style="color: black;">Ikinagalit
ni Nehemiah ang pananamantala ng mga nagpapautang (Neh. 5:6)</span></p>
</li><li><p align="LEFT" style="font-weight: normal; margin-bottom: 0cm;"><span style="color: black;">Noong
mas pinapahalagahan ng mga Fariseo ang kanilang mga tradisyon
tungkol sa Sabbath keysa sa ikabubuti ng taong may kapansanan,
nagalit si Hesus (Mark 3:5)</span></p></li></ul>
<p align="LEFT" style="font-weight: normal; margin-bottom: 0cm;"><span style="color: black;">Naglaan
pa nga si Pink ng puwang para sa galit na dulot ng pagtapak sa ating
personal na pagkatao. Sabi niya,
<span style="color: blue;">"So there is an innocent and allowable
anger when we are unjustly provoked by offenses against ourselves,
but here we need to be much on our guard that we sin not.<sup style="color: red;">9</sup>"</span> Dito ay sinusundan niya ang aral ni Apostol Pablo sa Eph. 4:26a, <span style="color: blue;">"Be
angry and do not sin"</span> (ESV) kung saan ito ay nasa
<i>imperative mood</i>— isang utos. Ngunit hindi natatapos
doon ang aral ni Pablo tungkol sa galit. Hindi tayo tulad ng Diyos na
kung magalit ay dalisay pa rin sa kabanalan. Tayo ay mga makasalanan
at madaling mabahiran ng kasalanan ang ating mga emosyon. Ang galit
na nagsisimula bilang matuwid ay mabilis mabaluktot dahil sa ating
kahinaan. Kaya naman ang <span><span style="font-style: normal;"><span style="color: blue;">"Be
angry and do not sin" </span>ni Pablo ay sinundan niya agad ng<span style="color: blue;"> "do
not let the sun go down on your anger, and give no opportunity to the
devil"</span></span></span> (Eph. 4:26b-27 ESV). Paliwanag ng <i>ESV
Study Bible</i>, <span style="color: blue;">"Not all anger is sin,
but the believer should not be consumed by anger, nor should one’s
anger even be carried over into the next day, as this will only give
an opportunity to the devil.<sup style="color: red;">10</sup>"</span></span></p>
<p align="LEFT" style="font-weight: normal; margin-bottom: 0cm;"><span style="color: black;">Kapag
ang galit ay hinayaang maghari sa puso, sari-sari ang ibubunga nitong
mga hindi kanais-nais. Nabanggit nang ito'y nagbibigay pagkakataon sa
mga balak ng diablo (Eph. 4:27). Naging marahas sina Simeon at Levi
dahil sa pagkamagagalitin (Gen. 49:5-7). Kapag ang isang tao ay
madaling uminit ang ulo, siya ang nagpapaningas ng mga away (Prov.
15:18) kaya ang payo ng pantas ay huwag makipagkaibigan sa mga
mabilis magalit dahil baka mahawa ka't tularan sila (Prov. 22:24-25).</span></p>
<p align="LEFT" style="font-weight: normal; margin-bottom: 0cm;"><span style="color: black;">Kokopya ulit ako kay Pink: <span style="color: blue;">“. . . unjust and
inordinate anger, if it is allowed to lie festering in the heart,
will turn into the venom of an implacable hatred. Such anger is not
only a cause, but it is actually a degree of murder. . .<sup style="color: red;">11</sup>"</span>
Oo,
malinaw nga ang aral ng Panginoong Hesus. Kahit wala ka pang
sinasaksak; kahit wala ka pang tinataga ng itak; kahit wala ka pang
binabaril; kahit wala ka pang nilalason; kahit wala ka pang
itinutulak sa bangin— kung sa puso ay may nakatanim na galit at
nais mong mapahamak ang kapwa o masira ang kanyang reputasyon— sa
puso ay <i>murderer</i> ka na rin! (Matt. 5:22).</span></p>
<p align="LEFT" style="margin-bottom: 0cm;"><span style="color: black;"><b>Para
sa mga Api</b></span></p>
<p align="LEFT" style="font-weight: normal; margin-bottom: 0cm;"><span style="color: black;">Ano
ang puwedeng gawin kung talagang inaapi ka na? Puwede kang lumapit sa
mga may kapangyarihan— sa mga tinalaga upang magpataw ng parusa sa
mga gumagawa ng masama (Rom. 13:4). Sa isa mga ilustrasyon na ginamit
ng Panginoong Hesus, positibo ang presentasyon niya sa isang biyuda
na paulit-ulit lumalapit sa isang hukom upang humingi ng katarungan
(Luke 18:1-5). Kaya huwag mag-aatubiling lumapit sa awtoridad kung
ikaw ay agrabyado— sa baranggay <i>chairman</i>, sa <i>police
station</i>, o sa hukuman; o sa mga magulang kung may agrabyado sa
bahay; kay titser o sa <i>class president</i> kung may agrabyado sa
silid-aralan; sa mga <i>elders</i> kung may agrabyado sa iglesya
(matapos ang mga naunang hakbang sa <i>Matthew</i> 18:15-17); sa
<i>supervisor</i> kung may agrabyado sa trabaho.</span></p>
<p align="LEFT" style="font-weight: normal; margin-bottom: 0cm;"><span style="color: black;">Ngunit
ano ang gagawin kung hindi makatarungan ang mga awtoridad? Hindi
kaila na sa daigdig natin na nahulog sa kasalanan, ang mga sistema ay
hindi laging maaasahan. May bahid kasalanan kasi tayong lahat pati na
ang mga awtoridad: si Tatay, si Titser, si baranggay <i>chairman</i>, si <i>church elder</i>, si
bossing <i>supervisor</i>— pati na ang <i>Supreme Court</i>. Mabuti
na lang, wala dito sa lupa ang tunay na <i>Supreme Court</i>. Ang
tunay na Kataas-taasang Hukuman at kataas-taasang awtoridad ay nasa
langit. Tanong ni Hesus, <span style="color: blue;">"hindi ba
bibigyan ng Diyos ng katarungan ang kanyang mga pinili na sumisigaw
sa kanya araw at gabi. Kanya bang matitiis sila?"</span> (Luke
18:7 AB 2001). Ito ay isang <i>rhetorical question</i> na hindi
kailangang sagutin sapagkat alam natin ang sagot— ang Diyos ay
makatarungan! Ang aral na ito ay ibinigay ni Hesus upang udyukan ang
mga mananampalataya na huwag manlupaypay sa pananalangin (Luke 18:1).
Sa pamamagitan ng ating mga dalangin, tayo ay nakakalapit sa tunay na
<i>Supreme Court</i> na nasa langit— at doon ay tiyak na makakamtan
ang katarungan.</span></p>
<p align="LEFT" style="font-weight: normal; margin-bottom: 0cm;"><span style="color: black;">Hindi
natin kailangang magbuhos ng poot sapagkat ang Diyos ay may sariling
poot— at iyon ay sapat na. At kung kapatid man ang may atraso, hindi natin kailangang manghagupit sapagkat ang ating Ama sa langit ay namamalo sa kanyang mga supling (Heb. 12:5-6). Ang utos sa atin ay maglaan ng silid
para sa poot ng Diyos (Rom. 12:19) at ibigin ang kaaway (Rom. 12:20;
Matt. 5:44). Magagawa natin ito sapagkat alam nating maaasahan ang
Diyos sa kanyang sinabing <span style="color: blue;">"Akin ang
paghihiganti; ako ang gaganti<sup style="color: red;">12</sup>"</span> (Rom. 12:19 AB 2001).</span></p><p align="LEFT" style="font-weight: normal; margin-bottom: 0cm;"><span style="color: black;"><br /></span></p><p align="LEFT" style="font-weight: normal; margin-bottom: 0cm;"><span style="color: red; font-family: verdana;">MGA TALABABA</span></p><p align="LEFT" style="font-weight: normal; margin-bottom: 0cm;"><span style="color: red;">1. </span><span style="color: #666666;">public domain; http://webstersdictionary1828.com/Dictionary/murder</span></p><p align="LEFT" style="font-weight: normal; margin-bottom: 0cm;"><span style="color: red;">2.</span> <span style="color: #666666;">Zbigniew Brzezinski, <i>Out of Control</i>; cited in Albert Mohler's <i>Word's From the Fire</i></span></p><p align="LEFT" style="margin-bottom: 0cm;"><span style="color: red; font-weight: normal;">3.</span><span style="color: #666666; font-weight: normal;"> </span><span style="color: #666666;">I found this George Swinnock quote at https://sermons.faithlife.com/sermon-preaching-ideas/topics/courage (last visit, Sept. 17, 2020)</span></p><p align="LEFT" style="margin-bottom: 0cm;"><span style="color: red;">4.</span><span style="color: #666666;"> R. Albert Mohler, Jr., <i>Words From the Fire</i> (Moody Publishers, 2009)</span></p><p align="LEFT" style="margin-bottom: 0cm;"><span style="color: red;">5.</span><span style="color: #666666;"> A. W. Pink, <i>The Ten Commandments</i> (ebook file by Chapel Library)</span></p><p align="LEFT" style="margin-bottom: 0cm;"><span style="color: red;">6.</span><span style="color: #666666;"> <i>Mga Kababayan</i>, from the album <i>Yo! </i>by Francis Magalona; cassette, Side Two (OctoArts, 1990); https://www.youtube.com/watch?v=CwspX-8Jk3k (last viewed, September 18, 2020)</span></p><p align="LEFT" style="margin-bottom: 0cm;"><span style="color: red;">7.</span><span style="color: #666666;"> <i>Dictionary of Bible Themes</i> (Martin Manser, managing editor; Alister McGrath, general editor); https://www.biblegateway.com/resources/dictionary-of-bible-themes/8733-envy (last visit, September 20, 2020)</span></p><p align="LEFT" style="margin-bottom: 0cm;"><span style="color: red;">8.</span><span style="color: #666666;"> A. W. Pink, <i>ibid</i></span></p><p align="LEFT" style="margin-bottom: 0cm;"><span style="color: red;">9</span><span style="color: #666666;">. A.W. Pink<i>, ibid</i></span></p><p align="LEFT" style="margin-bottom: 0cm;"><span style="color: red;">10</span><span style="color: #666666;">. </span><span style="color: #666666;"><i>ESV Study Bible</i> (Crossway, 2008; Tecarta App)</span></p><p align="LEFT" style="margin-bottom: 0cm;"><span style="color: red;">11.</span><span style="color: #666666;"> A. W. Pink, <i>ibid</i></span></p><p align="LEFT" style="margin-bottom: 0cm;"><span style="color: red;">12</span><span style="color: #666666;">. </span><span style="color: #666666;">Isinulat ni John Piper ito bilang pagtatanggol sa <i>penal substitutionary view of the atonement</i>, ngunit may kaugnayan sa aking punto:</span></p><p align="LEFT" style="margin-bottom: 0cm;"><span style="color: #666666;"></span></p><blockquote><p align="LEFT" style="margin-bottom: 0cm;"><span style="color: #666666;">"Those who try to rescue the love of God by minimizing the wrath of God, undermine not only the love of God, but also his demand that we love our enemies. It is breathtaking to hear one of them say, ‘If the cross is a personal act of violence perpetrated by God towards humankind but borne by his Son, then it makes a mockery of Jesus’ own teaching to love your enemies, and to refuse to repay evil with evil.’ Those are deadly words, which, if they held sway, would take enemy love out of the world.</span></p><p align="LEFT" style="margin-bottom: 0cm;"><span style="color: #666666;">Why? Because Paul said that counting on the final wrath of God against his enemies is one of the crucial warrants for why we may not return evil for evil. It is precisely because we may trust the wisdom of God to apply his wrath justly that we must leave all vengeance to him and return good for evil. ‘Never avenge yourselves, but leave it to the wrath of God, for it is written, “Vengeance is mine, I will repay, says the Lord.” To the contrary, “if your enemy is hungry, feed him”’ (Rom. 12:19-20 ESV). If God does not show wrath, sooner or later we shall take justice into our own hands. But God says, ‘Don’t. I will see to it.’" </span></p></blockquote><p align="LEFT" style="margin-bottom: 0cm;"><span style="color: #666666;"></span></p><p align="LEFT" style="margin-bottom: 0cm;"><span style="color: #666666;">(page 15, foreword to the book <i>Pierced for Our Transgressions</i> by Steve Jeffery, Mike Ovey, and Andrew Sach; Inter-Varsity Press, 2007). It is also found at https://www.desiringgod.org/articles/foreword-to-pierced-for-our-transgressions , last visited September 21, 2020</span></p><br /><p></p>Manny A. Rosariohttp://www.blogger.com/profile/09354437171527700211noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3942486697677742890.post-82816331534976092942020-09-01T05:50:00.002+08:002020-09-17T05:20:10.577+08:00Igalang ang Iyong Ama at Ina (Part 05: Etikang Kristiyano Para sa Karaniwang Tao)<table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgpi_vZe8uDwUtoOEPtgV8Qf0XoBDKynC6pBYkxefNQhsXXdbiJtywvHvN709VBtxiIOQ0WrRRZ-9PKRo2Kqa_Vlkp9dif6x_5QvmYxRh09n9wDTv_RcmIGSagM_n8TR0I9VTwg40Ym8Os/s1600/silhouette-father-son.jpg" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="234" data-original-width="416" height="179" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgpi_vZe8uDwUtoOEPtgV8Qf0XoBDKynC6pBYkxefNQhsXXdbiJtywvHvN709VBtxiIOQ0WrRRZ-9PKRo2Kqa_Vlkp9dif6x_5QvmYxRh09n9wDTv_RcmIGSagM_n8TR0I9VTwg40Ym8Os/s320/silhouette-father-son.jpg" width="320" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;"><span face=""helvetica neue" , "arial" , "helvetica" , sans-serif" style="color: purple;">from the free stock images of Pixabay</span></td></tr>
</tbody></table>
<br />
Sa kasalukuyan ay iba't ibang
institusyon ang makikita sa kabihasnan. Nariyan ang mga institusyon
ng pamahalaan, militar, pulis, edukasyon, kalusugan, sining, negosyo, iglesya, at marami
pang iba. Mayroong isang institusyon na nauna sa lahat ng ito— ang
pamilya. Sa Hardin ng Eden, ang Diyos mismo ang nagsilbing
<i>officiating minister </i>sa kauna-unahang kasalan. Matapos basbasan ng
Diyos ang unang mag-asawa, sila ay sinabihang magpakarami at punuin
ang daigdig (Gen. 1:28). Hindi man direktang sabihin ay
ipinapahiwatig sa utos na ito ang pagbuo ng mga sibilisasyon sapagkat
ito ay likas na magaganap habang pinupuno ng tao ang daigdig.<br />
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
Samakatuwid, ang pundasyon ng lahat ng
ibang mga institusyon at ng maging mga bansa ay ang pamilya. Ika nga
ng kayayao pa lamang na si <b>J. I. Packer</b>, <span style="color: blue;"><i>"the family is the
basic social unit; no nation is stable or virile where family life is
weak.<sup style="color: red;">1</sup>"</i></span>.
Bukod sa pagiging isang <i>social unit</i>, ito rin ay isang <i>spiritual unit</i>.
Sa plano ng Diyos, ang mga magulang ay <i>spiritual leaders</i> ng mga bata
at sa tahanan unang matututunan kung sino ang Diyos at ano ang
kanyang kalooban (Deut. 6:7).</div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
Hindi nakapagtataka na ang pamilya,
pag-aasawa, pagiging magulang, at pagkakapatiran ay sagrado sa
pananaw-Kristiyano. Kapag titanggihan ng tao ang paliwanag ng Bibliya
tungkol sa mga bagay na ito, hindi pagsulong ang mangyayari kundi
pagkasira. Mula pagiging sagrado, ito ay nayuyurakan. Kaya kung ikaw
ay Kristiyano, huwag ng bibigyang-puwang ang mga ibang teoryang
nagkalat diyan na nag-aalok ng ibang paliwanag tungkol sa pamilya.
Nariyan ang pananaw na ang pamilya ay produkto lamang ng ebolusyon ng
lipunan. Nariyan ang mga modernong teorya na ang pagiging mag-asawa,
pagiging magulang, at kasarian ay mga <i>social constructs</i> o gawa-gawa
at napagkasunduan lang ng mga tao. Sa halip na kaayusan, ang idudulot
lamang ng mga ito ay kaguluhan at pagkalito.</div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<b><span style="color: purple;">Ayon kay Apostol Pablo</span></b></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
Sa unang kabanata ng liham ni Pablo sa
mga taga-Roma mababasa kung bakit ang buong sangkatauhan ay nasa
ilalim ng poot ng Diyos (Rom. 1:18). Nabanggit niya doon ang
sari-saring mga kasamaan na nararapat patawan ng parusang kamatayan
(Rom. 1:32); ang mga ito ay karumal-dumal sa paningin ng banal na
Diyos.<i> Surprise!</i> Kasama sa listahan ang mga suwail sa mga magulang
(Rom. 1:30).</div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
Sa huling liham na isinulat ni Pablo at
ipinadala kay Timoteo, mayroon ulit listahan ng sari-saring kasamaan
na inaasahang lalaganap nitong mga huling araw (2 Tim. 3:1-5).<i>
Surprise</i> ulit! Nasa listahan ulit ang mga suwail sa mga magulang (2
Tim. 3:2).</div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
Bukod sa mga listahan na iyan, ang
ikalimang utos ay tuwirang ginamit na batayan ni Pablo sa kanyang
habilin sa mga bata sa iglesya na sumunod sa mga magulang (Eph.
6:1-3).</div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
Ang mga ito mula sa panulat ni Apostol
Pablo ay sapat na katibayan na ang paggalang sa magulang ay isang
<i>moral absolute</i>, isang bagay na ipinagagawa ng ating Manlilikha sa
lahat ng tao, sa lahat ng dako, at sa lahat ng panahon.</div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<b><span style="color: purple;">Ang Tungkulin ng mga Wala pa sa Wastong Gulang</span></b></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
Ang mga anak bata sa loob ng iglesya ay
inutusan ni Pablo na sumunod sa mga magulang (Eph. 6:1). Sa sumunod
na dalawang talata ay sinipi niya ang ikalimang utos mula sa
<i>Decalogue</i> (Eph. 6:2-3). Ito ay dapat magmula sa isang pusong
nagagalak sumunod, hindi mula sa isang pusong naghihimagsik sapagkat
may isang salawikain, <i><span style="color: blue;">"Ang mata na tumutuya sa kanyang ama, at
humahamak ng pagsunod sa kanyang ina, ay tutukain ng mga uwak sa
libis, at kakainin ng mga buwitre."</span></i> (Pro. 30:17). Si Hesus na
ang layunin ay<i><span style="color: blue;"> "gampanan ang buong katuwiran" </span></i>(Mat. 3:15
FSV<sup style="color: red;">2</sup>) ay naging masunurin kina Tatay Jose at Nanay Maria (Luke 2:51).
Kung si Hesus na Diyos buhat sa pasimula ay nagpasakop sa kanyang mga
magulang, tayo pa kaya na mga taga-lupa lamang?</div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
Tulad ng lahat ng awtoridad dito sa
lupa, ang pagsunod sa magulang ay mayroong limitasyon. Ang utos na
sundin ang mga magulang sa Efeso 6:1 ay dinugtungan ni Pablo ng<i><span style="color: blue;"> "sa
Panginoon"</span></i> (AB 2001) o <i><span style="color: blue;">"sang-ayon sa Panginoon"</span></i> (FSV).
Ibig sabihin, kung ang ipinapagawa ng mga magulang ay salungat sa
kalooban ng Diyos, ang dapat sundin ng mga anak ay ang mas mataas na
awtoridad na nasa langit. Halimbawa ay isang masamang pulitiko ang
ama at hindi makatarungan sa madla ang ipinapagawa sa anak,
obligasyon ng anak na manindigan para sa katarungan at katuwiran. Isa
pang halimbawa ay mga anak na nasa ilalim ng awtoridad ng mga Muslim
na mga magulang. Sila man ay pagbawalang magbasa ng bibliya, dapat
humanap pa rin ng paraan ang mga anak na ito upang makapagbasa sila
ng tunay na Salita ng Diyos. "<i><span style="color: blue;">Ang umiibig sa ama o sa ina nang higit kaysa akin ay hindi karapat-dapat sa akin</span></i>" (Matt. 10:37a)</div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<b><span style="color: purple;">Ang Tungkulin ng mga Anak na nasa
Wastong Gulang na</span></b></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
Mabuti kung ikaw na nagbabasa ng paskil
na ito ay maglalaan ng panahon para basahin ang buong kabanata 18 ng
Ezekiel. Malinaw na mababasa dito na ang ama, anak, at apo (Eze.
18:4, 10, 14) ay may kanya-kanya ng pananagutan sa harap ng Diyos
(Eze. 18:20). Paliwanag ni <b>Wayne Grudem</b>:</div>
<blockquote class="tr_bq" style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="color: blue;">"As children grow from childhood
to adulthood, they should experience a gradual transition from a
relationship of a small child to a parent, a relationship in which
the parent continually gives directions that the child continually
obeys, to an adult-adult relationship, in which the parent is more
often giving counsel and advice (if asked) and less often giving
demands, even though the child may still be living at home while
approaching mature and independent adulthood.<sup style="color: red;">3</sup>"</span></blockquote>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
Kung nakatira pa rin siya sa tahanan ng
mga magulang niya, siyempre kailangang kilalanin ang awtoridad ng
may-ari ng bahay tulad ng inaasahan nating irespeto ang mga panauhin
ang may-ari ng bahay. Ngunit ang mga ito'y kadalasan ay pagsunod sa
<i>house rules</i> at hindi na saklaw ng awtoridad ng magulang ang lahat ng
bahagi ng buhay ng anak. Halimbawa ay sa pagpili ng kasintahan, may
kalayaan na ang anak na pumili ng kanyang ibig. Ngunit may kalayaan
din ang mga magulang na magpahayag ng pagtutol sa relasyon, ngunit
hindi na nila maaaring pilitin ang anak na iwanan ang kasintahan. Sa
pagsasabi ko nito ay ayaw ko rin namang isantabi ng anak ang
karunungan ng magulang. Ang karunungan ng mga magulang na babad sa
Salita ng Diyos, hinubog ng mga karanasan, at pinanday ng panahon ay dapat
pakinggan at pahalagahan. At kung sa pagsusuri ng anak ay mali talaga ang kuro-kuro
ng mga magulang, maaari niya itong tanggihan. Ngunit dapat niyang
alalahanin na anuman ang kanyang pasya ay pananagutan niya sa Diyos.</div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
Ang personal na pananagutan ng anak sa
Panginoon ay nabibigyang-linaw pa sa itinuturo ng bibliya tungkol sa
pag-aasawa: <i><span style="color: blue;">“Kaya't iniiwan ng lalaki ang kanyang ama at ang
kanyang ina, at pumipisan sa kanyang asawa; at sila'y nagiging isang
laman”</span></i> (Gen. 2:24 AB 2001). Nabanggit ko na kanina na ang pamilya
ay isang <i>social</i> at <i>spiritual unit</i>. Kapag nag-asawa ang anak, hindi
lumalaki ang dati ng umiiral na <i>social</i> at<i> spiritual unit</i> na
pinamumunuan ng mga magulang. Sa halip, nagkakaroon ng isang bago at
malayang <i>social</i> at <i>spiritual unit</i>. Ang prayoridad na ngayon ng anak
ay hindi ang kanyang mga magulang at mga kapatid, kundi ang kanyang
kabiyak at ang kanilang magiging mga supling. Paliwanag nina <b>Robertson McQuilkin</b> at <b>Paul Copan</b>:<br />
<blockquote class="tr_bq">
<span style="color: blue;">"Parental honor should continue throughout life, but scriptural priority is given to one’s <i>own</i> marriage over that of one’s <i>parents</i>.Much grief and marriage failure come from the sinful interference of in-laws and the sinful acceptance of that interference on the part of the married son or daughter. Loyalties must shift, even though honor continues, albeit in new manifestations.<sup style="color: red;">4</sup>"</span></blockquote>
</div>
Lumilipas man ang obligasyon ng anak na sumunod lagi sa kalooban
ng mga magulang, ang tungkuling magbigay-galang sa kanila ay hindi
nawawala. Kung tututol man sa payo ng magulang ay magalang na
pagtutol. Kung pupunahin man ang maling gawa ng magulang, ito ay
magalang na pagpuna at may taos-pusong pagnanais sa ikabubuti ng
magulang. Kung mayroon man silang mga pagkukulang, hindi pa rin ito
dahilan upang sila ay limutin sa ating mga dalangin. Sa Efeso 6:1,
mga bata ang direktang kinakausap ni Pablo at sinabihang sumunod sa
mga magulang. Ngunit ang pinagbatayan niya ay ang ikalimang utos
<i><span style="color: blue;">“Igalang mo ang iyong ama at ina”</span></i> (Eph. 6:2; cf. Exo. 20:12) at
ito ay ibinigay sa mga Israelita bata, matanda; may ngipin o wala.
Bukod diyan ay hindi mababago na si Hesus na siyang <i>ultimate source
of life</i> (Acts 3:15) ay gumamit ng <i>proximate source of life<sup style="color: red;">5</sup></i>: <span style="color: blue;">“Listen
to your father who gave you life . . .”</span> (Pro. 23:12a, ESV)<br />
<br />
<b><span style="color: purple;">Kapag Sila ay Matanda Na</span></b><br />
Hindi panghabang-buhay ang lakas, liksi, at sigla nina Tatay at
Nanay. Ang mga bisig ay nanghihina, ang mga tuhod ay nanlalambot, at
ang mga mata ay nanlalabo. Kahit ayaw pa nila, kailangan na rin
talagang magretiro mula sa pagbabanat ng buto.<br />
<br />
Sa 1 Tim. 5:3-9, may mga balo na babae (biyuda) edad 60 pataas sa
loob ng iglesya na nangangailangan ng suporta. Ang bilin ni Pablo kay
Timoteo, tulungan sila ng iglesya kung talagang walang ibang
tutulong. Ngunit kung siya ay may mga anak o apong mananampalataya,
pagkakataon nila ito na patunayan ang kanilang pagiging maka-Diyos sa
pamamagitan ng pagkalinga sa kanilang ina o lola. Sapagkat ang hindi
kumakalinga sa kamag-anak lalo na sa kanyang sariling sambahayan ay
mas masahol pa sa mga hindi mananampalataya (1 Tim. 5:8). Sa kabilang
banda, obligasyon naman ng matanda na gamitin ang tulong na
ibinibigay sa kanya sa mga tunay na pangangailangan at hindi sa layaw
lamang (1 Tim. 5:6)<br />
<br />
Sa kasamaan ng tao, maging ang mga relihiyosong Hudyo ay ginamit ang relihiyon upang pagkaitan ng pag-aaruga ang mga magulang. Sa Marcos 7:9-13 ay nakarinig ng mabagsik na pagkondena ang mga Fariseo mula kay Hesus dahil sa isang tradisyong binuo upang mapaikutan ang malinaw na batas tungkol sa paggalang sa mga magulang (Mark 7:10). Sa halip na magbigay-tulong sa mga magulang ay kanilang sinasabi,<i> "Magandang umaga po Itay! Magandang umaga po Inay! Ang anumang tulong na ibibigay ko sana sa inyo ay Corban. Nakalaan na po sa Diyos; kaya wala na po akong maiaabot sa inyo"</i> (Mark 7:11-12). Ang sabi ni Hesus, ang ganitong mga pangangatuwiran ay nagpapawalang-saysay sa salita ng Diyos (Mark 7:13). Ganyan kasama ang puso ng tao, magtatago pa sa ilalim ng saya ng pagka-relihiyoso mapaikutan lamang ang malinaw na utos ng Diyos.<br />
<br />
Kahit pa may naitabi si Tatay o Nanay na magagastos sa kanilang
pagtanda at kahit pa may pensyon mula sa GSIS o SSS, nangangailangan
pa rin sila ng pagkalinga. Bakit? Hindi lang naman pera ang kailangan
nila. Kailangan nila ng pag-aaruga.<br />
<ul>
<li>Baka matagal na niyang hindi nararamdaman ang pagdampi ng
iyong palad sa kanyang pisngi.<br />
</li>
<li>Baka kailangan niya ng kausap.<br />
</li>
<li>Baka nais niyang masilayan muli ang iyong mga ngiti.<br />
</li>
<li>Baka hirap na silang maligong mag-isa.<br />
</li>
<li>Baka nais niyang itulak mo ang <i>wheel chair</i> papuntang hardin.<br />
</li>
<li>Baka hindi na siya makakain kung hindi susubuan.<br />
</li>
<li>Baka basang-basa na ang <i>adult diaper</i>.
<br />
</li>
</ul>
<i><span style="color: blue;">". . . do not despise your mother when she is old."
</span></i>(Pro. 23:22 ESV). Hindi naman magtatagal 'yun, kaibigan. Paglisan
niya, mangungulila ka ng labis.<br />
<br />
<b><span style="color: purple;">Maging Katulad ni Hesus</span></b><br />
Malamang ay pamilyar ka sa pitong huling wika ni Hesus sa Krus dahil isa sa mga tradisyong Pinoy ang pangangaral ng <i>Siete Palabra</i>s o <i>Seven Last Words</i> tuwing Biyernes-Santo. Sinabi niya kay Maria na kanyang ina: “<i><span style="color: blue;">Babae, narito ang iyong anak!</span></i>” (John 19:26). Sa orihinal na wikang ginamit ay walang bahid ng kawalang galang ang pagtawag niya sa kanyang ina na "Babae". Ito ay isinalin sa MBB at FSV bilang "Ginang". Sinabi naman niya sa kanyang alagad, “<i><span style="color: blue;">Narito ang iyong ina!</span></i>” (John 19:27a)<br />
<br />
Huling mabanggit ang ngalan ni Jose (asawa ni Maria) ay sa <i>infancy</i> at <i>childhood narratives</i> pa. Opinyon ng maraming mga iskolar ay pumanaw na si Jose noong mga sandaling iyon at si Maria ay isang tumatandang balo. Kilalang-kilala ni Hesus ang alagad niyang si Juan at natitiyak niyang hindi siya magkukulang sa pagbibigay-kalinga sa kanyang ina. At tunay nga, mula noon ay sa tahanan na ni Juan tumira ang tumatandang si Maria (John 10:27b). Naroon siya na nakapako sa krus, pasan-pasan ang dambuhalang hirap dulot ng kasalanan ng sanlibutan, at ang kanyang inisip ay hindi ang kanyang sarili kundi ang kapakanan ng kanyang nagdadalamhating ina. Ang mga kawangis ni Hesus ay may pagmamahal sa mga magulang.<br />
<br />
<b><span style="color: purple;">The First Commandment with a Promise</span></b><br />
Matapos sipiin ang ikalimang utos sa Efeso 6:2, ipinunto ng dalubhasa sa Batas ni Moises na si Pablo na ito ang unang utos na may kalakip na pangako. Ang pangako ay nasa ikatlong talata: upang maging <i><span style="color: blue;">“maganda at mahaba ang iyong buhay sa lupa.”</span></i> (MBB). Kailangang maging maingat sa paghawak ng talata. Sa isang banda, hindi maaaring isantabi ang malinaw na isinasaad nito (<i>plain sense</i>) na nangako nga ng maganda at mahabang buhay ang Diyos sa mga nagbibigay-galang sa mga magulang. Sa kabilang banda, meron namang mga masunurin sa utos na dukha at maikli ang buhay. Hindi natin maaaring isipin na, <i>"Nabalitaan ba ninyo? Patay na si Boyet eh wala pa siyang bente anyos. Siguro ay may ginawang masama sa magulang ang batas 'yun." </i>Samantalang meron rin mga masasama na maginhawa at mahaba ang buhay tulad ng puna ng salmista (Psalm 73:3-5). Hindi rin natin maaaring tularan ang landas na tinahak ng<i> prosperity "gospel" preachers</i> o<i> health-and-wealth "gospel" teachers</i>. Ang puwede kong sabihin ay in general ito nga ang pangako, ngunit ang buhay ay sakop pa rin ng sovereignty of God. May mga ginagawa ang Diyos na siya lang ang nakakaalam kung bakit ganun. Ito ay lingid sa atin at hindi maipaliwanag ng limitadong isip ng tao.<br />
<br />
Isa pang dapat bigyan ng konsiderasyon ay ang pagbabago sa karakter ng pangako pagdating sa panahon ng Bagong Tipan. Ito ay dahil ang tinutukoy na "lupa" sa pinagsipiang orihinal na utos sa Exodus 20:12 ay ang lupang ipinangako sa mga Israelita— ang lupain ng Canaan. Ngunit dahil ang pinadalhan ng liham ay hindi naman sa Canaan nakatira kundi sa ngayon ay nasa modernong Turkey, tiyak may pagbabago sa karakter ng pangako. Sa sinaunang iglesya na inuusig at ilan sa kanila ay pinapatay (Acts 7:58-60; 12:2), tiyak hindi talaga mahaba at maginhawang buhay ang konsepto nila ng pagpapala. Tama si <b>Grudem</b>: <span style="color: blue;">"the emphasis on rewards in the Old Testament was more earthly and material, while the emphasis on rewards in the New Testament is more heavenly.<sup style="color: red;">6</sup>"</span>. Ano man ang eksaktong katangian ng mga pagpapalang laan sa para sa mga gugagalang sa mga magulang, sapat ng pag-udyok ang ang katotohang ito ay nagbibigay-lugod sa Diyos:<i><span style="color: blue;"> "Children, obey your parents in everything, for this pleases the Lord."</span></i> (Col. 3:20 ESV). Ito ay sapat na dahil alam nating hindi kailanman lugi ang taong kinalulugdan ng Diyos.<br />
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<div style="text-align: center;">
_______<br />
<div style="text-align: left;">
<span style="color: #990000;"><u><b>Mga Talababa</b></u>:</span></div>
<div style="text-align: left;">
<span style="color: #990000;"><b>1.</b></span><span style="color: #444444;"> J. I. Packer; <i>Keeping the Ten Commandments</i> (Crossway, 2007)</span><br />
<b><span style="color: #990000;">2.</span></b><span style="color: purple;"> </span><span style="color: #444444;">Ang mga salin na ginamit sa paskil na ito ay ang <i>Filipino Standard Version</i> (FSV),<i> Ang Biblia</i>, Edisyong 2001 (AB 2001), <i>Magandang Balita Bibliya</i> (MBB), at <i>English Standard Version </i>(ESV)— lahat ay sinipi mula sa Bible Gateway</span><br />
<b><span style="color: #990000;">3.</span></b><span style="color: purple;"> </span><span style="color: #444444;">Wayne Grudem;<i> Christian Ethics: An Introduction to Biblical Moral Reasoning</i> (Crossway, 2018)</span><br />
<b><span style="color: #990000;">4.</span></b><span style="color: purple;"> </span><span style="color: #444444;">Robertson McQuilkin & Paul Copan; <i>An Introduction to Biblical Ethics: Walking in the Way of Wisdom </i>(InterVarsity Press, 2014)</span><br />
<b><span style="color: #990000;">5.</span></b><span style="color: purple;"> </span><span style="color: #444444;">Colin J. Smothers: "God is the ultimate source and author of human life. In his divine economy, God has authored a secondary, proximate source" (<i><u>The Foundation of Human Society: A Christian Case for Parental Authority</u>; </i>inilathala sa <i>The Public Discourse: The Journal of the Witherspoon Institute</i>; August 12, 2020)</span><br />
<b><span style="color: #990000;">6. </span></b><span style="color: #444444;">Grudem, <i>ibid</i></span></div>
</div>
</div>
Manny A. Rosariohttp://www.blogger.com/profile/09354437171527700211noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3942486697677742890.post-1797444980798691552020-08-19T19:08:00.000+08:002020-08-20T07:00:43.124+08:00Sa panahong ito, obligasyong moral pa rin ba ang pagtupad sa Sabbath? (Part 04: Etikang Kristiyano Para sa Karaniwang Tao)<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi5TtbTCmi-fsflbNmCvLL93Zs6Rk_ZgYMe3RZLBxUO4yoLNVkK6GpvkDv-wovn0XyMd9mlRyuamiB7fbNx7QcpaTE4qaaI8HZJgNm_PrFJHx9hbCLs5BZYhhRpxhebmVp_1bUblAQ23yc/s1600/weekend-calendar.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="301" data-original-width="420" height="229" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi5TtbTCmi-fsflbNmCvLL93Zs6Rk_ZgYMe3RZLBxUO4yoLNVkK6GpvkDv-wovn0XyMd9mlRyuamiB7fbNx7QcpaTE4qaaI8HZJgNm_PrFJHx9hbCLs5BZYhhRpxhebmVp_1bUblAQ23yc/s320/weekend-calendar.jpg" width="320" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
Dahil halos lahat ng nasa Sampung Utos ay
mga <i>moral absolutes</i>, isang magandang ideya na ang <i>Decalogue</i> ay
pag-aralan ng sinumang interesado sa Etikang Kristiyano. Hindi bihira sa mga aklat tungkol sa Etikang Kristiyano na maglaan ng mga kabanata tungkol Sampung Utos sapagkat karamihan sa mga ito ay mga isyung moral. Sa nakaraang
paskil ay aking tinalakay ang kahalagahan ng pagtataguyod ng dangal
ng Diyos sa mga isyung etikal gamit ng una, ikalawa, at ikaapat na
utos. Likas lamang na tumuloy ako sa susunod na utos, ang
ikaapat. </div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
Sa aking pagsabi na “halos lahat” ng nasa Sampung Utos ay <i>moral absolutes</i>, malamang ay naaamoy na ng mga
ilang kapatid sa pananampalataya na hindi nila magugustuhan ang mga
susunod kong sasabihin. Iyan ay dahil para sa kanila, <b>lahat</b> (hindi "halos lahat") ng
Sampung Utos ay <i>moral absolutes</i>. Ang
mga tinutukoy ko ay mga minamahal na kapatid na <i>sabbatarians </i><span style="font-style: normal;">mula
sa tradisyong </span><i>Reformed </i>na tumatalima sa <i>Westminster Confession of Faith. </i>Para sa kanila, ang
ikapitong araw (Sabado) ay pinalitan ng unang araw (Linggo) bilang
siyang bagong Sabbath sa Bagong Tipan. Bilang isang <i>moral absolute, </i>ang batas tungkol sa Sabbath ay dapat
sundin ng lahat ng tao, sa lahat ng pook, sa lahat ng panahon-- 'yan ang kanilang pananaw. Nariyan pa ang ibang mga
sekta at denominasyon na <i>seventh day sabbatarians</i> na naniniwalang ang ikapitong araw (Sabado) pa rin ang Sabbath. Pinakatanyag marahil sa mga grupong ito ang
<i>Seventh Day Adventists</i> (SDA); nariyan pa rin ang mga<i>
splinter groups</i> ng dating <i>Worldwide Church of God</i> (WCG), o
maliliit na mga grupo na humiwalay sa WCG matapos magpalit ng pananaw
tungkol sa Sabbath ang bagong liderato pagpanaw ng <i>founder </i>na
si Herbert Armstrong.</div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<b>Buod ng mga Argumento ng
Sabbatarians at Maikling Tugon</b></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
Sa aklat niyang <i><b><span style="color: purple;">Christian Ethics:
An Introduction to Biblical Moral Reasoning</span></b></i>, nagbigay si
Wayne Grudem ng buod ng malalakas na argumento ng mga
sabbatarians, at ang kanyang tugon sa mga ito.</div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
1. <i>Ang pundasyon ng Sabbath-keeping
ay sa paglikha (established at creation), hindi sa Mosaic covenant.
Samakatuwid, ito ay isang moral requirement para sa lahat ng tao sa
lahat ng panahon.</i></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<u>Tugon ni Grudem</u>:<br />
Walang utos na
natanggap sina Adan at Eba sa aklat ng Genesis na nagsasabing
kailangan nilang ibukod ang ikapitong araw bilang espesyal na araw ng
pamamahinga at pagsamba.</div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
2. <i>Ang ikaapat na utos ay bahagi ng
Sampung Utos, at ang lahat ng mga ito ay mga moral requirements para
sa lahat ng tao sa lahat ng yugto ng kasaysayan.</i></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<u>Tugon ni Grudem</u>:<br />
Ang ikaapat na
utos ay tila naiiba sa siyam na utos sapagkat ito lamang ang may
kinalaman sa mga <i>Jewish holidays</i> at <i>Jewish system of
sacrifices</i>. Ibig sabihin, sa kategorya ng mga batas ay
maituturing ito sa <i>ceremonial laws</i>. Hindi <i>moral law</i>;
hindi rin <i>civil law</i>; ito ay <i>ceremonial</i>, ibig sabihin ay
hindi <i>moral requirement</i> sa lahat ng tao sa lahat ng dako at
panahon.</div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
3. <i>Walang malinaw na nakasaad sa
Bagong Tipan na ang utos tungkol sa Sabbath ay pinapawalang-bisa.
Kung gayon ay ito ay ipinapatupad pa rin sa kasalukuyan.</i></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<u>Tugon ni Grudem</u>:<br />
Hindi
kailangang magkaroon ng tuwirang pagsasaad ng kanselasyon ng ikaapat
na utos sapagkat ito ay bahagi ng Mosaic covenant na lumipas na.
Sapat ng walang pahayag (no reaffirmation) ang mga manunulat ng
Bagong Tipan tungkol dito, hindi tulad ng ibang siyam na may <i>reaffirmation</i>. Idagdag pa rito ang aral
ng Hebreo 3 at 4 na sa ilalim ng panibagong tipan, ang mga nananampalataya kay Hesus ay pumapasok at nakikilahok sa "pamamahinga"
na hindi napasok ng mga Israelita.</div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
Si Grudem ay dating <i>Sabbatarian</i>,
at hanggang ngayon ay may mataas na pagtingin sa mga mahuhusay
teologong Sabbatarian mula sa <i>Reformed tradition</i> kabilang si
John Frame na dati niyang propesor.</div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<b>Ang Sabbath sa Orihinal na Layunin
ng Diyos at mga Tradisyong Pabigat</b></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
Ang Sabbath ay regalo ng Diyos sa mga
Israelita. Musika sa pandinig ng mga dating
alipin sa Ehipto na wala silang obligasyon na magtrabaho pitong araw
sa bawat linggo. Ang bagong Panginoon nila na si YHWH ay nagbibigay
ng pahinga tuwing ikapitong araw. Isa sa mga parusang ipinataw sa tao
matapos ng pagkahulog sa kasalanan sa Hardin ng Eden ay kailangan
nilang magbanat ng buto upang mabuhay (“<i>by the sweat of your
face</i>”, Gen. 3:19). Sa mabuting balita na ito ay mabubuhay pala
ang tao kahit magpapahinga siya sa araw ng Sabbath.</div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
Ang Sabbath ay dapat magdulot ng
kasiyahan ("<i>a day of delight</i>, Isa.58:13–14) sa bayan ng
Diyos. Ngunit sa pagdaan ng panahon ay may mga umusbong na tradisyon
sa mga Hudyo na sa halip na magdulot ng kasiyahan sa bayan ay naging
mga pabigat. Ang ilan lamang sa mga tradisyong ito ay ang mga
sumusunod:</div>
<ul>
<li><div style="margin-bottom: 0cm;">
Bawal ang pagpitas ng anumang
bahagi ng damo o halaman (bunga, butil, dahon)</div>
</li>
<li><div style="margin-bottom: 0cm;">
Bawal ang pagkain ng itlog kung
ito ay lumabas sa pag-ire ng manok sa araw ng Sabbath</div>
</li>
<li><div style="margin-bottom: 0cm;">
Bawal magsulat ng dalawang liham</div>
</li>
<li><div style="margin-bottom: 0cm;">
Kung ang sisidlan ng tubig ay may
takip na bato, hindi ito bubuksan sa pamamagitan ng pagbuhat sa
bato. Kailangang itagilid ang sisidlan upang mahulog ang takip na
bato.</div>
</li>
</ul>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
Sa bagong tipan, mababasa ang mga
paratang ng mga kaaway ni Hesus na siya ay lumalabag sa Sabbath.
Ngunit hindi naman talaga lumalabag sa ikaapat na utos si Hesus. Ang
nangyari ay gumawa ng mga pabigat na alituntunin ang mga gurong
Hudyo, at ang mga hindi sumusunod sa mga pabigat na mga alutuntunin
nila ay pinaparatangan nilang lumalabag sa Sabbath (Matthew 12:2;
Luke 14:3; John 5:10; John 9:14; Mark 2:23). Dahil sa mga pabigat na
tradisyon, ang Sabbath na ginawa para sa tao ay nabaligtad upang
maging tao para sa Sabbath (Mark 2:27).</div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<b>Ang Sabbath sa Bagong Tipan</b></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
Kapuna-puna na sa mga gusot sa pagitan
ni Hesus at mga gurong Hudyo, madalas na paksa ang Sabbath. Meron ito
sa lahat ng apat na ebanghelyo: Mateo, Marcos, Lucas, at Juan (Mark
3:1-6; Matt. 12:1-8; Luke 6:1-10; John 5:1-17) . Tila ba sinasadya ng
Panginoon na gumawa ng kontrobersya upang mapag-usapan ang Sabbath.
Marahil dahil ito sa malaking pagbabagong parating na sanhi ng kanyang
pagpasok sa sanlibutan. Nilinaw niyang siya ang “Panginoon ng
Sabbath” (Mark 2:28); at bilang Panginoon ng Sabbath, siya ang
masusunod.</div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
Kay Hesus, may tunay na “pamamahinga”
para sa mga napapagal at nabibigatang lubha (Matthew 11:28-30). Sa aral ng manunulat ng Hebreo, sa pagdating ni Kristo nitong mga huling araw ay narito na rin ang isa pang Sabbath para sa mga taong sakop ng
Diyos (Heb. 4:9.). Ayon kay Pablo, ang lumang tuntunin tungkol sa
Sabbath ay kabilang sa mga <b>anino</b> (<i>shadow</i>) ng kaligtasang paparating,
at ang kaligtasan ay dumating na nga sa pagdating <i>Messiah</i> (Colossians
2:16-17).</div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
Tila may maliit kontrobersya sa mga
mananamplataya sa Roma noong araw tungkol sa mga<i> Jewish food laws </i>at
<i>Jewish holidays</i>. Kung bakit ko ito nasabi ay dahil sa liham ni Pablo
na ipinadala sa mga taga-Roma, ibinigay niya ng habilin na ito:<br />
<blockquote class="tr_bq">
<span style="color: blue;">"One person
esteems one day as better than another, while another esteems all
days alike. Each one should be fully convinced in his own mind. The
one who observes the day, observes it in honor of the Lord. The one
who eats, eats in honor of the Lord, since he gives thanks to God,
while the one who abstains, abstains in honor of the Lord and gives
thanks to God."</span><span style="color: blue;"> (Romans 14:5-6 ESV)</span></blockquote>
</div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="color: #111111;">Ayon kay Pablo,
kung sa pananaw mo ay pare-pareho lamang ang mga araw, irespeto ang
pananaw ng kapatid kung sa tingin niya ay may mga natatanging araw.
Ngunit ito ay parang lansangan na pandalawahan: ang mga may itinuturing na espesyal na araw, kailangan rin naman
nilang irespeto ang pananaw ng mga kapatid na pare-pareho lang ang
mga araw. Puwede nilang tupdin ang Sabbath; puwede ring hindi. Bakit?
Hindi na ito utos sa Bagong Tipan. </span><span style="color: #111111;">Ito ang kuro-kuro
ng </span><i><b><span style="color: purple;">MacArthur Sudy Bible</span></b></i><span style="color: #111111;"> sa Exodus 20:8:</span></div>
<blockquote class="tr_bq" style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="color: blue;">the command for
the Sabbath is not repeated in the New Testament, whereas the other 9
are. In fact, it is nullified (cf. Col 2:16, 17). Belonging
especially to Israel under the Mosaic economy, the Sabbath could not
apply to the believer of the church age, for he is living in a new
economy.</span></blockquote>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="color: black;">Isang argumento para sa
pananaw na ang Sabbath ay hindi <i>moral law</i> kundi <i>ceremonial law</i> ay ang
pagkabatid na ang bawat isa sa Sampung Utos ay buod (<i>summary</i>) ng
ibang mas detalyado at malawak na mga batas:</span></div>
<ul>
<li><div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="color: black;">Ang ikaanim
na utos na, "Huwag kang papatay" ay buod ng iba pang mga
mas malawak at detalyadong batas tungkol sa pagprotekta sa sagradong
buhay ng tao (Exo. 21:12–14, 20–25, 28–32).</span></div>
</li>
<li><div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="color: black;">Ang
ikawalong utos na "Huwag kang magnanakaw" ay buod ng mas malawak at detalyadong batas tungkol sa pagbibigay proteksyon sa mga
pag-aari ng tao (Exo. 21:33–36; 22:1–15; 23:4–5).</span></div>
</li>
<li><div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="color: black;">Ang
ikapitong utos na "Huwag kang mangangalunya" ay buod ng
malawak at detalyadong batas tungkol sa dalisay na pamantayan ng
Diyos sa <i>sex</i> at pag-aasawa (Exo. 22:16-17, 19; Lev. 18:1-30).
</span>
</div>
</li>
<li><div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="color: black;">Kung
tatanggapin ang balangkas (<i>pattern</i>) na ito, madaling makikita
na ang utos tungkol sa Sabbath ay buod ng mga utos tungkol sa Sabbath year, Year of Jubilee, at iba
pang mga kapistahan at mga espesyal na araw (Ex. 23:10-19; Lev.
25:1-22, 28, 40-41, 54). Ang mga ito ay <i>ceremonial laws</i> na hindi na
ipinapagawa sa mga mananampalataya sa Bagong Tipan. Sa kategoryang
ito nabibilang ang utos tungkol sa Sabbath. Samakatuwid, hindi ito
<i>moral requirement</i> para sa lahat ng tao, sa lahat ng dako, sa lahat ng panahon.</span></div>
</li>
</ul>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="color: black;"><b><br /></b></span>
<span style="color: black;"><b>Prinsipyo ng
Paggawa at Pamamahinga Mula sa Sabbath na Kapaki-pakinabang Pa Rin</b></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="color: black;">Bagamat hindi na
ipinapatupad ang utos tungkol sa Sabbath sa bagong tipan, hindi ibig
sabihin na walang mapupulot na mabubuting prinsipyo mula dito. Salita pa
rin ng Diyos ang utos tungkol sa Sabbath at ang bawat bahagi ng
Salita ng Diyos ay kapaki-pakinabang (2 Tim. 3:16).</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="color: black;">Nariyan ang
prinsipyo na kahit anong hirap ng buhay, kahit tayo ay hikahos sa
araw-araw na pangangailangan, hindi natin ikamamatay o ikakapahamak
kung paminsan-minsan ay maglalaan tayo ng panahon upang magpahinga,
sumamba, at mamalagi sa presensya ng Diyos. Nilikha ng Diyos ang
katawan natin at siya ang nakakaunawa kung paano ito dapat gamitin.
Ang "makina" na ito na tinatawag nating katawan ay hindi
idinesenyo ng Manlilikha upang magsubsob sa trabaho ng walang tigil
24 oras sa bawat araw, pitong araw sa bawat linggo, 365 araw bawat
taon. Wala pa tayong <i>glorified body</i> kundi
<i>perishable body</i>-- isang katawang napapagod, nalalaspag, at
nagkakasakit. Kaya naman kahit anong paghahangad mo na umasenso sa
buhay, makakabuti sa iyo kung magkakaroon ka ng regular na oras sa
pamamahinga.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="color: black;">Hindi kailangang
sa araw ng Sabado o sa araw ng Linggo ang pamamahinga. Noong
magsimulang kumalat ang ebanghelyo sa labas ng Jerusalem, at may mga
nananampalataya na sa ibang mga panig ng daigdig, hindi sila maaaring
magpahinga sa mga araw ng Sabado at Linggo sapagkat walang konsepto
ng <i>weekends</i> sa Imperyo ng Roma. Kailangan nilang tapusin muna
ang kanilang mga gawain bago makisali sa mga pagtitipon ng mga kapwa
Kristiyano. Bukod diyan, sa kasalukuyang panahon ay may mga bansa na
iba ang araw ng pamamahinga nila. Halimbawa ay mga mga bansa sa
Gitnang Silangan na Biyernes ang araw ng pamamahinga ng mga
manggagawa, kaya naman ang mga iglesya (lantad o <i>underground</i>)
sa mga bansang ito ay sa araw ng Biyernes nagtitipon.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="color: black;">Maaari bang
magpuyat ng manggagawang Kristiyano Linggo ng gabi upang habulin ang<i>
due date</i> kinabukasan na itinakda ng <i>supervisor</i>? Oo, puwede. Hindi
siya nagkakasala at hindi rin siya dapat batuhin hanggang mamatay
tulad ng parusa sa panahon ni Moises. Ngunit kung ganito ng ganito at
wala siyang pahinga pitong araw sa bawat linggo, hindi iyon
makakabuti sa kanyang pisikal at ispirituwal na kalusugan.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="color: black;">Ngunit hindi rin
naman mabuti kung laging pahinga ang ginagawa ng tao. Sa utos tungkol
sa Sabbath ay anim na araw ang paggawa at isang araw ang pahinga.
Lubhang <i>spoiled</i> ang katawan kung ito'y babaligtarin: isang araw ng
paggawa at anim na araw ng pahinga! Hindi matamis pakinggan ang mga
salita ni Pablo para sa mga tamad (2 Thess. 3:10-12).</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="color: black;"><b>Ang Sabbath at
ang Lord's Day</b></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="color: black;">Ang ikinababahala
ng iba sa aral na hindi na <i>moral requirement</i> ang Sabbath ay baka
kaligtaan ng mga mananampalataya ang pagtitipon. Baka kasi sabihin ng
iba, "Ah, hindi naman pala <i>moral requirement </i>ang Sabbath para sa
mga Kristiyano. Hindi na lang ako dadalo sa <i>church</i>, tutal hindi naman
ako magkakasala kahit liliban ako."</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="color: black;">Hindi kalooban ng
Panginoon na kaligtaan ng mga mananampalataya ang pagtitipon.
Nagkakasala ang isang tao kung wala siyang pagnanais makilahok sa mga
gawain ng iglesya. Wala mang bisa ang ikaapat na utos sa mga
mananampalataya sa kasalukuyan, sapat ang mga habilin sa Bagong Tipan
tungkol sa pagtitipon. Isa na diyan ay ang Heb. 10:24-25, </span><span style="color: blue;">"At
sikapin nating mahikayat ang isaʼt isa sa pagmamahalan at sa paggawa
ng kabutihan. Huwag nating pababayaan ang mga pagtitipon natin gaya
ng nakaugalian na ng ilan. Sa halip, palakasin natin ang loob ng
bawat isa, lalo na ngayong nalalapit na ang huling araw" (ASD)</span><span style="color: black;">.
Hindi dapat sabihan ang mga hindi dumadalo sa pagtitipon na dapat silang batuhin hanggang mamatay gaya ng parusa sa Matandang
Tipan dahil wala namang <i>Sabbath Law</i> sa Bagong Tipan. Ngunit
kailangang mabatid ng lahat na ang pagpapabaya sa mga pagtitipon ay
pagsuway pa rin sa kalooban ng Diyos. Kaduda-duda rin ang kalagayan
ng puso ng isang mananampalataya kung mas sabik siya sa laban ni
Manny Pacquiao o <i>class reunion</i> o panonood ng sine keysa sa pagsamba kasama ang
mga kapatid.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="color: black;">Mula sa mga unang
taon ng iglesya ay kinaugalian na ng mga mananampalataya ang magtipon
sa unang araw ng linggo sa halip na ikapitong araw (Acts 20:7; 1 Cor. 16:2). At hindi Sabbath
ang tawag nila dito kundi<i> Lord's day</i> (Rev. 1:10). Ang liham ng obispo ng Antioch na si Ignatius ay isinulat ng napakaaga (110 A.D. o hindi hihigit ng dalawang dekada pagkamatay ng huling apostol) at dito ay kanyang isinaad na ang mga Kristiyano ay hindi na nabubuhay para sa Sabbath kundi para sa<i> Lord's day</i>. Malamang ito ay dahil sa araw
ng Linggo bumangon mula sa kamatayan ang Panginoong Hesus. Ngunit sa Bibliya, walang mababasang ito ay utos na ipinapagawa
sa kanila. Magkaiba ang utos sa kusang ginawa at naging kaugalian ng
sinaunang iglesya. Hindi dapat ituring na Sabbath ang <i>Lord's day</i>
dahil magkaiba ang mga ito. Tama ang obserbasyon ni R. Albert Mohler:</span></div>
<blockquote class="tr_bq" style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="color: blue;">"the
key issue is this: is the Lord's Day a Christian Sabbath? The problem
is that there is no text that makes this transfer, and there is, I
would argue, no clear New Testament warrant whatsoever".</span></blockquote>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="color: black;">Hindi lang
magkaiba ang Sabbath at ang <i>Lord's day</i>, magkaiba rin ang layunin
ng dalawa. Dagdag ni Mohler:</span></div>
<blockquote class="tr_bq" style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="color: blue;">"Part
of our confusion here has to do with the central purpose of the
Lord's Day. Is it the same as the central purpose of the Sabbath? Is
it mostly about rest? I would argue that it is not. The evidence in
the New Testament is that the Lord's Day is mostly about worship,
about gathering, about being confronted with the preaching of the
Word, about coming together with mutual instruction, about the Lord's
Table, where the communion of the saints points to a meal which is
yet to come."</span><span style="color: black;">
(</span><i><b><span style="color: purple;">Words from the Fire: Hearing the
Voice of God in the 10 Commandments</span></b></i><span style="color: black;">)</span></blockquote>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="color: black;">Kapag unawa natin
ang mga ito, mapapalayo tayo sa dalawang <i>opposite extremes</i>. Ang unang
<i>extreme</i> ay lumabis sa kalayaan</span><span style="color: black;">:
“<i>Hindi pala Sabbath ang</i></span><span style="color: black;"><i> Lord's Day</i></span><span style="color: black;"><i>.
Wala akong dapat ikatakot. Gagawin ko ang gusto ko sa araw ng
pagtitipon. Pupunta ako sa kung saanmang nais kong pumunta.</i>” Ang
pangalawang </span><span style="color: black;"><i><span style="text-decoration: none;">extreme</span></i></span><span style="color: black;">
ay malapit sa legalismo</span><span style="color: black;">:
<i>“Mabigat ang parusa kung hindi ako dadalo sa pagtitipon sa Lord's
Day, na katumbas ng Sabbath sa Matandang Tipan na hinahatulang batuhin
hanggang kamatayan ang mga lumalabag</i>” Sa pagdating ni Hesus sa sanlibutan ay narito
na ang ating tunay na pahinga. Dulot ng Diyos ay kaligtasan para sa mga makasalanan kaya
naman may gana tayong sumamba bilang mga indibiduwal at bilang isang
pangkat.</span><br />
<span style="color: black;"><br /></span>
<br />
<div style="text-align: center;">
________________</div>
</div>
Manny A. Rosariohttp://www.blogger.com/profile/09354437171527700211noreply@blogger.com2tag:blogger.com,1999:blog-3942486697677742890.post-14813428267889423692020-08-04T12:18:00.000+08:002020-08-05T07:36:02.403+08:00Moralidad at ang Dangal ng Diyos (Part 03: Etikang Kristiyano Para sa Karaniwang Tao)Isang bansang bagong laya! Nakaalpas sila mula sa pagkaka-alipin sa Ehipto. Tulad ng lahat ng bansa, kailangan nila ng batas upang magkaroon ng kaayusan. Walang bansa ang magtatagal kung anarkiya ang namamayani. Ang unang dokumento ng batas na ibinigay ni YHWH sa Israel ay ang Sampung Utos. Kumbaga ay ito ang kanilang Saligang Batas. Mapupuna sa Sampung Utos na karamihan ng mga nakasaad ay may kinalaman sa etika/moralidad:<br />
<ul>
<li>Pagbibigay-galang sa mga magulang (Exo. 20:12)</li>
<li>Pagbabawal sa pagpatay sa kapwa-tao (Exo. 20:13)</li>
<li>Pagbabawal sa pangangalunya (Exo. 20:14)</li>
<li>Pagbabawal sa pagnanakaw (Exo. 20:15)</li>
<li>Pagbabawal sa pagbibigay ng mga huwad na patotoo na ikasisira ng kapwa-tao (Exo. 20:16)</li>
<li>Pagbabawal sa pagnanasang maangkin ang pag-aari ng iba. (Exo. 20:17)</li>
</ul>
Ito ay mga alituntuning moral na ibinigay ni YHWH sa bayang bagong laya.<br />
<br />
Sa nakaraang paskil ay nabanggit ko na ang Etikang Kristiyano ay <i>theocentric</i> o naka-sentro sa Diyos, at ito'y nagsisikap bigyang luwalhati at kasiyahan ang Diyos. Kapuna-puna sa Sampung Utos na ang naunang tatlo ay may tuwirang kinalaman sa pagkilala sa dangal ng Diyos at sa pagbibigay galang sa kanya.<br />
<br />
<div style="text-align: center;">
<b><span style="color: purple;"><u>Ang Unang Utos (Exodus 20:3)</u></span></b></div>
<div style="text-align: center;">
<b><span style="color: purple;"><br /></span></b></div>
<b><span style="color: purple;">"Huwag kang sasamba sa ibang diyos, maliban sa akin." (MBB)</span></b><br />
<b><span style="color: purple;"><br /></span></b>
<b><span style="color: purple;">“You shall have no other gods before me" (ESV)</span></b><br />
<br />
Ang punto ng utos ay katapatan (<i>allegiance; loyalty</i>) sa Diyos na nagligtas sa kanila mula sa pagkakaalipin sa Ehipto. Si YHWH lang at wala ng iba. Ito ay mahalaga sapagkat ang mga tao na binibigyan ng batas ay galing sa pagsamba sa mga huwad na Diyos (Eze. 20:6-9). Totoong malaya na sila sa Ehipto ngunit ang kanilang mga puso ay maaaring bihag pa rin ng mga <i>Egyptian idols</i>. Sa kauna-unahang awit na naisulat matapos mahati ang Dagat na Pula, ang ikinikintal sa puso at isip ng mga kumakanta ay ang katotohanang ang mga diyus-diyusan na sinasamba ng ibang mga bansa ay walang kuwenta kung ihahambing sa tunay na Diyos:<br />
<br />
<div style="text-align: center;">
<i>“Who is like you, O Lord, among the gods?</i></div>
<div style="text-align: center;">
<i> Who is like you, majestic in holiness,</i></div>
<div style="text-align: center;">
<i> awesome in glorious deeds, doing wonders?"</i></div>
<div style="text-align: center;">
Exodus 15:11</div>
<br />
Ito ay mga <i>rherotical questions</i>-- mga katanungang hindi nangangailangang sagutin sapagkat ang sagot ay halatang-halata. Ang nangyari sa Dagat na Pula ay kagila-gilalas. Ito ay gawa ni YHWH, ang tunay na Diyos at walang kapantay.<br />
<br />
Sa Shema ay ang kapahayagan na may nag-iisang Diyos: “<i>Hear, O Israel: The Lord our God, the Lord is one.</i>" (Deu. 6:4). At dahil siya ang nag-iisang Diyos, siya lamang ang nararapat paglaaanan ng pag-ibig, puso, kaluluwa, at kalakasan (Deut. 6:5). Isang walang alinlangang implikasyon nito ay ang pagtanggi sa mga relihiyon na kumikilala sa maraming diyos o <i>polytheism</i> (Acts 17:16). Matagumpay ang <i>evangelism</i> at <i>discipleship</i> kapag ang mga tao ay tumalikod sa mga huwad na diyos at piniling paglingkuran ang tunay na Diyos (1 Thes. 1:9).<br />
<br />
Sakop rin ng utos na ito ang pagtanggi sa mga ipinakikilalang diyos maliban kay YHWH, halimbawa nito ay si Allah ng Islam. Hindi naman <i>polytheism</i> ang Islam; <i>monotheism</i> rin sa kanila tulad sa Kristiyanismo. Ngunit sinumang diyos maliban sa ipinapakilala ng kinasihang banal na kasulatan ay huwad. Sa Matandang Tipan ay mababasa na nagliliyab ang galit ni YHWH sa tuwing may sumasamba kina Baal, Dagon, Astoreth, atbp. Isali na rin natin ang umasa sa <i>impersonal forces</i> tulad sa <i>feng shui</i> o ang isandal ang ating kinabukasan sa malas o suwerte tulad ng paniniwala sa <i>horoscopes</i>, <i>lucky number</i>, <i>lucky day</i> o baraha ng manghuhula (Isa. 47:13-14) sa halip na manampalataya sa Diyos na siyang may hawak ng ating kinabukasan.<br />
<br />
Banggitin na rin natin ang hindi pagbibigay-luwalhati sa Diyos, bagkus ay niluluwalhati ang ibang tao o inaangkin ang luwalhati para sa sarili (Acts 12:21-23). Gayundin, ang pagbibigay prayoridad sa mga bagay na nilalang sa halip na sa Lumalang (Matt. 6:4; Col. 6:4; Phil. 3:19; Gal. 1:10).<br />
<br />
<div style="text-align: center;">
<b><span style="color: purple;"><u>Ang Ikalawang Utos (Exodus 20:4)</u></span></b></div>
<div style="text-align: center;">
<b><span style="color: purple;"><br /></span></b></div>
<b><span style="color: purple;">"Huwag kang gagawa ng imahen ng anumang nilalang na nasa langit, nasa lupa, o nasa tubig upang sambahin." (MBB)</span></b><br />
<b><span style="color: purple;"><br /></span></b>
<b><span style="color: purple;">“You shall not make for yourself a carved image, or any likeness of anything that is in heaven above, or that is in the earth beneath, or that is in the water under the earth." (ESV)</span></b><br />
<br />
Sa unang utos ay ipinagbawal ang pagkakaroon ng ibang diyos maliban kay YHWH. Dito sa ikalawang utos ay ang pagbabawal sa mga <i>man-made representations </i>ng mga sinasamba ng tao. Dahil sa kanilang matagal na pamamalagi sa Ehipto, nasanay sila sa mga ibat ibang diyos-diyusan na iginagawan ng ibat ibang imahe bilang representasyon. Sa Ehipto ay may huwad na diyos na nagngangalang Horus na ang ulo ay nasa anyo ng ibong <i>falcon</i>. Meron ring huwad na diyos sa tawag na Anubis at ang ulo niya ay nasa anyo ng <i>jackal</i>. Kahit malaya na sila sa pagkakaalipin ay dala-dala parin nila ang pagkahumaling sa pagsambang may mga imaheng nahahawakan at nakikita (Rom. 1:23).<br />
<br />
Tuloy pa rin ang kamangmangan 'yan hanggang ngayon. Alam naman ninyo ang buhay, maraming pangangalingan at iba't ibang gastusin: bigas, <i>grocery</i>, palengke, <i>electric bill</i>, <i>water bill</i>, <i>tuition fee</i> ng mga anak, at resetang gamot kung may sakit. Balisa si Nanay sa dami ng mga alalahanin, hanggang sa makita niya sa Facebook ang mga sumusunod:<br />
<br />
<ul>
<li>Larawan ng <i>cute</i> na biik. I-<i>share</i> mo ito at hindi ka mawawalan ng pera.</li>
<li>Larawan ng hinog na mangga. I-<i>share</i> mo; in <i>two weeks</i> ay darating ang hinihintay mong suwerte.</li>
<li>Larawan ng isang kahon ng <i>one thousand peso bills</i>. I-<i>share</i> mo at magkakaroon ka ng ganitong karaming pera.</li>
</ul>
<br />
Sa isang sermon ni Russell Moore na inilathala sa <i>Southern Baptist Journal of Theology</i> ay kanyang sinabi:<br />
<blockquote class="tr_bq">
<span style="color: blue;">“There are very few people in Christian churches who have ever danced in worship around a cow statue. But the Scripture warns us that our forefathers weren't especially aberrant. There remains before all of us, everywhere, a pull toward a golden calf spirituality."</span></blockquote>
Hindi pa rin nagbabago ang makasalanang puso ng tao. Ipinagpapalit pa rin ang maluwalhating Diyos na hindi nakikita sa mga bagay-bagay na nahahawakan at nakikita. Ano ang dahilan kung bakit ayaw ng Diyos ng ganitong gawain? Ang ibinigay ni YHWH na dahilan sa Exo. 20:5 ay ang kanyang pagiging mapanibughuin (<i>jealous God</i>). Ayaw niya na ang kaluwalhatiang para sa kanya ay napupunta sa mga imahe na hindi naman lumalarawan sa kanyang tunay na kaluwalhatian. Mapanibughuin siya at hindi niya ibibigay ang luwalhating sa kanya sa mga imahen ng tao, hayop, ibon, isda o anupamang nilalang.<br />
<br />
Bukod sa ayaw niyang mapunta ang kaluwalhatian sa iba, ayaw rin niya na ang konsepto natin tungkol sa kanya ay bunga lang ng ating imahinasyon. Noong gumawa ng imahe ng gintong baka ang mga Isaelita sa Exodus 32, marahil ay naisip nilang ito ang imahe na nababagay sa Diyos na nagligtas sa kanila mula sa pagkakaalipin sa Ehipto. Ang baka ay malakas at maliksi; malamang sa isip nila ay ito ay nababagay na parangal sa tunay na Diyos.<br />
<br />
Ngunit hindi kailanman mabibigyang parangal ang Diyos sa mga imaheng tulad nito. Bagkus, pinapababa pa nito ang tingin natin sa Diyos. Ang Manlilikha ay ginawa nilang kapantay ng nilikha. Ang Diyos na Makapangyarihan sa lahat ay ipinantay nila sa isang baka. Hinding-hindi maaaring irepresenta ng bakang ginto ang Diyos. Hindi mo makikita sa gintong baka ang kanyang kaluwalhatian, kabanalan, katapatan, grasya, habag, pag-ibig, kabutihan at iba pang mga perpektong katangian. Sa halip na tumaas ang tingin mo sa Diyos, ito'y bumaba.<br />
<br />
<div style="text-align: center;">
<b><span style="color: purple;"><u>Ang Ikatlong Utos (Exodus 20:5)</u></span></b></div>
<div style="text-align: center;">
<b><span style="color: purple;"><br /></span></b></div>
<b><span style="color: purple;">"<i>Huwag kang gagawa ng imahen ng anumang nilalang na nasa langit, nasa lupa, o nasa tubig upang sambahin.</i>" (MBB)</span></b><br />
<b><span style="color: purple;"><br /></span></b>
<b><span style="color: purple;">“<i>You shall not take the name of the Lord your God in vain.</i>" (ESV)</span></b><br />
<br />
Nakakatuwang isipin kung paano nagbabago ang panlasa ng mga magulang sa kung anong pangalan ang magandang ibigay sa mga supling.<br />
<ul>
<li>Bago naging <i>hispanic</i> ang ating mga pulo, ang ilang mga pangalang naitala sa kasaysayan Humabon, Lapu-lapu, Sulayman, Dula, atbp.</li>
<li>Sa ilalim ng kolonya ng Espanya, ang mga indio ay bininyagan bilang Carlos, Apolinario, Emilio, Josefa, Melchora, atbp.</li>
<li>Sa impluwensya ng kulturang Kano, ang mga Pinoy ay pinangalanang Robert, Michael, Christopher, Elizabeth, Mary Rose, atbp.</li>
</ul>
Patuloy pa rin ang pagbabago. Madalas, ito'y depende sa uso. Tantsa ko'y karamihan ng mga Pinay na pinangalanang Thalia o <i>Mari Mar </i>ay mga 25 taong gulang na ngayon. Paano ko nasabi? Sapagkat <i>mid-1990s</i> noong sumikat ang Mehikanang aktres dito sa Pilipinas. Siguro ay maraming mga sanggol sa kasalukuyan ang may pangalang tunog Koreano dahil sa kasikatan ng <i>Kpop</i> at <i>Kdrama</i> sa Pilipinas. Sa bilis ng panahon ay hindi nakakasabay sa uso ang ilang mga magulang. Katulad na lamang ng mga magulang ni Pat. Nakausap ko si Pat sa isang book store. "<i>Patricio po</i>" ang nahihiyang sagot niya sa akin noong nagpumilit akong alamin ang kanyang pangalan na nasa <i>birth certificate</i>. Wala namang masama sa pangalang Patricio. Ang naiisip ko lang na dahilan kung bakit niya ito ikinahihiya ay dahil <i>hispanic</i> ang tunog nito samantalang siya ay isang <i>millennial</i>.<br />
<br />
Para sa mga sinaunang magulang na Israelita, ang isinasaalang-alang sa pagpili ng pangalan ay kung ano ang kahulugan nito. Sapagkat sa kanila ang pangalan ay hindi lamang “<i>label</i>” na para bang produkto na binigyan lang ng <i>brand</i> para may maitawag sa tao. Para sa kanila, ang pangalan ay may kinalaman sa iyong pagkatao, karakter, at reputasyon. Sa kanilang pananaw, ang pangalan ay may direktang koneksyon sa karangalan o kahihiyan:<br />
<br />
<div style="text-align: right;">
<i><b><span style="color: #660000;">A good name</span></b> is to be chosen rather than great riches,</i></div>
<div style="text-align: right;">
<i>and favor is better than silver or gold</i>. (Pro. 22:1)</div>
<br />
<div style="text-align: right;">
<i>Then the commanders of the Philistines came out to battle, and as often as they came out David had more success than all the servants of Saul, so that <b><span style="color: #660000;">his name was highly esteemed</span></b></i>. (1 Sam. 18:30)</div>
<br />
<div style="text-align: right;">
<i>Yet he saved them<b><span style="color: #660000;"> for his name's sake,</span></b></i></div>
<div style="text-align: right;">
<i><b><span style="color: #660000;">that he might make known his mighty power</span></b></i>. (Psa. 106:8)</div>
<br />
Ang isa sa mga palatandaan ng pagbagsak ng moralidad ng lipunan ay kung hindi na iginagalang ang ngalan ng Diyos. Dati ay nangingilabot ang mga tao kapag ginagamit ang ngalan ng Diyos sa walang kuwentang mga bagay. Ngayon, nakikitawa pa ang mga tao kapag nilalapastangan ang ngalan ng Diyos. Ang Diyos ay ginagamit sa pagmumura at sa mga birong wala sa lugar. Binabanggit rin ang Diyos ng hindi iginagalang sa mga “<i>expression</i> <i>lang</i>”. Meron din mga taong nagbibigay ng opinyon tungkol sa Diyos na nakakasira ng kanyang reputasyon tulad ng “<i>Who is this stupid God</i>?” (tulad ng Tatay Digong ninyo) o paghamak kay Kristo na ipinako sa krus (si Tatay Digong ninyo ulit). Nariyan din ang mga bulang guro at mga propeta na ginagamit ang ngalan ng Diyos sa pagkakalat ng mga bulaang aral at bulaang propesiya: “<i>Thus says the Lord . . .</i>”. Ang pagbanggit sa Diyos sa paglilinlang at pagsisinungaling. “<i>Sa ngalan ng Diyos ay sumusumpa akong gagawin ko ang ganito o ganyan</i>”, tapos hindi tutupad sa ipinangako. Kasali dito ang mga saksi sa hukuman o <i>resource persons</i> sa Senado/Kongreso na nanunumpang magsasabi ng totoo at may “<i>So help me God</i>” pa sa dulo ngunit pagkatapos ay pawang kasinungalingan ang sasabihin.<br />
<br />
Mga <i>oral offenses</i> pa lang ang mga ito o mga paglabag sa ikatlong utos gamit ang bunganga. Ngunit hindi lamang sa pamamagitan ng bibig nalalabag ang ikatlong utos. Merong mga <i>non-oral offenses</i> ng hindi pagbibigay galang sa ngalan ng Diyos. Ang ibig kong sabihin ay bilang mga Kristiyano, dala-dala natin lagi ang kanyang pangalan:<br />
<br />
<div style="text-align: right;">
“. . .<i> in Antioch the disciples were first <b>called <span style="color: #660000;">Christ</span>ians</b>.</i>” (Acts 11:26)<br />
<br /></div>
<div style="text-align: right;">
“<i>if my people who are <b><span style="color: #660000;">called by my name</span></b> . . .</i>" (2 Chr. 7:14)</div>
<br />
Ibig sabihin, sa tuwing gumagawa ng imoral ang isang mananampalataya, hindi lamang ang dangal niya ang kanyang sinisira kundi pati na rin ang pangalan ng Diyos na dinadala niya. Binabahiran niya ng putik ang malinis na pangalan ng kanyang Panginoon:<br />
<br />
<div style="text-align: right;">
"<i>lest I be poor and steal and <b><span style="color: #660000;">profane the name of my God</span></b></i>." (Pro. 30:9)<br />
<br /></div>
<div style="text-align: right;">
"<i>A man and his father have sexual relations with the same girl,</i></div>
<div style="text-align: right;">
<i><b><span style="color: #660000;">profaning my holy name</span></b>.</i>" (Amos 2:7 CSB)</div>
<br />
Kung sa ating mga gawaing imoral ay binabahiran natin ng dumi ang pangalan ng Diyos, totoo rin ang kabaligtaran nito. Ano ang kabaligtaran? Kapag ikaw ay gumagawa ng naaayon sa biblikal na moralidad, naipapahayag mo ang dangal ng pangalan ng Diyos na iyong dala-dala bilang Kristiyano: ". . . <i>if you suffer as a Christian, do not be ashamed, but <b><span style="color: #660000;">praise God that you bear that name.</span></b></i>” (1 Peter 4:16 NIV)<br />
<br />
<div style="text-align: center;">
<b><span style="color: purple;">KONKLUSYON</span></b></div>
Ang una, ikalawa, at ikatlong utos ay pawang may kinalaman sa pagpaparangal at paggalang sa Diyos. Bakit ang mga ito ang nauna? At ano ang kinalaman ng mga ito sa Etikang Kristiyano? Ito ay dahil sa patotoo ng Bibliya. Kung kailan nawawala o bumababa ang pagpaparangal at paggalang ng tao sa Diyos, bumabagsak rin ang kanyang moralidad. Noong nawala ang takot sa Diyos sa mga Judio at Griyego (Rom. 3:18), noong wala ng nakakaunawa at humahanap sa Diyos (Rom. 3:11), ay ganito ang nangyari:<br />
<ul>
<li>Walang gumagawa ng mabuti (Rom. 3:12)</li>
<li>Ang kanilang mga lalamunan, dila, labi, bibig ay naging mga kasangkapan ng sari-saring kasamaan (Rom. 3:13-14)</li>
<li>Ang kanilang mga paa ay naging matulin sa karahasan at pagpapadanak ng dugo (Rom. 3:15)</li>
<li>Walang nakakabatid sa daan ng kapayapaan (Rom. 3:17)</li>
</ul>
Gayundin ang sinasabi ng salmista sa Awit 94. Sa pag-aakalang si YHWH ay hindi nakakakita (Psa. 94:7), ang mga masasamang tao ay napuno ng kayabangan (Psa 94:4); pinaslang nila ang mga walang kalaban-laban tulad ng mga babaeng balo, mga dayo, at mga ulila (Psa. 94:6).<br />
<br />
Sa isang artikulong isinulat ni John Frame ay ipinahayag niya ang kanyang pagsang-ayon sa mga pulitikal na pananaw ni Abraham Kuyper, dating punong ministro ng <i>Netherlands</i>. Aniya:<br />
<blockquote class="tr_bq">
<span style="color: blue;">“In the Kuyperian view, all the ills of society are essentially religious. They stem from people worshiping false gods. Either sinners worship the gods of some pagan ideology, or they give primacy to their own autonomous thought. It is such false religion that leads to war, violence, disdain for the poor, abortion, adultery, divorce, and homosexuality.”</span></blockquote>
Sa madaling sabi, ang moral na kalagayan ng isang lipunan ay may kaugnayan sa mga teolohikal na pananaw nito. Kung mga huwad na Diyos ang pinahahalagahan ng lipunan, o kung itinatanggi ang Diyos kapalit ng mga ideolohiya, o kahit pa kumikilala sa tunay na Diyos ngunit mababa naman ang tingin sa kanya o kulang ng katapatan sa kanya, magdudulot ito ng sari-saring mga problemang moral.<br />
<br />
<div style="text-align: center;">
______</div>
Manny A. Rosariohttp://www.blogger.com/profile/09354437171527700211noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3942486697677742890.post-78582368614682299072020-07-29T11:40:00.000+08:002020-07-30T00:01:44.018+08:00Mga Haligi ng Etikang Kristiyano (Part 02: Etikang Kristiyano Para sa Karaniwang Tao)<table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhKPkzKjcAWaz1LzTwZDWQC7qBSyTyPkqLVXN1-ANiLjnuAX2Xa8RkSg_IZRr8Y-rWYgfrQKem57Jvg-lhkGc6IMHQOdjj8bHPNiwL-zQNcxH40DEp-3sNmtMzbEdJ1NPH_nsD4P4gwiEc/s1600/pillar-modernstone.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="425" data-original-width="640" height="212" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhKPkzKjcAWaz1LzTwZDWQC7qBSyTyPkqLVXN1-ANiLjnuAX2Xa8RkSg_IZRr8Y-rWYgfrQKem57Jvg-lhkGc6IMHQOdjj8bHPNiwL-zQNcxH40DEp-3sNmtMzbEdJ1NPH_nsD4P4gwiEc/s320/pillar-modernstone.jpg" width="320" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;"><span style="color: #0b5394; font-family: "georgia" , "times new roman" , serif; font-size: xx-small;">From the free stock photos of Pixabay</span></td></tr>
</tbody></table>
<br />
Nabanggit ko sa nakaraang paskil na may sistema ng etika sa lahat ng uri ng tao at sa samut saring mga paniniwala. Ano ngayon ang pinagkaiba ng Etikang Kristiyano sa mga sistema ng etikang hindi Kristiyano? Ang Etikang Kristiyano ay <i>theocentric</i> o naka-sentro sa Diyos. Ito ay nakikilala sa mga sumusunod na haligi:<br />
<br />
<b><span style="color: purple;">1. Sa etikang Kristiyano, ang karakter ng Diyos ang siyang pamantayan.</span></b><br />
Sa <i>Systematic Theology</i> ni Wayne Grudem ay kanyang isinulat: “<i>God’s righteousness means that God always acts in accordance with what is right and is himself the final standard of what is right.</i>” Ang Diyos ay matuwid at perpekto ang kanyang pagiging matuwid. Ang lahat ng kanyang ginagawa ay matuwid at makatarungan. Kaya naman siya ang pamantayan, ang sukatan ng kung ano ang tama at alin ang mali.<br />
<br />
Madalas na mababasa sa bibliya na ang mga taong sa Diyos ay inuudyukang tularan ang kanilang Diyos.<br />
<br />
<ul>
<li>“Maging perpekto kayo, tulad ng inyong Ama sa langit na perpekto” (Matt. 5:48)</li>
<li>“Magpakabanal kayo, sapagkat ako ay banal” (1 Peter 1:16)</li>
<li>“kayo'y tumulad sa Diyos, gaya ng mga anak na minamahal” (Eph. 5:1)</li>
</ul>
<br />
Sa buhay na ito ay walang makakaabot ng perpeksyon (kahit Perfecto pa ang pangalan mo). Sa buhay na ito, walang makakarating sa ganap na kabanalan. Nagkakasala pa rin tayo sa ibat ibang kaparaanan. Ngunit hindi pa rin maikakaila batay sa mga nabanggit na mga talata ang katotohanang perpeksyon o ganap na kabanalan pa rin ang pamantayan sa pamumuhay Kristiyano. Sa iyong <i>moral judgments and choices</i>, nararapat lamang na ang perpekto at banal na moralidad ng Diyos ang siyang pamantayan kung paano mamuhay.<br />
<br />
Ang Diyos ang siyang batayan ng tama sapagkat siya ay ilaw at sa kanya'y walang anumang kadiliman (1 John 1:5). Siya ay mabuti at lahat ng kanyang ginagawa ay mabuti (Psa. 119:68). Siya ay makatarungan at lahat ng kanyang ginagawa ay makatarungan (Deut. 32:4; Rev. 15:3-4).<br />
<br />
Kung ang Diyos ay ang pamantayan ng moralidad, mayroon tayong pamantayan na hindi nagbabago dahil ang Diyos ay hindi nagbabago (Malachi 3:6), hindi tulad ng ilan na binabago ang pamantayan sa pagbabago ng panahon. Hindi tayo maaring sumandal sa kung ano ang modernong pananaw sapagkat ito ay pabago-bago. Ang katanggap-tanggap sa lipunan ngayon ay maaring kamuhian sa susunod na salinlahi; ang kinasusuklaman nila ngayon ay ipagtatanggol ng susunod na henerasyon. Mas mainam magtiwala sa pamantayang hindi natitinag. Kung ano ang Diyos noon ay siya pa rin ngayon, bukas at magpakailanman (James 1:17)<br />
<br />
<b><span style="color: purple;">2. Sa etikang Kristiyano, sinisikap bigyang luwalhati at kasiyahan ang Diyos.</span></b><br />
Kahit sa mga karaniwang gawain sa buhay tulad ng pagkain, pag-inom, at kung ano pa mang gawain, ang mga ito ay dapat gawin sa ikaluluwalhati ng Diyos (1 Cor. 10:31). Isa pang talata na may kahalintulad na diwa ay ang 1 Peter 4:11; bagamat ang konteksto nito ay sa loob ng iglesya, ang prinsipyo nito ay totoo sa lahat ng pinagbubuhusan natin ng enerhiya. Sapagkat sa Diyos nagmumula ang bawat patak ng ating kalakasan, nararapat lamang na siya ay mabigyang-luwalhati sa lahat ng ating mga ginagawa.<br />
<br />
Kaakibat ng pagbibigay-luwalhati sa kanya ay ang mithiing makapagbibigay-lugod sa Diyos sa tuwi-tuwina (2 Cor. 5:9; Col. 1:10). Nais natin siyang mabigyang-kasiyahan dahil siya ang ating Panginoon at tayo ay kanyang mga lingkod (Galatians 1:10). Ano ang manyayari kapag ang ating mga <i>moral choices</i> ay hindi nagbibigay-luwalhati at hindi nagbibigay-lugod sa Diyos? Ang ating pagsamba ay hindi magiging katanggap-tanggap sa Diyos. Sapagkat hindi lahat ng tao ay nararapat manahan sa banal na burol ng Diyos, kundi yun lamang mga lumalakad ng walang bahid, gumagawa ng matuwid, at nagpapahalaga sa katotohanan sa puso at pananalita (Psa. 15:1-2)<br />
<br />
<b><span style="color: purple;">3. Sa etikang Kristiyano, ang Banal na Kasulatan ang bukal ng kaalaman tungkol sa moralidad.</span></b><br />
Gayong ang Diyos ang siyang pamantayan at sukatan ng etika, paano natin malalaman ang kanyang karakter at moralidad? Malalaman natin ang mga ito mula sa kanyang mga pahayag sa Banal na Kasulatan. Ang lahat ng kasulatan o tinatawag nating bibliya ay <b>kinasihan</b> ng Diyos (2 Timothy 3:16a). Ang salitang isinalin bilang “<b>kinasihan</b>” sa ating wika ay ang salitang <i>theopneusto</i>s sa orihinal na wikang Griyego. Ang literal na kahulugan nito ay “<i>God-breathed</i>” o hiningang palabas mula sa Diyos. Ang punto ay hindi ito mga ideya ng tao lamang. Bagkus, ito ay galing mismo sa Diyos. At dahil ito ay mula sa Diyos, ito ay mapapakinabangan sa pagtuturo, pagtutuwid, at pagsasanay sa katuwiran (2 Timothy 3:16b). Kung nais nating maliwanagan tungkol sa mga isyung moral, nariyan ang salita ng Diyos na siyang tanglaw sa dilim at ilaw sa ating landas (Psa. 119:105). Ito ay sapat; hindi magkukulang sapagkat ang sinumang babad sa salita ng Diyos ay nagiging ganap (<i>complete</i>) at nagiging handa ng lubusan sa paggawa ng lahat ng kabutihan (2 Timothy 3:17)<br />
<br />
Hindi masamang makinig sa mga tinig sa labas ng bibliya. May matututunan tayo sa mga philosopher, scientist, abogado, psychologist, historyador, ekonomista, mga komentarista sa radyo/telebisyon/diyaryo, tindero ng balut, barbero o kahit sino pa man. Ito ay dahil sa ating pagkilala sa tinatawag na <i>common grace</i>. Ang <i>common grace</i> ay mga sari-saring biyaya na hindi nagdudulot ng kaligtasan ngunit mga mabubuting bagay na ipinagkakaloob ng Diyos. Kabilang sa <i>common grace</i> ay mga karunungang ibinibigay sa lahat ng uri ng tao, na hindi <i>saving knowledge</i>, ngunit kapaki-pakinabang pa rin. Kailangan lang ng pag-iingat upang hindi natin ipantay o ihigit sa bibliya ang mga karunungang buhat sa <i>common grace</i>. Ang bibliya pa rin ang ating<i> supreme authority, </i>o sa termino ng ating mga Protestanteng lolo, <i>Sola Scriptura</i>. Ang Banal na Kasulatan ang ating <i>norma normans non normata</i>, ang pamantayang nagtutuwid sa lahat ng mga pamantayan at hindi maaaring ituwid ng ibang mga pamantayan.<br />
<br />
Ang tanong ay bihasa ka ba sa bibliya? Kung may sasabihin ba si psychologist, si scientist, si philosopher, si broadcaster, si kumpare, o si suking barbero na salungat sa bibliya ay matutunugan mo agad? Ang mga babad lang sa salita ng Diyos ang matalas ang isip na paghiwalayin ang <b>tunay</b> na ginto at <b>huwad</b> na ginto: 'yan ay kung alin ang tunay na <i>common grace</i> at alin ang mula sa ama ng mga kasinungalingan (John 8:44). Ang bibliya ang dapat nating ingatan at pahalagahan sa ating mga puso upang tayo ay hindi magkasala (Psa. 119:11). Sa salita ng Diyos, ang tao ay natututong maging makatarungan, umibig sa kaawaan at lumakad sa harap ng Diyos ng may pagpapakumbaba (Micah 6:8). Ito ang etikang magbibigay lugod sa Panginoon.<br />
<br />
<div style="text-align: center;">
---</div>
Manny A. Rosariohttp://www.blogger.com/profile/09354437171527700211noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3942486697677742890.post-49283700272220729462020-07-21T09:10:00.000+08:002020-07-24T21:21:20.840+08:00Etikang Kristiyano para sa Karaniwang Tao (Panimulang Paskil)<table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgHsUlCYGJYEFbLeA2ZDSUq0vj3zLI_650RD5CjRqeQPGnerGY3_sBR7gS0b9kcDMioxui3853qrcbnChipxdhhkZrGuBvX1Fhc-nuoCAvjJFQJc0q_WyPutnypLYVLI5mA3JzWm1Fq798/s1600/tape+measure.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="264" data-original-width="396" height="213" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgHsUlCYGJYEFbLeA2ZDSUq0vj3zLI_650RD5CjRqeQPGnerGY3_sBR7gS0b9kcDMioxui3853qrcbnChipxdhhkZrGuBvX1Fhc-nuoCAvjJFQJc0q_WyPutnypLYVLI5mA3JzWm1Fq798/s320/tape+measure.jpg" width="320" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;"><span style="color: #660000; font-family: "trebuchet ms" , sans-serif;">Photo credit: Wikimedia Commons</span></td></tr>
</tbody></table>
<br />
Bilang mga indibiduwal o pangkat o pamayanan, tayo ay mayroong sistema ng etika (<i>ethics</i>). Ano ang etika? Ito ay mga tuntunin ng moralidad. Ang ating sistema ng etika ang nagsasabi kung alin ang tama at alin ang mali.<br />
<br />
<ul>
<li>Kapag may sumakay at bumaba sa dyip, tama ba o mali na siya ay hindi magbayad?</li>
<li>Tama ba para sa isang tindera ng isda na mandaya sa timbangan?</li>
<li>Tama ba na ang estudyante ay hindi pumasok sa klase at ipusta na lang ang baong bigay ng kanyang mga magulang sa <i>cara y cruz</i>?</li>
</ul>
<br />
Ang mga sagot natin sa mga tanong na ito ay napapakita lamang na meron tayong ideya ng mga gawain at ugaling katanggap-tanggap at meron rin namang mga gawain at ugaling ating itinuturing bilang mali at ating kinokondena.<br />
<br />
Iba't iba ang pundasyon ng etika ng mga tao. Ang ideya ng isang Muslim tungkol sa ano ang tama o ano ang mali ay likas na nakabatay sa kung ano ang mga natutunan niya sa relihiyon niyang <i>Islam</i>. Ganun rin naman, ang <i>Buddhist</i> ay babatay sa natutunan niya sa sistema ng etika ayon sa <i>Buddhism</i>. Ang isang <i>atheist</i> ay meron rin etika batay sa mga pilosopiya na kanyang panghahawakan. Ano man ang paniniwala ng tao, hindi maaaring wala siyang ideya ng tama at mali. Sa katunayan, ang katuruan ng Bibliya ay may inilagay na kamalayan ang Diyos sa budhi ng bawat tao tungkol sa Batas ng Diyos (Rom. 2:14-15). Halimbawa na lang nito ay mga hindi mananampalataya na nakakasalubong at nakakasalamuha natin araw-araw: pag may nahulog kang gamit, ibabalik sayo; pag sobra ang sukli, ibinabalik sa'yo. Kapag ika'y naliligaw, magtanong ka kung saan ba ang direksyon ng dakong nais puntahan ka at ikaw ay tutulungan ng mga taong nasa kalye.<br />
<br />
Kung loloobin ng aking Panginoon, ang paskil na ito ay magsisilbing panimula sa isang serye ng mga paskil tungkol sa Etikang Kristiyano (<i>Christian Ethics</i>). Hindi lang basta-basta etika kundi Kristiyanong Etika: isang pag-aaral sa kung ano ang tama at mali, mabuti o masama ayon sa sistema ng pananampalatayang Kristiyano.<br />
<br />
Nais kung linawin na ang etikang tinatalakay natin ay hindi mga bagay na kultural lamang, tulad ng:<br />
<br />
<ul>
<li>"Hindi ka man lang kumatok bago pumasok, napaka-<i>unethical </i>mo!"</li>
<li>"Hindi man lang nagtakip ng bibig habang nagto-<i>toothpick</i>; wala talagang <i>ethics</i> ang taong 'yun!"</li>
<li>"Napakasama ng asal ng aking mga apo na lumaki sa Madrid; hindi marunong magmano sa lolo at lola!"</li>
</ul>
<br />
Ang nais kong talakayin sa seryeng ito ay hindi mga asal na kinagawian lamang sa kultura. Bagkus, ito ay mga <i><b>moral absolutes</b>--<b> </b></i>tama saan mang pook at sa lahat ng panahon. Ang mga panuntunan na ito, bagamat sinusupil ng tao sa kanyang kasamaan (Rom. 1:18), ay hindi tuluyang mabubura sapagkat tulad ng nabanggit na, ito ay nakaukit sa puso ng bawat tao at hindi lingid sa kanilang budhi (Rom. 2:14-15).<br />
<div style="text-align: center;">
_______</div>
Manny A. Rosariohttp://www.blogger.com/profile/09354437171527700211noreply@blogger.com1tag:blogger.com,1999:blog-3942486697677742890.post-88341659819178011962020-07-14T13:36:00.000+08:002020-08-26T13:36:32.846+08:00Braveheart: 25 Years Later<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/en/thumb/5/55/Braveheart_imp.jpg/220px-Braveheart_imp.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="326" data-original-width="220" height="320" src="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/en/thumb/5/55/Braveheart_imp.jpg/220px-Braveheart_imp.jpg" width="215" /></a></div>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
<br />
Year 2020 marks the silver anniversary of the box office hit <i>Braveheart</i>. It was released in the United States on the 24th day of May, 1995. Not only did it earn well, it also garnered five Academy Awards including Best Picture and for Mel Gibson, Best Director.<br />
<br />
I no longer hold the film in high esteem the way I used when I was young. The reason for this is because of its serious historical inaccuracies. I don't have to discuss these here since they are well documented elsewhere on the web. Any interested fellow who knows how to use Google could find them. Historical accuracy is a big deal for me. I could only imagine what disgust I may feel if the big guns of film-making would distort the history of my beloved Philippines.<br />
<br />
But that doesn't mean I'm junking the film altogether. There must be a good reason why it touched the hearts of many. In the book <i>Burden of Truth</i>, which is a collection of <i>Breakpoint</i> transcripts, Chuck Colson remarked concerning Braveheart:<br />
<blockquote class="tr_bq">
"<span style="color: purple;">Good films deal with deep human problems in a way that teaches right and wrong . . . Braveheart actually makes righteous behavior look exciting and attractive.</span>"</blockquote>
The deep heart problems dealt with in the film as pointed out by Colson are “<i>the horror of murder</i>”, “<i>the shame of treachery</i>”, and “<i>the lasting guilt of betrayal</i>”. The virtues made to look exciting and attractive are <b>courage</b>, <b>sacrifice</b>, and <b>patriotism</b>. Then my favorite lines; William Wallace told the noblemen of Scotland:<br />
<blockquote class="tr_bq">
<span style="color: purple;">”You're so concerned with squabbling for the scraps from Longshank's table that you've missed your God given right to something better. There is a difference between us. You think the people of this country exist to provide you with position. I think your position exists to provide those people with freedom. And I go to make sure that they have it.”</span></blockquote>
I like it because this is a profound theology of government and privilege. There is an acknowledgement that position and privilege are given by God's sovereign will. Yet they are given for a purpose. It was not for the self-interest of those in power, but to serve the people. It is not for the enrichment and comfort of a few but for the deliverance of the people from the chains of tyranny and oppression. It re-echoes Isaiah's voice:<br />
<br />
<div style="text-align: center;">
<span style="color: purple; font-family: "helvetica neue" , "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><b>Woe to those enacting crooked statutes</b></span></div>
<div style="text-align: center;">
<span style="color: purple; font-family: "helvetica neue" , "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><b>and writing oppressive laws</b></span></div>
<div style="text-align: center;">
<span style="color: purple; font-family: "helvetica neue" , "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><b>to keep the poor from getting a fair trial</b></span></div>
<div style="text-align: center;">
<span style="color: purple; font-family: "helvetica neue" , "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><b>and to deprive the needy among my people of justice,</b></span></div>
<div style="text-align: center;">
<span style="color: purple; font-family: "helvetica neue" , "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><b>so that widows can be their spoil</b></span></div>
<div style="text-align: center;">
<span style="color: purple;"><b><span style="font-family: "helvetica neue" , "arial" , "helvetica" , sans-serif;">and they can plunder the fatherless.</span> </b></span></div>
<div style="text-align: center;">
<b>Isaiah 10:1-2, CSB</b></div>
<br />
To the generation that saw the film: if you still like <i>Braveheart</i> yet you believe that one must never oppose or even speak against the oppressive ruling powers, then you have to resolve a big inconsistency. If you dislike <i>Braveheart</i> now, well congratulations! At least you are consistent. But I can't stop but think that your values may also have changed, most probably from good to bad-- 25 years later.<br />
<br />
<div style="text-align: center;">
_______________</div>
Manny A. Rosariohttp://www.blogger.com/profile/09354437171527700211noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3942486697677742890.post-79396392679674273222020-07-07T07:45:00.000+08:002020-07-07T07:45:27.069+08:00Index to the Psalm 136 Series<br />
<ul>
<li>Part 1: <a href="https://tinubos.blogspot.com/2019/04/the-steadfast-love-of-lord-exposition_2.html">The Steadfast Love of the LORD</a></li>
<li>Part 2: <a href="https://tinubos.blogspot.com/2020/06/give-thanks-to-good-and-supreme-lord.html">Give Thanks to the Good and Supreme Lord</a></li>
<li>Part 3: <a href="https://tinubos.blogspot.com/2020/06/gods-love-demonstrated-in-creation-part.html">God's Love Demonstrated in the Creation</a></li>
<li>Part 4: <a href="https://tinubos.blogspot.com/2020/06/gods-steadfast-love-in-exodus-part-4-of.html">God's Steadfast Love in the Exodus</a></li>
<li>Part 5: <a href="https://tinubos.blogspot.com/2020/06/there-is-mercy-in-wilderness-part-5-of.html">Mercy in the Wilderness</a></li>
<li>Part 6: <a href="https://tinubos.blogspot.com/2020/06/gods-steadfast-love-in-victories-over.html">God's Steadfast Love in the Victories Over Powerful Kings</a></li>
<li>Part 7: <a href="https://tinubos.blogspot.com/2020/07/gods-steadfast-love-in-present-part-7.html">God's Steadfast Love in the Present</a></li>
</ul>
<br />
<br />Manny A. Rosariohttp://www.blogger.com/profile/09354437171527700211noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3942486697677742890.post-79790658801882545932020-07-06T20:56:00.000+08:002020-07-06T20:57:49.271+08:00God's Steadfast Love in the Present (Part 7 of the Psalm 136 Series)<div style="text-align: center;">
<span style="color: purple; font-family: "helvetica neue" , "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><b>It is he who remembered us in our low estate,</b></span></div>
<div style="text-align: center;">
<span style="color: purple; font-family: "helvetica neue" , "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><b> for his steadfast love endures forever;</b></span></div>
<div style="text-align: center;">
<span style="color: purple; font-family: "helvetica neue" , "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><b>and rescued us from our foes,</b></span></div>
<div style="text-align: center;">
<span style="color: purple; font-family: "helvetica neue" , "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><b> for his steadfast love endures forever;</b></span></div>
<div style="text-align: center;">
<span style="color: purple; font-family: "helvetica neue" , "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><b>he who gives food to all flesh,</b></span></div>
<div style="text-align: center;">
<span style="color: purple; font-family: "helvetica neue" , "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><b> for his steadfast love endures forever.</b></span></div>
<div style="text-align: center;">
<span style="color: purple; font-family: "helvetica neue" , "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><b><br /></b></span></div>
<div style="text-align: center;">
<span style="color: purple; font-family: "helvetica neue" , "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><b>Give thanks to the God of heaven,</b></span></div>
<div style="text-align: center;">
<span style="color: purple; font-family: "helvetica neue" , "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><b> for his steadfast love endures forever.</b></span></div>
<div style="text-align: center;">
<b><span style="color: #990000; font-family: "helvetica neue" , "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Psalm 136:23-26 </span></b><b><span style="color: #990000; font-family: "helvetica neue" , "arial" , "helvetica" , sans-serif;">ESV</span></b></div>
<br />
We've seen in the previous posts that the Supreme and Good Lord has manifested his faithful love in the creation, in the Exodus, in the wilderness, and in the victory over powerful kings. The remaining verses of the Psalm speaks of God's loyal love in the present-- that is in the time the psalm was written. But we could also take it as applying to our time since YHWH's love, along with his perfect moral attributes are unchanging. God's steadfast love (<i>hesed</i>) always applies in the present, for the God revealed in the scriptures is immutable (Malachi 3:6).<br />
<br />
<b><span style="color: #990000;">God's love for the lowly</span></b><br />
How is God's love shown in the present? By remembering his people who are in low estate. When God remembers certain groups or individuals, it means he is out to show favor (Psalm 115:12). When Rachel's womb was opened, it was said that God remembered her (Gen. 30:22). God does this way of remembering usually to those who are in low estate. So when Mary learned that she was chosen to bear the Messiah in her womb, she sang:<br />
<br />
<div style="text-align: center;">
<span style="color: purple;">“My soul magnifies the Lord,</span></div>
<div style="text-align: center;">
<span style="color: purple;">and my spirit rejoices in God my Savior,</span></div>
<div style="text-align: center;">
<span style="color: purple;">for he has looked on the humble estate of his servant.”</span></div>
<div style="text-align: center;">
<span style="color: purple;">Luke 1:46-48</span></div>
<br />
<b><span style="color: #990000;">God's love crushes the opposition</span></b><br />
The line about YHWH's rescue of Israel from their foes (verse 24) has an element of reminiscence of their emergence from being slaves to conquerors but it also looks forward to a future hope. This future hope was expressed by the Spirit-filled Zechariah when John the Baptist, the forerunner to the Messiah, was born. Zechariah said:<br />
<br />
<div style="text-align: center;">
<span style="color: purple;">"that we should be saved from our enemies</span></div>
<div style="text-align: center;">
<span style="color: purple;"> and from the hand of all who hate us;</span></div>
<div style="text-align: center;">
<span style="color: purple;">to show the mercy promised to our fathers</span></div>
<div style="text-align: center;">
<span style="color: purple;"> and to remember his holy covenant,</span></div>
<div style="text-align: center;">
<span style="color: purple;">the oath that he swore to our father Abraham, to grant us</span></div>
<div style="text-align: center;">
<span style="color: purple;">that we, being delivered from the hand of our enemies"</span></div>
<div style="text-align: center;">
<span style="color: purple;">Luke 1:71-74</span></div>
<br />
The chief foe of course is the Devil. He is the “ancient foe” referred to in Martin Luther's hymn <i>Einfeste Burg ist unser Gott</i> (A Mighty Fortress is Our God). Left on our own, we cannot win against such a cruel, crafty, and powerful enemy. But thanks be to God! By Jesus' work on the cross, all hostile forces had been disarmed (Colossians 2:15). At the consummation of all things, our Mighty God shall put an end to all of Satan's destructive activities (Revelation 20:10).<br />
<br />
<b><span style="color: #990000;">God's love sustains life</span></b><br />
The 25th verse of the psalm talks about God's constant care for the creation; he “<i>gives food to all flesh</i>”. A Judeo-Christian worldview acknowledges the presence of God in the food chain. The ultimate producer behind the green plants who are called “producers” in the food chain is the Judeo-Christian God:<br />
<br />
<div style="text-align: center;">
<span style="color: purple;">He covers the heavens with clouds;</span></div>
<div style="text-align: center;">
<span style="color: purple;"> he prepares rain for the earth;</span></div>
<div style="text-align: center;">
<span style="color: purple;"> he makes grass grow on the hills.</span></div>
<div style="text-align: center;">
<span style="color: purple;">He gives to the beasts their food,</span></div>
<div style="text-align: center;">
<span style="color: purple;"> and to the young ravens that cry.</span></div>
<div style="text-align: center;">
<span style="color: purple;">Psalm 147:8-9</span></div>
<br />
This should also remind us that God's steadfast love is not only shown through the <b>spectacular</b> but also in the <b>ordinary</b> day to day outworking of his sustaining grace and care. Psalm 115:4-5 mentions his wondrous works (the spectacular) alongside with his provision of food (the ordinary) to those who fear him.<br />
<br />
<b><span style="color: #990000;">Give thanks</span></b><br />
The psalm ends with the same exhortation given at the beginning. In view of God's steadfast love validated in sundry ways, the redeemed are told to give thanks to the God up above.<br />
<br />
<div style="text-align: center;">
------</div>
<div style="text-align: center;">
<br /></div>
Manny A. Rosariohttp://www.blogger.com/profile/09354437171527700211noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3942486697677742890.post-86909392586979777912020-06-29T17:45:00.000+08:002020-06-29T17:46:28.111+08:00God's Steadfast Love in the Victories Over Powerful Kings (Part 6 of the Psalm 136 Series)<div style="text-align: center;">
<span style="color: purple; font-family: "helvetica neue" , "arial" , "helvetica" , sans-serif;">to him who struck down great kings,</span></div>
<div style="text-align: center;">
<span style="color: purple; font-family: "helvetica neue" , "arial" , "helvetica" , sans-serif;"> for his steadfast love endures forever;</span></div>
<div style="text-align: center;">
<span style="color: purple; font-family: "helvetica neue" , "arial" , "helvetica" , sans-serif;">and killed mighty kings,</span></div>
<div style="text-align: center;">
<span style="color: purple; font-family: "helvetica neue" , "arial" , "helvetica" , sans-serif;"> for his steadfast love endures forever;</span></div>
<div style="text-align: center;">
<span style="color: purple; font-family: "helvetica neue" , "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Sihon, king of the Amorites,</span></div>
<div style="text-align: center;">
<span style="color: purple; font-family: "helvetica neue" , "arial" , "helvetica" , sans-serif;"> for his steadfast love endures forever;</span></div>
<div style="text-align: center;">
<span style="color: purple; font-family: "helvetica neue" , "arial" , "helvetica" , sans-serif;">and Og, king of Bashan,</span></div>
<div style="text-align: center;">
<span style="color: purple; font-family: "helvetica neue" , "arial" , "helvetica" , sans-serif;"> for his steadfast love endures forever;</span></div>
<div style="text-align: center;">
<span style="color: purple; font-family: "helvetica neue" , "arial" , "helvetica" , sans-serif;">and gave their land as a heritage,</span></div>
<div style="text-align: center;">
<span style="color: purple; font-family: "helvetica neue" , "arial" , "helvetica" , sans-serif;"> for his steadfast love endures forever;</span></div>
<div style="text-align: center;">
<span style="color: purple; font-family: "helvetica neue" , "arial" , "helvetica" , sans-serif;">a heritage to Israel his servant,</span></div>
<div style="text-align: center;">
<span style="color: purple; font-family: "helvetica neue" , "arial" , "helvetica" , sans-serif;"> for his steadfast love endures forever.</span></div>
<div style="text-align: center;">
<span style="color: purple; font-family: "helvetica neue" , "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><b>Psalm 136:17-22</b></span></div>
<div style="text-align: center;">
<span style="color: purple; font-family: "helvetica neue" , "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><b>English Standard Version</b></span></div>
<br />
After the generation banned from seeing the promised land were all gone, the Lord little by little gave them the lands promised to them (Deuteronomy. 2:16). It was a no easy feat because the nation was not really a military superpower. There were nations more superior than they are in terms of number, fighting skills, and warfare technology. The big difference was that YHWH their God was with them! He was personally involved in the killing of the great and mighty kings of their enemies (Psalm 136:17-18). Verses 19-20 mentions the names of defeated kings from two of their most celebrated victories, King Sihon of the Amorites and King Og of Bashan.<br />
<br />
<b><span style="color: #990000;">The Defeat of Sihon</span></b><br />
Conquering Sihon's domain was not a part of Moses' original game plan. The Israelites only wanted to pass through Sihon's territory. The messengers sent by Moses to the king brought a diplomatic and carefully-worded message: “<span style="color: purple; font-family: "helvetica neue" , "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Let us pass through your land; we will not turn aside into the fields or into the vineyards, nor will we drink water from any well, but we will go along the King’s Highway until we pass your borders</span>” (Numbers 21:22, NET2). But instead of responding peacefully, Sihon not only refused the request but he gathered his forces together to attack the Israelites. That was Sihon's great blunder! With YHWH on their side, the Israelites defeated Sihon and his forces. They took possession of the cities of the Amorites including Heshbon, Sihon's very own city.<br />
<br />
<b><span style="color: #990000;">The Defeat of Og</span></b><br />
Even with the recent victory of Israel over King Sihon, King Og was not intimidated. He was confident of his military might. When Moses and his people set out on the route to Bashan, Og sent his whole army to meet them at Edrei (Numbers 21:33). YHWH encouraged Moses with a promise of victory using the recent defeat of Sihon as a rallying point (Numbers 21:34). Israel won the battle as promised, and they took possession of Og's land.<br />
<br />
<b><span style="color: #990000;">More Than a History Lesson</span></b><br />
Though there is much reference to Israel's history in this portion of the psalm, we must remember that teaching history was not the primary intent of the psalmist. His intent was to illustrate God's steadfast love to his people. May this portion of the Holy Scriptures convince us that the God we are serving is great and mighty, and that he uses his power for the benefit of the objects of his love. Good things are in store for those who would adore him above all. We have a reason to persevere in the faith because the one who promised good things to his servants will fulfill it. "<span style="color: purple; font-family: "helvetica neue" , "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><b>So do not throw away your confidence, because it has great reward. For you need endurance in order to do God’s will and so receive what is promised</b></span>" (Hebrews 10:35-36, NET2).<br />
<div style="text-align: center;">
________</div>
<div style="text-align: center;">
<br /></div>
Manny A. Rosariohttp://www.blogger.com/profile/09354437171527700211noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3942486697677742890.post-54526340939722630252020-06-23T14:08:00.000+08:002020-06-23T15:29:09.149+08:00Mercy in the Wilderness (Part 5 of the Psalm 136 Series)<table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c6/Caravan_in_the_desert.jpg/1024px-Caravan_in_the_desert.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="534" data-original-width="800" height="213" src="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c6/Caravan_in_the_desert.jpg/1024px-Caravan_in_the_desert.jpg" width="320" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;"><span style="color: #444444;">Photo by Sergey Pesterev (Wikimedia Commons)</span><br />
<br />
<br />
<span style="color: purple;"><i style="font-weight: bold;"><span style="font-size: 12.8px;">to him who led his people through the wilderness;</span></i></span><br />
<span style="color: purple;"><span style="font-size: 12.8px; font-weight: bold;"><i>His love endures forever.</i></span></span><br />
<span style="color: purple;"><b><i><br /></i></b><span style="font-size: 12.8px; font-weight: bold;">Psalm 136:16 (NIV)</span></span></td></tr>
</tbody></table>
Recognizing the wilderness experience as a distinct juncture in Israel's history, the updated NIV isolated verse 16 as a separate stanza. Even if none of the popular bible versions did such, I would still do a separate post on verse 16 for the reason that many of us are unfamiliar with Israel's history.<br />
<br />
Israel's exit from Egypt was an spectacular event. With such a grand display of YHWH's power, one would think that the faith of the Israelites would be immensely fortified and the nation would be on a roll to glory. But to our disappointment, what follows that great event were accounts of Israel's unbelief. Because of YHWH's displeasure, they wandered aimlessly around the desert way too long than they should. In fact, none of the mature men who experienced the Exodus, except Joshua and Caleb, survived long enough to see the land promised to the patriarchs.<br />
<br />
Their prolonged stay in the wilderness meant a difficult life for the area does not provide sufficient resources to sustain long-term community existence. The wilderness juncture was marked by grumbling, rebellion and unbelief. They grumbled about food and water. They unreasonably opposed God's man Moses. They refused to engage in battle as they trembled in fear when they should have been emboldened by God's promise to fight for them. Perhaps the episode in the wilderness narratives that most clearly shows their idolatrous hearts is when they used the gold they've taken from Egypt to make a molten calf. They held a feast in honor of the golden calf and attributed their liberation from Egypt to it!<br />
<br />
Being holy as he is, YHWH always expressed his displeasure whenever the people did grievous sins. But even in all these, God did not terminate his steadfast love. He still accompanied them in the wilderness. He supplied their needs. He gave them manna. He gave them quail meat. He gave them water to drink. He led them in a pillar of cloud by day and a pillar of fire by night. Their clothes and their sandals have not worn out for 40 years!<br />
<br />
In the wilderness juncture, we learn that YHWH is merciful. He was merciful to a people living a difficult life through the desert. Though it was their own fault why they wandered in the desert for too long, their suffering was alleviated by God who is by nature merciful. His mercy is often mentioned in the Scriptures along with his other excellent moral attributes. No less than Moses, the appointed leader of the people, proclaimed: <i><b><span style="color: purple;">"YHWH, YHWH, a God merciful and gracious, slow to anger, and abounding in steadfast love and faithfulness”</span></b></i> (Exodus 34:6). The aspect of mercy has always been in God's work of redemption. So in the New Testament, we read that his regenerating work in Christ flowed out of his nature as being "<i><b><span style="color: purple;">rich in mercy</span></b></i>" (Ephesians 2:4). Salvation is never because of any obligation on the part of God to reward undeserving sinners. It was always God freely acting in mercy, grace, and love to rescue the undeserving.<br />
<br />
Much more could be written about the wilderness but I don't want to make this post unnecessarily long. I would like to end this post with a passage where Jesus alluded to a scene in the wilderness to describe his saving work. He said, "<i><b><span style="color: purple;">Just as Moses lifted up the serpent in the wilderness, so must the Son of Man be lifted up, so that everyone who believes in him may have eternal life</span></b></i>” (John 3:14-15, NET2). By alluding to Numbers 21:4-9, the implication is that the whole sinful world is afflicted with some kind of a spiritual venom. Do not ever think that the ancient Israelites were especially aberrant and that we are better than them. No! We are all depraved and worthy of death. You may not feel it, but a deadly venom flows in your blood stream and it will only end in death if you will refuse the cure. And the cure, the anti-venom, is Jesus Christ. Whoever puts his trust in Jesus will be spared from death. There is saving mercy for sinners in the cross of Christ. There is mercy in the wilderness.<br />
<br />
<div style="text-align: center;">
----</div>
<div style="text-align: center;">
<br /></div>
Manny A. Rosariohttp://www.blogger.com/profile/09354437171527700211noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3942486697677742890.post-47531163571514188952020-06-22T00:42:00.000+08:002020-06-23T20:18:04.843+08:00"We Write for the Future" ~ Ambeth Ocampo<iframe allow="encrypted-media" allowtransparency="true" frameborder="0" height="634" scrolling="no" src="https://www.facebook.com/plugins/post.php?href=https%3A%2F%2Fwww.facebook.com%2Fkuyamanny%2Fposts%2F3433587033322278&width=500" style="border: none; overflow: hidden;" width="500"></iframe>Manny A. Rosariohttp://www.blogger.com/profile/09354437171527700211noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3942486697677742890.post-7913217548826168722020-06-16T14:52:00.000+08:002020-06-17T06:35:23.132+08:00God's Steadfast Love in the Exodus (Part 4 of the Psalm 136 Series)<br />
<div align="CENTER" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.42cm; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="font-family: "trebuchet ms" , sans-serif;"><a href="https://www.blogger.com/null" name="en-ESV-16208"></a><a href="https://www.blogger.com/null" name="en-ESV-16209"></a><a href="https://www.blogger.com/null" name="en-ESV-16210"></a><a href="https://www.blogger.com/null" name="en-ESV-16211"></a><a href="https://www.blogger.com/null" name="en-ESV-16212"></a>
<span style="color: #660066;"><b>10
</b>to him who struck down the firstborn of Egypt,<br />for his
steadfast love endures forever;<br /><b>11 </b>and brought Israel out
from among them,<br />for his steadfast love endures forever;<br /><b>12
</b>with a strong hand and an outstretched arm,<br />for his steadfast
love endures forever;<br /><b>13 </b>to him who divided the Red Sea in
two,<br />for his steadfast love endures forever;<br /><b>14 </b>and made
Israel pass through the midst of it,<br />for his steadfast love
endures forever;<br /><b>15 </b>but overthrew Pharaoh and his host in
the Red Sea,<br />for his steadfast love endures forever</span></span></div>
<div align="CENTER" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.42cm; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: #cc0000;"><span style="font-family: "trebuchet ms" , sans-serif;">PSALM
136:10-15</span></span></div>
<div align="CENTER" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.42cm; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: #cc0000;"><span style="font-family: "trebuchet ms" , sans-serif;">English
Standard Version</span></span></div>
<div align="CENTER" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.42cm; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="font-family: "trebuchet ms" , sans-serif;"><br />
</span></div>
<div align="LEFT" style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.42cm; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: "trebuchet ms" , sans-serif;">Verses
10-15 recounts the Exodus event by which YHWH brought Israel out of
Egypt through mighty acts particularly the death of all the firstborn
in the land, Goshen exempted (Exodus 12:1-36) and the parting of the
sea (Exodus 14:5-31). This is because of God's loyal, steadfast love. Perhaps it is necessary to
provide some background for those unfamiliar with Israel's history.</span></span></div>
<div style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.42cm; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="font-family: "trebuchet ms" , sans-serif;"><br />
</span></div>
<div style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.42cm; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: "trebuchet ms" , sans-serif;">Abraham
was the first and foremost of Israel's patriachs. He was called to
leave his ancestral roots with a promise from YHWH that he will be
the father of a great nation with an accompanying land and blessing
(Genesis 12:1-3). But before the promise takes fulfillment, God
foretold that his descendants must first be enslaved in a foreign land
(Genesis 15:12-14).</span></span></div>
<div style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.42cm; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="font-family: "trebuchet ms" , sans-serif;"><br />
</span></div>
<div style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.42cm; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: "trebuchet ms" , sans-serif;">That
foreign land turned out to be Egypt. Abraham's descendants migrated
there when Joseph, one of his great-grand-sons, rose to power
second only to the Pharoah himself. They settled peacefully in a
particular place called Goshen and multiplied quickly. Yet
Joseph was aware that they would not enjoy peace and
freedom forever in Egypt. He knew they would be enslaved one day and
subsequently leave Egypt to settle in the promised land, for these were
prophesied beforehand. So he gave an instruction to his brothers that
they should carry his bones out of Egypt when God comes to rescue
them (Genesis 50:24-25)</span></span></div>
<div style="line-height: 0.42cm; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="font-family: "trebuchet ms" , sans-serif;"><br />
</span></div>
<div style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.42cm; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: "trebuchet ms" , sans-serif;">The
prophesied enslavement did came! It happened when a new ruler emerged
in Egypt who was ignorant of Joseph's contributions in the past
(Exodus 1:6-14). The oppression against Abraham's descendants were so
great, they groaned out of anguish and the merciful and faithful God
heard them (Exodus 2:23-25). In response, God raised Moses.</span></span></div>
<div style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.42cm; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="font-family: "trebuchet ms" , sans-serif;"><br />
</span></div>
<div style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.42cm; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: black;"><span style="font-family: "trebuchet ms" , sans-serif;">This
is the very essence of YHWH's faithful love (<i style="color: black;">hesed</i>), that the
promise made to Abraham several generations beforehand was
unforgotten even when YHWH himself was already forgotten by Abraham's
descendants. Ezekiel 20:6-8 reveals that it was not only the
Egyptians who were guilty of idol worship, but the Israelites as well. They too deserved God's wrath. They too deserved to be
drowned in the sea but by God's mercy they were made to “<i><span style="color: purple;">pass
through the midst of it, for his steafast love endures forever</span></i>”
(verse 14). Such is the depth of his love.</span></span></div>
<div style="font-style: normal; font-weight: normal; line-height: 0.42cm; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="font-family: "trebuchet ms" , sans-serif;"><br />
</span></div>
<div align="CENTER" style="font-weight: normal; line-height: 0.42cm; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: maroon;"><span style="font-family: "trebuchet ms" , sans-serif;"><i>Oh
the deep, deep love of Jesus</i></span></span></div>
<div align="CENTER" style="font-weight: normal; line-height: 0.42cm; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: maroon;"><span style="font-family: "trebuchet ms" , sans-serif;"><i>Vast,
unmeasured, boundless, free</i></span></span></div>
<div align="CENTER" style="font-weight: normal; line-height: 0.42cm; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: maroon;"><span style="font-family: "trebuchet ms" , sans-serif;"><i>Rolling
as a mighty ocean</i></span></span></div>
<div align="CENTER" style="font-weight: normal; line-height: 0.42cm; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="color: maroon;"><span style="font-family: "trebuchet ms" , sans-serif;"><i>In
its fullness over me</i></span></span></div>
<div align="CENTER" style="font-weight: normal; line-height: 0.42cm; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="font-family: "trebuchet ms" , sans-serif;"><br />
</span></div>
<div align="LEFT" style="line-height: 0.42cm; margin-bottom: 0cm; orphans: 2; widows: 2;">
<span style="font-family: "trebuchet ms" , sans-serif;"><span style="color: black;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">This
deep, deep love is not only for the biological descendants of
Abraham. From the very start, God had in mind a worldwide blessing. Abraham was told, </span></span></span><span style="color: black;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">”</span></span></span><span style="color: black;"><i><span style="font-weight: normal;">in
you all the families of the earth shall be blessed</span></i></span><span style="color: black;"><span style="font-style: normal;"><span style="font-weight: normal;">”
(Genesis 12:3). The birth of the Messiah fulfills the
promise (Luke 1:54-55), and all who would believe in the saving work
of Jesus are counted among Abraham's children (Galatians 3:7-9).
Praise the Lord!</span></span></span></span></div>
Manny A. Rosariohttp://www.blogger.com/profile/09354437171527700211noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3942486697677742890.post-2765117453646283412020-06-11T01:22:00.000+08:002020-06-11T01:22:03.892+08:00May pananagutang moral ang taong naniniwala sa mapanirang huwad na balita<iframe allow="encrypted-media" allowtransparency="true" frameborder="0" height="645" scrolling="no" src="https://www.facebook.com/plugins/post.php?href=https%3A%2F%2Fwww.facebook.com%2Fkuyamanny%2Fposts%2F3417095264971455&width=500" style="border: none; overflow: hidden;" width="500"></iframe>Manny A. Rosariohttp://www.blogger.com/profile/09354437171527700211noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3942486697677742890.post-9852916123838495992020-06-10T20:10:00.000+08:002020-06-10T20:10:18.536+08:00Dito pala galing ang ngalan ng bandang Sixpence Non the Richer<iframe allow="encrypted-media" allowtransparency="true" frameborder="0" height="274" scrolling="no" src="https://www.facebook.com/plugins/post.php?href=https%3A%2F%2Fwww.facebook.com%2Fkuyamanny%2Fposts%2F3427986183882363&width=500" style="border: none; overflow: hidden;" width="500"></iframe>Manny A. Rosariohttp://www.blogger.com/profile/09354437171527700211noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3942486697677742890.post-6627687136629544262020-06-08T06:41:00.000+08:002020-06-08T06:41:03.061+08:00God's Love Demonstrated in the Creation (Part 3 of the Psalm 136 Series)<div align="CENTER" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/f/f5/ESO-Distant_galaxies_in_NGC_300_field.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="800" data-original-width="657" height="320" src="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/f/f5/ESO-Distant_galaxies_in_NGC_300_field.jpg" width="260" /></a></div>
<span style="font-family: "helvetica neue" , "arial" , "helvetica" , sans-serif; font-size: 9pt;">Photo credit:<b> WikiMedia Commons</b></span><br />
<span style="font-family: "helvetica neue" , "arial" , "helvetica" , sans-serif; font-size: 9pt;"><b><br /></b></span>
<span style="font-family: "helvetica neue" , "arial" , "helvetica" , sans-serif; font-size: 9pt;"><b><br /></b></span></div>
<div align="CENTER" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "georgia" , "times new roman" , serif;"><b><span style="color: red;">4</span>
</b><span style="color: purple;">to him who alone does great wonders,</span></span></div>
<div align="CENTER">
<span style="color: black;"><span style="font-family: "georgia" , "times new roman" , serif;"><span style="color: purple;">for his steadfast
love endures forever;</span><br /><b><span style="color: red;">5</span></b><b style="color: purple;"> </b><span style="color: purple;">to
him who by understanding made the heavens,</span><br /><span style="color: purple;">for his steadfast love
endures forever;</span><br /><b><span style="color: red;">6</span></b><b style="color: purple;"> </b><span style="color: purple;">to
him who spread out the earth above the waters,</span><br /><span style="color: purple;">for his steadfast
love endures forever;</span><br /><b><span style="color: red;">7</span></b><b style="color: purple;"> </b><span style="color: purple;">to
him who made the great lights,</span><br /><span style="color: purple;">for his steadfast love endures
forever;</span><br /><b><span style="color: red;">8</span></b><b style="color: purple;"> </b><span style="color: purple;">the
sun to rule over the day,</span><br /><span style="color: purple;">for his steadfast love endures
forever;</span><br /><b><span style="color: red;">9</span> </b><span style="color: purple;">the
moon and stars to rule over the night,</span><br /><span style="color: purple;">for his steadfast love
endures forever</span></span></span></div>
<div align="CENTER">
<span style="color: black;"><span style="color: red; font-family: "georgia" , "times new roman" , serif;"><b>Psalm
136:4-9 ESV</b></span></span></div>
<div align="CENTER" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "georgia" , "times new roman" , serif;"><br />
</span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "georgia" , "times new roman" , serif;">What
we have seen so far in this series is that the <b>steadfast love</b>
(<i>hesed</i>) of the Lord immovable, faithful, loyal, and forever
enduring. In the first stanza (<i>verses 1-3</i>), the worship
participants were urged to give thanks because of the Lord’s
goodness. He is good by nature and so he does good things to his
people. All the good things he wants to do, he is able to do because
he is the <i>God of gods</i> and <i>Lord of lords. </i>He
is above all other powers in the physical and spiritual
worlds.</span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "georgia" , "times new roman" , serif;"><br />
</span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "georgia" , "times new roman" , serif;">The
rest of the Psalm shows how God demonstrated this steadfast love.
Love cannot remain undemonstrated. With a wonderful God like YHWH, love is displayed by his wondrous deeds (<i>verse 4</i>). The
lifeless, non-existent gods of Israel's neighbors can never do such
wonders. Only Israel's God is able to do these.
</span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "georgia" , "times new roman" , serif;"><br />
</span></div>
<div align="CENTER" style="line-height: 0.58cm; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "georgia" , "times new roman" , serif;"><a href="https://www.blogger.com/null" name="en-ESV-15293"></a><a href="https://www.blogger.com/null" name="en-ESV-15294"></a><a href="https://www.blogger.com/null" name="en-ESV-15295"></a>
<span style="color: maroon;"><b>8
</b>There
is none like you among the gods, O Lord,<br />nor are there any works
like yours.</span></span></div>
<div align="CENTER" style="line-height: 0.58cm; margin-bottom: 0cm;">
<span style="color: maroon; font-family: "georgia" , "times new roman" , serif;"><b>9
</b>All
the nations you have made shall come<br />and worship before you, O
Lord, and shall glorify your name.</span></div>
<div align="CENTER" style="line-height: 0.58cm; margin-bottom: 0cm;">
<span style="color: maroon; font-family: "georgia" , "times new roman" , serif;"><b>10
</b>For
you are great and do wondrous things;<br />you alone are God.</span></div>
<div align="CENTER" style="line-height: 0.58cm; margin-bottom: 0cm;">
<span style="color: maroon;"><span style="font-family: "georgia" , "times new roman" , serif;">(Psalm
86:8-10 ESV)</span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "georgia" , "times new roman" , serif;"><br />
</span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "georgia" , "times new roman" , serif;">The
first demonstration of God’s love is by the wondrous act of
creation. Keep in mind that God is self-sufficient. He is not in need
of anything. His revealed name YHWH (<i>I Am</i>) implies that he is
<b>the eternal one</b>. There was never a time when he was not
existing. Long before he created the universe, he was already there
existing and happy. He did not create the world because he is in need
of something in it. <span style="color: purple;">"The God who made the world and
everything in it, being Lord of heaven and earth, does not live in
temples made by man, nor is he served by human hands, as though he
needed anything, since he himself gives to all mankind life and
breath and everything." </span>Creation does not sustain God’s
life; it’s the other way around. God gave life to creation and its
continued existence is due to his sustaining power (Colossians 1:17).</span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "georgia" , "times new roman" , serif;"><br />
</span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "georgia" , "times new roman" , serif;">This
world showcases God’s love for man. He prepared it to
be man's abode. Unlike God who is sufficient in himself, you and I
are dependent on the surrounding creation for survival:</span></div>
<ul>
<li><div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "georgia" , "times new roman" , serif;">Just
think about the last thing you ate.</span></div>
</li>
<li><div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "georgia" , "times new roman" , serif;">Think
about the raw materials your shelter is made of.</span></div>
</li>
<li><div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "georgia" , "times new roman" , serif;">What
would happen to you if you would not inhale oxygen for the next 15
minutes (if you can)?</span></div>
</li>
</ul>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "georgia" , "times new roman" , serif;"><br />
</span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "georgia" , "times new roman" , serif;">The
energy and materials of the created order is sustaining your life, for
the creation is God's act of love. Not only are we dependent of God’s
creation for existence; we are in fact a part of the creation.<span style="color: purple;"> "The
earth is the Lord's and the fullness thereof, the world and those who
dwell therein"</span> (Psalm 24:1). He owns us; we are at his
disposal. The very fact that we are still alive even when our sins
deserve death means he is rich in mercy.</span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "georgia" , "times new roman" , serif;"><br />
</span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="color: maroon; font-family: "georgia" , "times new roman" , serif;"><b>Created
by Understanding</b></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "georgia" , "times new roman" , serif;">Through
the creation, he has not left us without a witness of his brilliance.
Verse 5 says he created the heavens by <b>understanding</b>.
This is a word that is closely related to wisdom and insight. In the
present context, it probably refers to his skill as a master
craftsman (see Exodus 31:3-5). The sky with the sight of the sun by
day and the moon by night (verses 7-9) is one of the ways by which
he exhibits his genius. Add to that the stars, the
constellations, and the clouds. Ancient people look up the sky with
their bare eyes (without the aid of a telescope) and concluded that
this God is a glorious God (Psalm 19:1-6). I think
people of modern technology are even more accountable to God because
more of his intricate designs are now accessible to us and
they reveal even more how wise God is. This is not limited to what we
see in the sky. It includes all the wonders of the created order,
like the microbiological and aquatic wonders for example. They all
reflect God’s brilliance as a craftsman.</span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "georgia" , "times new roman" , serif;"><br />
</span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "georgia" , "times new roman" , serif;"><span style="color: maroon;"><b>Be
Conscious of Your Ungratefulness </b></span>
</span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "georgia" , "times new roman" , serif;">Since
Psalm 136 is a call to give thanks to God for his steadfast love, we
should continually thank God for his works through our lips. Let us
be conscious also of the other ways by which we manifest our
ungratefulness.</span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "georgia" , "times new roman" , serif;"><br />
</span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "georgia" , "times new roman" , serif;"><span style="color: maroon;"><u>1.
</u></span><span style="color: maroon;"><i><u>Every time we entertain ideologies
that displace God as the origin of life and universe, we prove our ingratitude.</u></i></span></span><br />
<span style="font-family: "georgia" , "times new roman" , serif;"><br /></span>
<span style="font-family: "georgia" , "times new roman" , serif;">The most prominent ideology in our time
that denies God as Creator and Sustainer is the naturalistic worldview or philosophical
materialism. It is the belief that the material universe is all that
there is. The existence of spiritual things is denied. There are no
angels, no demons, no God. It denies the existence of a designer,
therefore denying the wise God who crafted the universe with great
understanding.</span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "georgia" , "times new roman" , serif;"><br />
</span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "georgia" , "times new roman" , serif;">The
world is becoming more and more secularized and the view of the
origin of the universe that is largely presented in the textbooks and
in the classroom is this philosophical materialism. As secularism and
materialism gets stronger and stronger, God is removed from the
thoughts of our children. Sooner or later, they will live as if there
is no God to whom they are accountable. But we need to be faithful to
God by proclaiming the doctrine of creation to the present and future
generations. It is a vital component of our faith (Genesis 1; Psalm
33:6 & 9; Rev. 4:11, Heb. 11:3)</span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "georgia" , "times new roman" , serif;"><br />
</span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "georgia" , "times new roman" , serif;"><span style="color: maroon;"><u>2.
</u></span><span style="color: maroon;"><i><u>Another proof of our
ungratefulness is when live as if we are autonomous beings not in
need of God who sustains the created world</u></i></span><span style="color: maroon;">.</span></span><br />
<span style="font-family: "georgia" , "times new roman" , serif;"><br /></span><span style="font-family: "georgia" , "times new roman" , serif;">People may still affirm God's existence, but they live as if God does not matter in the daily affairs of life (Deuteronomy 8:17-18; Luke 12:16-21)</span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "georgia" , "times new roman" , serif;"><br />
</span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "georgia" , "times new roman" , serif;"><span style="color: maroon;"><i><u>3.
The ultimate demonstration of man's ingratitude is when they
reject Jesus and his gospel</u></i></span>.</span><br />
<span style="font-family: "georgia" , "times new roman" , serif;"><br /></span>
<span style="font-family: "georgia" , "times new roman" , serif;">The Scriptures undeniably testify about the role of Jesus Christ in the Creation week. <span style="color: purple;">"Through him all things were made; without him nothing was made that has been made"</span> (John 1:3 NIV). His role did not end in the creation of the world, for "<span style="color: purple;">in him all things hold together</span>" (Colossians 1:17). But when he came on earth, he was rejected, despised and murdered (John 1:9-11). Humanity's hostility towards Jesus continues because people loved darkness rather than light (John 3:19).</span><br />
<span style="font-family: "georgia" , "times new roman" , serif;"><span style="font-family: "helvetica neue" , "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br /></span>
<span style="font-family: "georgia" , "times new roman" , serif;">But blind as we are, God's grace is sharp enough to
pierce through darkness so we could see the beauty of the gospel, believe in Jesus the Savior, and
repent of our sins (2 Corinthians 4:4-6)</span></span></div>
<div style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "georgia" , "times new roman" , serif;"><br />
</span></div>
<div align="CENTER" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<i><span style="color: purple; font-family: "verdana" , sans-serif;">Amazing
grace! How sweet the sound</span></i></div>
<div align="CENTER" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<i><span style="color: purple; font-family: "verdana" , sans-serif;">That
saved a wretch like me.</span></i></div>
<div align="CENTER" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<i><span style="color: purple; font-family: "verdana" , sans-serif;">I
once was lost, but now am found,</span></i></div>
<div style="text-align: center;">
<span style="color: purple; font-family: "verdana" , sans-serif;"><i>Was
blind but now I see.</i> </span></div>
Manny A. Rosariohttp://www.blogger.com/profile/09354437171527700211noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3942486697677742890.post-85138298713754962592020-06-03T14:40:00.000+08:002020-06-03T14:40:10.547+08:00Basketbol, Boksing, at Karapatang-PantaoSinasabi natin, "<i>Basketbol lang 'yan</i>" o "<i>Boksing lang 'yan</i>", ngunit sumisidhi ang emosyon natin kung ang ating manok ay biktima ng crucial calls & non-calls, o kung ang score cards ay 114-114 Draw kung alam ng lahat na ito dapat ay 118-110 Unanimous. Kung puwede lang baliktarin ang resulta ay 'yun sana ang ating nais. At hindi tayo kuntento doon: kung garapalan talaga kung kumilos ang mga awtoridad (referees & judges) ay nais natin silang masuspende o tuluyang matanggal.<br />
<br />
Bakit ganun? Dahil sa puso natin, alam nating ito'y hindi "<i>basketbol lang</i>" o "<i>boksing lang</i>". Ito'y isyu na ng katuwiran at katarungan. Kung ito ang ating damdamin sa basketbol at boksing kung saan ang nakataya ay trophy lang, medalya lang, o belt lang, eh 'di ba dapat mas sumidhi ang ating damdamin kung ang pinag-uusapan na ay buhay at kalayaan ng tao?Manny A. Rosariohttp://www.blogger.com/profile/09354437171527700211noreply@blogger.com0